Πριν από μισό περίπου έτος, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν ένα προπαγανδιστικό βίντεο το οποίο έδειχνε Ευρωπαίους πολίτες να προσπαθούν να ζεσταθούν ο ένας δίπλας στον άλλο και να… μαγειρεύουν τα κατοικίδιά τους, υποδεικνύοντας ένα δυστοπικό μέλλον χωρίς ρωσική ενέργεια. Ένας χρόνος έχει περάσει από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και κανείς δε χρειάστηκε να… καταναλώσει το χάμστερ του.
Οι τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου έχουν αγγίξει διετές χαμηλό, στα 24,84 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σύμφωνα με την ICIS, πλησιάζοντας τα χαμηλά των 20,11 ευρώ του 2010 και πολύ χαμηλότερα από τα 200 ευρώ του Απριλίου του 2022.
Σύμφωνα με δηλώσεις της Επιτρόπου Ενέργειας της Ε.Ε., Κάντρι Σίμπσον, στο Politico, «τα αποθέματά μας είναι γεμάτα και έχουμε μειώσει τη ζήτηση σημαντικά, υποστηρίζοντας παράλληλα και τις προσπάθειες διαφοροποίησής μας. Έχουμε καταφέρει να απογαλακτιστούμε από τους ρωσικού υδρογονάνθρακες μέσω της επιλογής αξιόπιστων εναλλακτικών συνεργατών».
Το 2021, οι προμήθειες υδρογονανθράκων από τη Ρωσία αποτελούσαν σχεδόν το 50% των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου στα 150 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2022, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 13% και συνεχίζει την κατιούσα.
Χώρες πλούσιες σε φυσικό αέριο όπως η Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν αυξήσει τις εξαγωγές τους, ενώ η Κομισιόν έχει συνάψει μνημόνια συνεργασίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η μείωση της ζήτησης, η αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι αυξημένες εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ έχουν κι αυτές παίξει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια.
Πολλοί, αρχικά, φοβούνταν πως οι διαφωνίες στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έκαναν οποιαδήποτε προσπάθεια εξαιρετικά δύσκολη. Παρά την τελική συμφωνία, υπάρχουν τόσο «παρενέργειες» όσο και αναγκαστικές υποχωρήσεις στις οποίες πολλές χώρες έχουν προχωρήσει, οι οποίες κάνουν το ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας ευάλωτο σε σοκ και αυξήσεις τιμών.
Την περασμένη Τετάρτη, η νορβηγική κρατική εταιρεία ενέργειας Equinor ανακοίνωσε πως λόγω διαρροής αερίου σταμάτησε προσωρινά τη λειτουργία της μεγαλύτερης βιομηχανικής μονάδας υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ευρώπης, η οποία παράγει 18,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG καθημερινά. Τα gas futures κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 15% μετά από την ανακοίνωση, πριν η Equinor ακολουθήσει με νέα δήλωση βάσει της οποίας είχε επιδιορθώσει τη ζημιά.
Ακόμα κι αν η Ευρώπη είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη για τον ερχόμενο χειμώνα, οι τιμές ενδέχεται να αποδειχθούν μεταβλητές λόγω απρόβλεπτων παραγόντων.
Παρά τις δυσκολίες αυτές, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως η Ευρώπη κατάφερε να «αφοπλίσει», κατ’ αυτόν τον τρόπο, τον Πούτιν.
«Δε θα υπάρξει πολιτική απόφαση αγοράς ρωσικού φυσικού αερίου ακόμα και σε περίπτωση αλλαγής των γεωπολιτικών ισορροπιών. Κανείς δε θέλει να υπογράψει νέα συμφωνία με τη Gazprom», τόνισε το στέλεχος της ICIS, Τομ Μάρζεκ-Μάνσερ.
Η εκτίμηση του Κρεμλίνου πως η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη θα είχε απομυζήσει τη στήριξή της προς την Ουκρανία δεν έχει ευοδωθεί. Το «ενεργειακό όπλο» του Πούτιν απέτυχε και δεν δημιούργησε την πολιτική και κοινωνική αναταραχή την οποία ήλπιζε η Μόσχα, η οποία τώρα καλείται να αντιμετωπίσει υπερπροσφορά φυσικού αερίου το οποίο δυσκολεύεται να διοχετεύσει στη διεθνή αγορά, τη στιγμή που οι κυρώσεις συνεχίζουν να πλήττουν τα έσοδα του Κρεμλίνου και την τροφοδοσία της πολεμικής μηχανής του Ρώσου Προέδρου.
Αν και η ενεργειακή κατανάλωση της Ευρώπης έχει μειωθεί κατά 18% σε σχέση με τα προπολεμικά επίπεδα, υπάρχουν ανησυχίες πως τουλάχιστον μέρος αυτής της μείωσης οφείλεται στην επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.
Παρ’ όλα αυτά, όπως τόνισε και η Επίτροπος Κάντρι Σίμσον, «δεν υπάρχει μέλλον στο οποίο η Ευρώπη θα επαναφέρει την ενεργειακή της συνεργασία με τη Ρωσία στα προπολεμικά επίπεδα. Το μόνο ξεκάθαρο είναι πως δε μπορούμε να θεωρούμε τη χώρα αυτή ως τον κύριο προμηθευτή φυσικού αερίου μας. Πρέπει να προστατεύσουμε την ασφάλειά μας».
Διαβάστε ακόμη
Οι επενδυτές βλέπουν ράλι στο Χρηματιστήριο και επενδυτική βαθμίδα (πίνακας)
Ντάνιελ Φάμπιαν (Google): «Ψηφιακός εμπρηστής» στον άγνωστο πόλεμο της κυβερνοασφάλειας
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ