Για το μεγαλύτερο μέρος του 21ου αιώνα, η όλη παγκόσμια ισορροπία είχε διατηρηθεί από έναν συνδυασμό πολιτικών και οικονομικών θεσμών, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, του αυξημένου ρόλου της Κίνας και της εξισορροπητικής επίδρασης της Ευρώπης, η οποία αποτελούσε «γέφυρα» μεταξύ των δύο πλευρών.
Παρ’ όλα αυτά, από την αποχώρηση της πρώην Καγκελαρίου Μέρκελ από το θώκο της πριν από δύο χρόνια, η έλλειψη μίας ξεκάθαρης ευρωπαϊκής ηγετικής προσωπικότητας είναι ολοένα και πιο αισθητή.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μετά από τρεις μόλις μήνες αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα για τη βελτίωση της πολιτικής ενότητας στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, όμως, προχώρησε και στην περαιτέρω απομόνωσή της ως διεθνούς πολιτικού ηγέτη, όχι μόνο όσον αφορά τη σχέση της με τη Ρωσία αλλά και με την Κίνα και τον παγκόσμιο Νότο.
Παρά τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ηγετικού ρόλου της Ευρώπης σε τομείς όπως το εμπόριο, την οικονομική ανάπτυξη και τις γεωπολιτικές σχέσεις, η έλλειψη μίας ξεκάθαρης ηγετικής μορφής της Γηραιάς Ηπείρου δημιουργεί ένα σημαντικό κενό.
Για τον υπόλοιπο κόσμο, η παγκόσμια τάξη και οι θεσμοί της δέχονται σημαντική επίθεση. Η Κίνα, η Ρωσία και ακόμα και οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για θεσμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, το γκρουπ των G7 και τα Ηνωμένα Έθνη.
To κενό είναι ιδιαίτερα αισθητό στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, όπου η έλλειψη της ευρωπαϊκής ηγεσίας είναι ιδιαίτερα αισθητή, δεδομένου και του Brexit από το 2016 και ύστερα.
Οι διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης έχουν μετατρέψει την πάλαι ποτέ συνεργασία σε μία σχέση η οποία χαρακτηρίζεται από προστατευτισμό και εθνικά συμφέροντα.
Τίποτα δεν αναδεικνύει τις συνέπειες της έλλειψης συνεργασίας αυτής περισσότερο από την εισβολή στην Ουκρανία, όπου ο Πούτιν καταφέρθηκε ανοιχτά εναντίον του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
H Γερμανία, ιδιαίτερα, έχει πληγεί λόγω του πολέμου, αφού η Ρωσία αποτελούσε την κύρια ενεργειακή πηγή της. Το φυσικό αέριο, το οποίο κάποτε αποτελούσε πηγή συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, έχει πια μετατραπεί σε όπλο των Ρώσων κατά των Ευρωπαίων, τη στιγμή που οι Γερμανοί παραμένουν «παγιδευμένοι» στην απαρχαιωμένη, πια, απόφαση της Μέρκελ για το κλείσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων η οποία ελήφθη το 2011.
Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας έχουν, συνεπώς, περιορίσει την αναπτυξιακή προοπτική της Γερμανίας ενώ έχουν θέσει την ευρωπαϊκή οικονομία σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με ανερχόμενες δυνάμεις όπως η Ινδία και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
H συνεργασία με την Κίνα ως ισότιμο εμπορικό εταίρο έχει, επίσης, περιοριστεί. Η Ευρώπη θα μπορούσε να βασιστεί στην ζήτηση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου για τα προϊόντα της, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σινορωσική συμμαχία έχουν πολώσει τις δύο πλευρές.
Η διάσπαση στο εσωτερικό της Ευρώπης έγινε φανερή πρόσφατα, κατά τη διάρκεια των ξεχωριστών επισκέψεων του Γάλλου Προέδρου Μακρόν και της Προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Κίνα. Ακόμα και η σύνοδος κορυφής Ε.Ε. με την Κίνα τον ερχόμενο μήνα θα ακολουθήσει την πολύκροτη επίσκεψη του Σι Τζινπίνγκ στις ΗΠΑ.
Όπως αναφέρει και το άρθρο του στελέχους του Milken Institute, Κέβιν Κλάουντεν, στο CNBC, δεδομένης και της συνεχιζόμενης αστάθειας στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η έλλειψη μίας σαφούς ευρωπαϊκής θέσης και ικανότητας εμπλοκής ως διαμεσολαβητής είναι ξεκάθαρη.
Ο διχασμός στο ευρωπαϊκό εσωτερικό όσον αφορά τη Χαμάς και τον βομβαρδισμό των Ισραηλινών έχει παραλύσει την διπλωματία αντί να της προσφέρει έναυσμα να αποτελέσει γέφυρα για μία γενική κατάπαυση του πυρός. Ως αυτού, η Κίνα είναι αυτή η οποία έχει προσφέρει να διαμεσολαβήσει στην περιοχή, όπως έχουν κάνει και ορισμένα κράτη της Μέσης Ανατολής.
Στην Αφρική, από την άλλη, η Γαλλία έχει πολλάκις βρεθεί αντιμέτωπη με τη ρωσική επιρροή. Η Ρωσία δεν εξάγει μόνο ενέργεια αλλά και οπλισμό στην περιοχή ενώ υποστηρίζει τις εκάστοτε αφρικανικές κυβερνήσεις με στρατιωτικές δράσεις.
Ο πλανήτης χρειάζεται επειγόντως μία πιο δυναμική Ευρώπη η οποία θα μπορεί να ενεργεί ως ενιαία δύναμη στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή.
Διαβάστε ακόμη
Ξεπαγώνει η ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση πριν από τα τέλη του έτους
Χατζηδάκης: Δημιουργείται Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο για κλάδους αιχμής της ελληνικής οικονομίας
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ