Αν και οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη έχουν μειωθεί δραματικά λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Γηραιά Ήπειρος παραμένει εξαρτημένη από το ρωσικό LNG. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της Wall Street Journal, οι εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου κατέγραψαν ετήσια αύξηση της τάξης του 41% τον Αύγουστο.
«Το ρωσικό LNG αποτελεί τον απροσδόκητο νικητή των κυρώσεων», τόνισε η Μαρία Σαγκίνα του International Institute for Strategic Studies. Οι εισαγωγείς ρωσικού LNG υποστηρίζουν πως το υγροποιημένο αέριο δεν συμπεριλαμβάνεται στις ευρωπαϊκές κυρώσεις, ενώ η εισαγωγή του περιορίζει την άκρατη αύξηση των τιμών ενέργειας.
Υπερπλεόνασμα
Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του CNBC, έχει δημιουργηθεί «ουρά» από δεκάδες τάνκερ που φέρουν LNG στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την εκτίμηση της υπηρεσίας MarineTraffic, περίπου 60 υγραεριοφόρα πλοία έχουν αγκυροβολήσει ή πλέουν κοντά στα παράλια της βορειοδυτικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Ιβηρικής Χερσονήσου περιμένοντας να «ξεφορτώσουν» σε πλωτές πλατφόρμες επαναεριοποίησης. Μεγάλος αριθμός των τάνκερ αυτών προέρχονται από τις ΗΠΑ, αφού η Ευρώπη έχει πια «εκθρονίσει» την Ασία ως τη μεγαλύτερη εισαγωγέα αμερικανικού LNG. Σημειωτέον πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει στόχο μείωσης της κατανάλωσης ρωσικού φυσικού αερίου κατά 2/3 μέχρι το τέλος του έτους, ενώ η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία έχουν αποφασίσει να άρουν πλήρως τις εισαγωγές τους από τη Ρωσία.
Πάντως, η μείωση των ευρωπαϊκών εισαγωγών ήταν θετική για την Κίνα, η οποία αύξησε τις φετινές εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου της σε μειωμένες τιμές.
Από την πλευρά του το zerohedge αναφέρει πως το θετικό της όλης υπόθεσης είναι πως η αυξημένη εισαγωγή LNG προς την Ευρώπη έχει οδηγήσει στην επιτυχημένη αναπλήρωση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φυσικού αερίου. Βάσει πρόσφατης έρευνας του Reuters, τα ευρωπαϊκά αποθέματα έχουν γεμίσει κατά 93,8%.
Ρωσική πολεμική μηχανή
Δύσκολο, όμως, είναι το αφήγημα ορισμένων πως η εισαγωγή ρωσικού LNG δεν χρηματοδοτεί ευθέως τη ρωσική πολεμική μηχανή του Πούτιν. Αν και το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο αποτελεί μόλις το 8% των εισαγωγών της Ε.Ε. και της Βρετανίας, είναι διαμετρικά αντίθετο με το αφήγημα της απεξάρτησης από τη ρωσική αγορά υδρογονανθράκων και την καταπολέμηση του επεκτατισμού του Πούτιν.
Μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρει η Ελβετία, η οποία αποτελεί κύρια αγορά του 80% των πρώτων υλών ρωσικής προέλευσης με πάνω από 1.000 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των εμπορευμάτων. Η χώρα αποτελεί παγκόσμιο κέντρο της συγκεκριμένης αγοράς παρά τη μεγάλη απόστασή της από τις παγκόσμιες, θαλάσσιες εμπορικές οδούς. Σύμφωνα με τον Όλιβερ Κλάσσεν, στέλεχος της ελβετικής ΜΚΟ Public Eye «ο τομέας των εμπορευμάτων αποτελεί πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ της Ελβετίας από τον τουρισμό ή τη βιομηχανία κατασκευής μηχανημάτων». Σύμφωνα με επίσημα δεδομένα του 2018, οι συνολικές συναλλαγές της συγκεκριμένης αγοράς άγγιξαν σχεδόν το $1 τρισ. ($903,8 δισ.).
Ρεπορτάζ της Deutsche Welle (DW) υποστηρίζει πως το 80% των ρωσικών πρώτων υλών «περνούν» από την Ελβετία. Το 1/3 εξ αυτών είναι πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ τα 2/3 πρόκειται για βασικά μέταλλα όπως ψευδάργυρο, αλουμίνιο και χαλκό. Με λίγα λόγια, οι συμφωνίες που λαμβάνονται στην Ελβετία χρηματοδοτούν άμεσα τη ρωσική αγορά υδρογονανθράκων. Σημειωτέον πως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της Ρωσίας, αποτελώντας το 30%-40% του κρατικού ισολογισμού. Το 2021, οι ρωσικές κρατικές πετρελαϊκές κατέγραψαν ετήσια έσοδα ύψους $180 δισ.
Χωρίς εποπτεία
Η Ελβετία, όπως όλα δείχνουν, δεν είναι διατεθειμένη να λάβει μέτρα. Σύμφωνα με τη DW, οι πρώτες ύλες αυτές συναλλάσσονται απευθείας μεταξύ κυβερνήσεων μέσω εταιρειών εμπορευμάτων. Οι ελβετικές εταιρείες μπορούν να διαπραγματευτούν άμεσα τις εμπορικές συναλλαγές αυτές, αφού έχουν πρόσβαση σε άπλετη χρηματοδότηση.
Οι εταιρείες εμπορευμάτων έχουν υιοθετήσει τη χρήση πιστωτικών επιστολών (Letters of Credit/ LC) ως τον κύριο τρόπο συναλλαγών τους. Μία τράπεζα προσφέρει δάνειο σε έναν έμπορο και λαμβάνει, ως εγγύηση, επιστολή μέσω της οποίας είναι νόμιμα η κάτοχος του εμπορεύματος. Όταν ο έμπορος αποπληρώσει το δάνειό του, η επιστολή και το εμπόρευμα περνούν στην κατοχή του. Η όλη αυτή διαδικασία, γνωστή και ως transit trade, λαμβάνει χώρα έτσι ώστε να αποφεύγεται ο έλεγχος πιστοληπτικής ικανότητας του εμπόρου, ενώ οι τράπεζες λαμβάνουν το εμπόρευμα ως χρεόγραφο. Μέσω του transit trade αυτού, τα εμπορεύματα αυτά καθαυτά δεν μεταφέρονται στην ελβετική επικράτεια και κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν υπάρχει αρκετή εποπτεία.
«Δεν υπάρχει αρκετή ρύθμιση και εποπτεία στον τομέα των εμπορευμάτων. Πρέπει κανείς να ψάξει πολύ για να ανακαλύψει τα σχετικά δεδομένα», τόνισε η Ελίζαμπεθ Μπουργκί Μπονανόνι, καθηγήτρια του πανεπιστημίου της Βέρνης.
Η απουσία της εποπτείας είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο η αγορά εμπορευμάτων είναι τόσο θελκτική για «παρίες» της διεθνούς κοινότητας όπως η Ρωσία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
«Σε αντίθεση με τις χρηματαγορές όπου υπάρχουν κανόνες προστασίας των επενδυτών και οι οποίες επιβλέπονται από επιτροπές κεφαλαιαγοράς, δεν ισχύει το ίδιο και για τις αγορές εμπορευμάτων», τόνισε ο Ντέιβιντ Μούλερμαν της Public Eye.
Οι εκκλήσεις για δημιουργία επίσημης ελεγκτικής επιτροπής για τη συγκεκριμένη αγορά δεν έχουν εισακουστεί ενώ ο Τόμας Μάτερν, μέλος του ελβετικού κόμματος SVP, έχει αντιτεθεί ανοιχτά στην πρόταση τονίζοντας πως «η Ελβετία δε χρειάζεται περισσότερο έλεγχο, ιδιαίτερα στον τομέα των εμπορευμάτων. Πρέπει να παραμείνουμε ουδέτεροι».
Διαβάστε ακόμη:
Πιέσεις στις τράπεζες για αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις
ΑΓΥΙΑ Α.Ε.: Ανατροπή μέσω δικαστηρίου για τα «βοσκοτόπια του Καλογρίτσα» (pics)