Δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις πολλών επιστημόνων για τον φετινό χειμώνα εξαιτίας της νέας παραλλαγής Όμικρον που φαίνεται να προκαλεί μια αναζωπύρωση της πανδημίας, λόγω της μεγάλης μεταδοτικότητάς της και της μεγαλύτερης ανοσοδιαφυγής της.
Η επικρατούσα εκτίμηση είναι πλέον, σύμφωνα με το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Science», ότι άλλο ένα μεγάλο παγκόσμιο πανδημικό κύμα είναι αναπόφευκτο και το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσα βαριά περιστατικά Covid-19 θα φέρει. Από την άλλη, ακόμη κι αν όντως η Όμικρον προκαλεί συνήθως λιγότερο σοβαρή νόσο από την Δέλτα, το γεγονός και μόνο ότι είναι ικανή να προκαλεί τόσα κρούσματα, ακόμη και συχνές επαναλοιμώξεις, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια επερχόμενη νέα πίεση στα ήδη βεβαρημένα συστήματα υγείας πολλών χωρών.
Μολονότι αρκετά ερωτήματα για τη νέα παραλλαγή παραμένουν, πολλοί επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, όσο περνάει ο χρόνος, νιώθουν όλο και πιο βέβαιοι ότι η Όμικρον είναι πιθανό να αλλάξει δραματικά την πορεία της πανδημίας – όχι προς το καλύτερο. Η νέα παραλλαγή έχει κιόλας εξαπλωθεί ραγδαία σε περισσότερες από 70 χώρες (και στην Ελλάδα), κερδίζοντας συνεχώς έδαφος έναντι της Δέλτα και των άλλων στελεχών του κορονοϊού.
«Αυτό που βλέπουμε, είναι μια εντυπωσιακή ταχύτατη εξάπλωση», δήλωσε ο λοιμωξιολόγος Τρόελς Λίλεμπεκ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης στη Δανία, όπου οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι θέμα μόνο λίγων ημερών η Όμικρον να αντικαταστήσει τη Δέλτα ως η κυρίαρχη πια παραλλαγή. Παρά τα πολύ υψηλά ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης, η σκανδιναβική χώρα των περίπου 5 εκατομμυρίων (με σχεδόν τον μισό πληθυσμό της Ελλάδας) καταγράφει πια περισσότερες από 6.000 νέες μολύνσεις τη μέρα (περίπου ίδιες ή και περισσότερες από την Ελλάδα), διπλάσιες από ό,τι στην κορύφωση του προηγούμενου επιδημικού κύματος, κάτι που δείχνει ανάγλυφα την ικανότητα της Όμικρον να εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά.
Η γειτονική Νορβηγία, με περίπου ίδιο πληθυσμό, προβλέπει πια ότι θα έχει περισσότερα από 100.000 κρούσματα τη μέρα (!) σε λίγες εβδομάδες, εκτός κι αν οι άνθρωποι περιορίσουν δραστικά τις κοινωνικές επαφές τους – κάτι όχι εύκολο ενόψει γιορτών. Ακόμη κι αν η Όμικρον προκαλεί γενικά πιο ήπια συμπτώματα, ο αναμενόμενος αστρονομικός αριθμός νέων μολύνσεων δημιουργεί μια δυσοίωνη προοπτική, προειδοποιεί η ιολόγος Έμα Χόντκροφτ του ελβετικού Πανεπιστημίου της Βέρνης. Όπως δήλωσε, «πολλοί επιστήμονες θεωρούσαν ήδη ότι η Δέλτα επρόκειτο να φέρει έναν πραγματικά δύσκολο χειμώνα. Δεν είμαι σίγουρη ότι έχει περάσει το μήνυμα στους ανθρώπους που λαμβάνουν τις αποφάσεις, πόσο πιο δύσκολα τα πράγματα πρόκειται να γίνουν λόγω της Όμικρον».
Ιολόγοι, ανοσολόγοι, λοιμωξιολόγοι και επιδημιολόγοι θεωρούν ότι η Όμικρον είναι άλλη μια «βουτιά» που κάνει το «τρενάκι του τρόμου» της πανδημίας και μάλιστα ακριβώς πριν τις γιορτές, όταν οι πάντες έλπιζαν για το ακριβώς αντίθετο. Μετά την ανάλυση των έως τώρα στοιχείων, κυρίως από Νότια Αφρική, Βρετανία και Δανία, το «προφίλ» της Όμικρον αρχίζει να ξεκαθαρίζει. Είναι πλέον πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η νέα παραλλαγή έχει ένα ουσιαστικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων παραλλαγών. Λιγότερο σαφές είναι σε ποιό βαθμό αυτό οφείλεται στο ότι μπορεί να διαφεύγει καλύτερα της ανθρώπινης ανοσιακής απόκρισης ή στο ότι είναι εγγενώς πιο μεταδοτική από τους προδρόμους της. Η απάντηση δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο βραχυπρόθεσμα, αλλά θα έχει μεγάλη σημασία μακροπρόθεσμα. Αν το πλεονέκτημά της είναι η ανοσιακή διαφυγή, τότε το πλεονέκτημα της Όμικρον έναντι της Δέλτα θα εξασθενήσει σταδιακά και οι δύο παραλλαγές πιθανώς θα καταλήξουν να κυκλοφορούν παράλληλα. Αν η Όμικρον είναι και πιο λοιμογόνος, πιθανώς θα αντικαταστήσει τη Δέλτα, όπως έκανε η Δέλτα με τις προηγούμενες παραλλαγές.
Αναφορικά με το πόσο καλή είναι η Όμικρον στο ζήτημα της ανοσιακής διαφυγής, τα έως τώρα στοιχεία δείχνουν ότι πράγματι είναι ευκολότερο να οδηγήσει σε επαναλοίμωξη ανθρώπους που είχαν στο παρελθόν αρρωστήσει με Covid-19, ενώ και τα αντισώματα που έχουν δημιουργηθεί είτε από νόσηση είτε από εμβολιασμό, είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά απέναντί της. Το καλό νέο είναι ότι η τρίτη ενισχυτική δόση φαίνεται να ανεβάζει την προστασία από λοίμωξη με Όμικρον περίπου στο 75%, ενώ ακόμη μεγαλύτερη μπορεί να είναι η προστασία έναντι βαριάς νόσου και νοσηλείας.
Μολονότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η προστασία έναντι της σοβαρής νόσου λόγω Όμικρον παραμένει σημαντική σε όσους έχουν κάνει τρεις δόσεις εμβολίου, ο επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Ουίλιαμ Χάνιτζ τονίζει ότι το ερώτημα της σοβαρότητας της νόσησης είναι ακόμη αδύνατο να απαντηθεί με βεβαιότητα, καθώς η νέα παραλλαγή δεν έχει ακόμη μολύνει αρκετούς ανθρώπους για να εξαχθούν σίγουρα συμπεράσματα. Και αυτός πάντως συμφωνεί ότι ακόμη κι αν η Όμικρον αποδειχτεί εγγενώς πιο ήπια, ο όγκος των αναμενόμενων κρουσμάτων της πιθανώς θα υπερφορτώσει τα συστήματα υγείας. «Δεν υπάρχουν πολλοί ιοί που να μπορούν να εξαπλωθούν τόσο γρήγορα και να είναι αβλαβείς σε μια κοινωνία που ήδη, χωρίς αυτήν, είχε γεμάτα νοσοκομεία», όπως είπε.
Ορισμένοι επιστήμονες επίσης ανησυχούν μήπως η Όμικρον φέρει και άλλες δυσάρεστες εξελικτικές εκπλήξεις στο μέλλον, π.χ. να αποκτήσει την ικανότητα να διαφεύγει ακόμη καλύτερα από το ανοσοποιητικό σύστημα. Ο γνωστός ειδικός στα εμβόλια δρ Φλόριαν Κράμερ της Ιατρικής Σχολής Icahn του Όρους Σινά της Νέας Υόρκης δήλωσε ότι θεωρεί αναγκαίο οι παραγωγοί εμβολίων να αναπτύξουν ενισχυτικές δόσεις προσαρμοσμένες ειδικά στην Όμικρον. Όμως εωσότου αυτό συμβεί και δοθούν οι ειδικές άδειες από τις ρυθμιστικές-εποπτικές αρχές, θα περάσουν αρκετοί μήνες, πολύ μεγάλο διάστημα για τα σημερινά δεδομένα της νέας κρίσης.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ελπίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν στο μεταξύ την πρόκληση της Όμικρον μέσα από την μαζική χορήγηση ενισχυτικών-αναμνηστικών δόσεων, σε συνδυασμό με επιπρόσθετα μέτρα, όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας, η απαγόρευση μεγάλων συναθροίσεων και η ευρεία τηλεργασία, με την ελπίδα ότι έτσι θα «φρενάρουν» το νέο επιδημικό κύμα και θα αποτρέψουν την κατάρρευση των νοσοκομείων.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα Θέρμανσης: Τέλος χρόνου για αιτήσεις και παραστατικά στο “MyΘερμανση”
Emirates: Τα 25 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα και οι «χρυσές» business στη διακίνηση εμπορευμάτων