Οι σχέσεις μεταξύ της Βρετανίας και της Ε.Ε. χρειάζονται επειγόντως «ανάνηψη», παρά τις επιμέρους διαφορές των δύο πλευρών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αυξήσει την ανάγκη συνεργασίας των Ευρωπαϊκών χωρών, ενώ η παραίτηση του Βρετανού πρωθυπουργού Boris Johnson αποτελεί, πια, μία σημαντική ευκαιρία για την επούλωση των πληγών των δύο πλευρών.

Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times και του Timothy Garton, καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μέλος του Hoover Institution, το χάσμα των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών επεκτάθηκε λόγω της πρόσφατης προσπάθειας της βρετανικής κυβέρνησης για την παράβαση του διεθνούς δικαίου και του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας. 

Όπως και οι περισσότεροι Βρετανοί, οι πολίτες και ρυθμιστές της Ε.Ε. είχαν ήδη μία αρνητική οπτική όσον αφορά τον καθ’ όλα διχαστικό πολιτικό. Δυστυχώς για όλους, η πρόσφατη ομιλία του ηγέτη της αντιπολίτευσης και του κόμματος των Εργατικών Sir Keir Starmer δεν προέτεινε μία γενναία εναλλακτική η οποία μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα της συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο Starmer, προσπαθεί απλά να επαναπροσεγγίσει τους χαμένους ψηφοφόρους του που ψήφισαν υπέρ του Brexit και του κόμματος των Tόρρις και να τους επαναφέρει στη βάση του κόμματός του, κάτι που εν μέρει υποδηλώνει πως το μόνο πρόβλημα με το Brexit για τη βρετανική πολιτική σκηνή είναι η αποτυχία του Johnson για την επιβολή των βρετανικών αξιώσεων.

Ο Starmer τόνισε πως το κόμμα των Εργατικών δεν αποζητά επανένωση με την Ε.Ε. ή την κοινή αγορά της, αλλά πρότεινε επίλυση των προβλημάτων με το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας. Η κοντόφθαλμη ομιλία του απευθυνόταν μόνο στο βρετανικό κοινό και όχι στους Ευρωπαίους.

Στην άλλη πλευρά της Μάγχης, κανείς δε θέλει πια να μιλήσει για το Brexit. Σύμφωνα με οδοιπορικό του Timothy Garton στην ηπειρωτική Ευρώπη και δη στη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία, το μόνο που ξεπερνά την αδιαφορία των Ευρωπαίων πολιτών είναι ο εκνευρισμός τους με τη Βρετανία. Η μόνη βιώσιμη πρόταση προέρχεται από τον Γάλλο Πρόεδρο Emmanuel Macron ο οποίος πρότεινε τη σύσταση μίας διευρυμένης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην οποία θα συμπεριλαμβάνονται υποψήφια κράτη-μέλη της Ε.Ε. και λοιπά συνεργαζόμενα κράτη όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία, οι εκπρόσωποι των οποίων θα μπορούν να συνομιλούν με τους ομολόγους τους από χώρες όπως Νορβηγία, Ελβετία και Βρετανία. Παρ’ όλα αυτά, η γαλλική πρόταση δε θα μπορέσει να επιδιορθώσει τις ήδη διασπασμένες πολιτικές σχέσεις των Βρετανών με τους λοιπούς Ευρωπαίους. Εάν, όμως, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα αυτή συσταθεί, τότε η Γηραιά Αλβιόνα θα πρέπει να γίνει μέλος της, έχοντας πλήρη επίγνωση του ότι δε θα είναι ικανή να επιδιορθώσει πλήρως τις διμερείς διπλωματικές σχέσεις.

Η γεφύρωση των σχέσεων

Το πρώτο βήμα για τη γεφύρωση των σχέσεων αυτών έγινε ήδη, με την απομάκρυνση του διχαστικού Johnson. Αν και το πρόβλημα του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας δεν έχει επιλυθεί, ο επόμενος Βρετανός ηγέτης θα πρέπει να θυμηθεί τα σοφά λόγια ενός εκ των αρχιτεκτόνων της ευρωπαϊκής ενοποίησης, του Jean Monnet: «εάν έχετε ένα πρόβλημα που δεν μπορείτε να λύσετε, μεγεθύνετε το εύρος του γενικού πλαισίου του». Η προώθηση μίας γενικευμένης ατζέντας για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών θα διευκολύνει την εύρεση λύσεων για τις επιμέρους διαφορές σε θέματα του Brexit.

Η ομιλία του Starmer ανέδειξε ένα πιθανό, σημαντικό τομέα συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, σε ό,τι αφορά την ακαδημαϊκή και επιστημονική συνεργασία στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Horizon, κάτι το οποίο συμπεριλαμβάνει την ένταξη των βρετανικών πανεπιστημίων στο πρόγραμμα Erasmus και τη διευκόλυνση των καλλιτεχνών, των επαγγελματιών αθλητών και του ευρύτερου επαγγελματικού τομέα για την εργασία τόσο στη Βρετανία όσο και στην Ε.Ε. Η εκ νέου συμμετοχή της Βρετανίας στο πρόγραμμα θα βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ των Βρετανών και των Ευρωπαίων και θα επουλώσει οποιεσδήποτε πληγές άνοιξε το Brexit.

Υπάρχουν, παράλληλα και άλλοι σημαντικοί τομείς στους οποίους οι δύο πλευρές πρέπει να συνεργαστούν, όπως η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια, η άμυνα, οι υπηρεσίες πληροφοριών, το περιβάλλον, η ενέργεια, το κανονιστικό πλαίσιο της ψηφιακής πολιτικής, η Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά και οι βιομηχανίες της βιοτεχνολογίας και του fintech.

Η Βρετανία έχει πολλά να προσφέρει στην Ευρώπη στους τομείς αυτούς.

Παράλληλα, η απειλή της ρωσικής πολεμικής μηχανής και του επεκτατισμού του Ρώσου Προέδρου Putin, της πιθανότητας μίας νέας πανδημίας αλλά και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής αποτελούν στρατηγικές απειλές τόσο για τη Βρετανία όσο και την Ευρώπη. Οι σχέσεις στους τομείς αυτούς, σύμφωνα με τον Garton, θα πρέπει να επιδιορθωθούν, ενώ η βελτίωσή τους θα πρέπει να γίνει σταδιακά, με προσήλωση στη γενική εικόνα.

Τα πολιτικά τεκταινόμενα της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανόμενου και του Brexit μας υπενθυμίζουν πως ένα σωστό αφήγημα παίζει σημαντικό ρόλο στην πραγματικότητα των τεχνοκρατών. Σύμφωνα με τον Garton, το αφήγημα αυτό μπορεί να δημιουργήσει την ίδια την πραγματικότητά τους. Η επιδιόρθωση των σχέσεων δεν αφορά πια το Brexit, ούτε την πιθανή επανένταξη της Βρετανίας στην Ε.Ε. Οι Βρετανοί μπορεί σιγά-σιγά να επιστρέψουν στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά αλλά τα δύο βρετανικά κόμματα δεν είναι έτοιμα για κάτι τέτοιο.

Η νέα σχέση θα πρέπει να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών το οποίο θα πρέπει να βασίζεται σε αμοιβαίο σεβασμό, κάτι φαινομενικά ψυχολογικά δύσκολο για τους «Brexiteers» πολιτικούς και τους πολίτες-υποστηρικτές του Brexit. Σε λογική βάση, όμως, είναι πιθανή η εύρεση λύσεων μεταξύ των δύο πλευρών, δεδομένης της συνεργασίας σε ό,τι αφορά την ελευθερία της Ευρώπης αλλά και τον πόλεμο στην Ουκρανία. 

Το μόνο που χρειαζόμαστε, τόνισε ο Garton, είναι κάποιον ο οποίος θα μπορέσει να ξεκινήσει το αφήγημα της συνεργασίας αυτό, το οποίο θα γεφυρώσει οποιοδήποτε χάσμα δημιουργήθηκε στις σχέσεις μεταξύ των δύο οντοτήτων την τελευταία 10ετία.

Διαβάστε ακόμη

Ο Κινέζος μεγιστάνας που έφερε τα πάνω κάτω στην αγορά νικελίου – Πώς βγήκε νικητής από την κρίση

Κορεατικό ενδιαφέρον για επενδύσεις σε ελληνικά λιμάνια

Τζόνσον: Πυρά από τους Εργατικούς μετά την παραδοχή για συνομιλίες με πρώην πράκτορα της KGB