Oι ΗΠΑ έχουν βάλει στο στόχαστρο την Κίνα και επιχειρούν να συγκροτήσουν μια διευρυμένη δυτική συμμαχία απέναντι στη Χώρα του Δράκου, η οποία αργά αλλά σταθερά επελαύνει σε όλα τα κρίσιμα μέτωπα.
Ολες οι προβλέψεις συγκλίνουν ότι κάπου γύρω στο 2030 η κινεζική οικονομία θα ξεπεράσει σε μέγεθος την αμερικανική. Η Κίνα ενισχύει διαρκώς το πυρηνικό της οπλοστάσιο, ενώ ο στρατός της είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο με προσωπικό 2 εκατομμυρίων και νομοτελειακά -και αρκετά σύντομα- θα γίνει ισχυρότερος από εκείνο των ΗΠΑ.
Στο δε μέτωπο της τεχνολογίας κάνει άλματα, καθώς η εποχή των φτηνών αντιγράφων «made in China» έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και η χώρα βρίσκεται σε ηγετική θέση σε πολλά μέτωπα. Χτίζει μόνιμο σταθμό στο Διάστημα, ετοιμάζει αποστολές στον Αρη, ενώ δεν αποκλείεται να φτάσει πρώτη στην Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία θεωρείται ότι θα δώσει απόλυτη τεχνολογική, στρατιωτική και οικονομική υπεροπλία στον κάτοχό της.
Οι εξελίξεις αυτές εξηγούν γιατί το αμερικανικό κατεστημένο θεωρεί την Κίνα στρατηγική απειλή – και τούτο ανεξάρτητα από τον ιδιαίτερο τόνο που υιοθετεί ο εκάστοτε πρόεδρος. Εγινε δε σαφές κατά την πρώτη επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν στην Ευρώπη ότι ο νέος Αμερικανός πρόεδρος επιχειρεί να ηγηθεί στην αντιπαράθεση με την Κίνα μιας ευρύτερης συμμαχίας με τους Ευρωπαίους -μέσω και του ΝΑΤΟ-, οι οποίοι όμως δεν έδειξαν όλοι μεγάλο ενθουσιασμό. Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ τόνισε ότι η Κίνα είναι αντίπαλος σε ορισμένα θέματα, αλλά εταίρος σε άλλα, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ξεκαθάρισε στεγνά ότι το ΝΑΤΟ αφορά τον Ατλαντικό και όχι την Κίνα.
Στην πραγματικότητα οι προβολές για την οικονομική και γεωπολιτική σημασία των μεγάλων διεθνών πόλων δείχνουν και την Ευρώπη να χάνει έδαφος με μεγάλη ταχύτητα. Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, τα οποία επικαλέστηκε πρόσφατα σε άρθρο του ο Υπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, σε 20 χρόνια το ευρωπαϊκό ΑΕΠ δεν θα υπερβαίνει το 11% του παγκόσμιου, πολύ πίσω από την Κίνα που θα είναι κοντά στο 22% και πίσω από τις ΗΠΑ, οι οποίες θα πέσουν στο 14%. Η Ευρώπη θα έχει τη στιγμή εκείνη το ίδιο οικονομικό μέγεθος με την Ινδία, η οποία θα αναδειχθεί και αυτή σε υπερδύναμη και ενδεχομένως, για δημογραφικούς λόγους, να ξεπεράσει κάποια στιγμή και την Κίνα σε οικονομικό μέγεθος ύστερα από τρεις δεκαετίες.
Βέβαια, οι εξελίξεις δεν είναι γραμμικές, αλλά η δυναμική των πραγμάτων είναι ξεκάθαρη: τις επόμενες δύο δεκαετίες η Κίνα έχει την ευκαιρία να γίνει η πρώτη παγκόσμια δύναμη – και αυτό ακριβώς είναι που προσπαθούν να αποτρέψουν οι Αμερικανοί.
Ολα αυτά παραπέμπουν σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό εάν σκεφτεί κανείς ότι μόλις πριν από 20 χρόνια η Ευρώπη αντιστοιχούσε στο 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ή, ακόμη, ότι η οικονομική δύναμη των επτά πλουσιότερων χωρών (G7: ΗΠΑ, Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο) αντιστοιχούσε στο 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ τώρα η οικονομική τους δύναμη έχει πέσει στο μισό (40%) προς όφελος των αναδυόμενων οικονομιών, που σταδιακά γίνονται ανεπτυγμένες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Ινδονησία και το Μεξικό, αλλά και η Ρωσία, η Αυστραλία, η Νότιος Κορέα και η Τουρκία, οι οποίες μετέχουν στο G20.
Τα πράγματα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα. Το 2005 το ΑΕΠ των ΗΠΑ ήταν 13 τρισ. δολάρια και της Κίνας μόλις 2,3 τρισ. δολάρια. Σήμερα, το αμερικανικό ΑΕΠ έχει ανέβει στα 20 τρισ. δολάρια και το κινεζικό στα 15,5. Γύρω στο 2031 όμως θα εξισωθούν, γύρω στα 28 τρισ. δολάρια. Ασφαλώς οι προβλέψεις αυτές μπορεί να πέσουν έξω για χίλιους δυο λόγους. Η πανδημία, για παράδειγμα, «βοήθησε» την Κίνα να καλύψει γρηγορότερα την απόσταση καθώς ξεπέρασε τα lockdown ταχύτερα.
Πολλά εξαρτώνται επίσης από τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης που τελικά θα επιτύχει κάθε πλευρά ή από άλλες εξελίξεις οι οποίες σήμερα δεν μπορούν να προβλεφθούν. Ολες όμως οι προβλέψεις συγκλίνουν στη βασική τάση. Η Κίνα θα κερδίσει το παιχνίδι της οικονομικής -και όχι μόνο- ισχύος.
Βέβαια, η εξίσωση δεν σημαίνει και ίδιο επίπεδο ζωής, καθώς η Κίνα μπορεί συνολικά να έχει μεγάλο οικονομικό μέγεθος, αλλά ο πληθυσμός είναι υπερπολλαπλάσιος.
Ακόμα και με ίσο συνολικό μέγεθος στα 28 τρισ. δολάρια, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ θα είναι 81.000 δολάρια και μόλις 17.000 δολάρια στην Κίνα (σήμερα, τα αντίστοιχα κατά κεφαλήν μεγέθη είναι 63.000 δολάρια για τις ΗΠΑ και 10.000 για την Κίνα).
Η αστικοποίηση του κινεζικού πληθυσμού εξελίσσεται ραγδαία, αλλά η αχανής χώρα έχει ακόμη δρόμο να διανύσει, γεγονός που θα αποτελέσει σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης. Το 1990 μόλις το 25% του κινεζικού πληθυσμού κατοικούσε σε πόλεις, έναντι 75% στις ΗΠΑ, ενώ σήμερα το ποσοστό έχει φτάσει στο 60%, έναντι 82% στις ΗΠΑ.
Διαβάστε ακόμα:
Alpha Bank: Τα «κλειδιά» της ΑΜΚ – Τι αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο
«Τουρισμός για όλους»: Ανοίγει η πλατφόρμα για 100.000 νέους δικαιούχους – Τα κριτήρια
Οικογένεια Παπανδρέου (Intersys): Πώς έφερε την…«Αλλαγή» της Πληροφορικής στην Ελλάδα