Αστρονομικά ποσά βρώμικου χρήματος κυκλοφορούσαν και ξεπλένονταν επί χρόνια μέσω των μεγαλύτερων τραπεζικών ιδρυμάτων του κόσμου, αποκαλύπτει διεθνής έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists), η οποία πραγματοποιήθηκε από 108 διεθνή μέσα ενημέρωσης σε 88 χώρες.
Η έρευνα βασίζεται σε χιλιάδες «αναφορές ύποπτης δραστηριότητας» (SAR) προς το Δίκτυο Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, το FinCen, από τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο.
«Τα έγγραφα αυτά που έχουν συνταχθεί από τράπεζες και έχουν κοινοποιηθεί στην κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν έλθει ποτέ στην δημοσιότητα, φέρνουν στο φως το βάραθρο των τραπεζικών εγγυήσεων και την ευκολία με την οποία τις έχουν εκμεταλλευθεί οι εγκληματίες», αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα Buzzfeed News που συμμετείχε στην έρευνα.
Τα έγγραφα αφορούν συναλλαγές ύψους 2 τρισ δολαρίων ανάμεσα στο 1999 και το 2017.
Η έρευνα στιγματίζει πέντε μεγάλες τράπεζες — τις JPMorgan Chase, HSBC, Standard Chartered, Deutsche Bank και Bank of New York Mellon — που κατηγορούνται ότι συνέχισαν την διακίνηση κεφαλαίων υπόπτων ως εγκληματιών ακόμη και αφού κατηγορίες είχαν απαγγελθεί εναντίον τους ή είχαν καταδικασθεί για οικονομικά εγκλήματα.
Σύμφωνα με το Buzzfeed News, «τα δίκτυα μέσω των οποίων το βρώμικο χρήμα διακινείται στον κόσμο έχουν γίνει ζωτικές αρτηρίες της παγκόσμιας οικονομίας».
Σε ανακοίνωσή της η Deutsche Bank βεβαιώνει ότι οι αποκαλύψεις της Κοινοπραξίας είναι πληροφορίες «πολύ γνωστές» στους ελεγκτές της και ότι έχει αφιερώσει σημαντικούς πόρους στην ενίσχυση των ελέγχων αυτών και ότι δίνει μεγάλη προσοχή στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της.
Η έρευνα αναδεικνύει επίσης την αδυναμία των αμερικανικών αρχών στο έλεγχο αυτών των συναλλαγών.
Σε ανακοίνωσή της πριν από την δημοσίευση της έρευνας η οικονομική αστυνομία του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ προειδοποιεί ότι η δημοσίευση καταγγελιών ύποπτης δραστηριότητας συνιστά «έγκλημα» που μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τι αποκαλύπτεται
Η HSBC επέτρεψε σε απατεώνες να διακινήσουν εκατομμύρια δολάρια που ήταν προϊόν κλοπής, ακόμα και αφότου πληροφορήθηκε από επιθεωρητές των ΗΠΑ ότι επρόκειτο για απάτη.
Η JP Morgan επέτρεψε σε εταιρεία να μεταφέρει πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια, μέσω λογαριασμού στο Λονδίνο, χωρίς να γνωρίζει τον κάτοχο των χρημάτων. Αργότερα η τράπεζα ανακάλυψε πως η εταιρεία που έκανε την διακίνηση ενδέχεται να ανήκει σε μαφιόζο που βρίσκεται στην λίστα του FBI
Η Deutsche Bank εμπλέκεται σε χρήμα που είχε «ξεπλυθεί» από το οργανωμένο έγκλημα, τρομοκράτες και διακινητές ναρκωτικών
Η Standard Chartered είχε συναλλαγές με την Arab Bank, για πελάτες με λογαριασμούς που είχαν χρησιμοποιηθεί για την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας
Υπάρχουν αποδείξεις πως ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε την Barclays Bank στο Λονδίνο για να αποφύγει τις κυρώσεις που τον εμπόδιζαν να μεταφέρει χρήματα στην Δύση.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται περιοχή υψηλότερου ρίσκου, όπως και η Κύπρος, σύμφωνα με το τμήμα πληροφοριών του FinCEN, καθώς πάνω από 3.000 εταιρείες με καταχωρημένη έδρα στη Βρετανία εμφανίζονται σε αναφορές ύποπτης δραστηριότητας (SAR) – περισσότερες από κάθε άλλη χώρα.
Περισσότερες από 2.100 αναφορές ύποπτης δραστηριότητας
Τα έγγραφα που διέρρευσαν, τα FinCEN Files, περιλαμβάνουν περισσότερες από 2.100 αναφορές ύποπτης δραστηριότητας που έχουν υποβληθεί από τράπεζες και άλλες χρηματοοικονομικές εταιρείες στο Δίκτυο Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη υπηρεσία αποτελεί μια μονάδα πληροφοριών στην καρδιά του παγκόσμιου συστήματος για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η HSΒC και το σχήμα Ponzi
Η HSBC επέτρεψε στους απατεώνες να μεταφέρουν εκατομμύρια δολάρια σε όλο τον κόσμο, ακόμη και αφού είχε μάθει για την απάτη τους, Η μεγαλύτερη τράπεζα της Βρετανίας μετέφερε τα χρήματα μέσω της αμερικανικής επιχείρησης σε λογαριασμούς HSBC στο Χονγκ Κονγκ το 2013 και το 2014. Ο ρόλος της στην απάτη των 80 εκατομμυρίων $ (62 εκατομμύρια £) περιγράφεται λεπτομερώς σε διαρροή εγγράφων – «αναφορές ύποπτης δραστηριότητας» των τραπεζών. Η HSBC λέει ότι έχει εκπληρώσει πάντα τα νομικά της καθήκοντα για την αναφορά αυτής της δραστηριότητας. Τα αρχεία δείχνουν ότι η απάτη, γνωστή ως σχέδιο Ponzi, ξεκίνησε αμέσως μετά την επιβολή χρηματικής ποινής στην τράπεζα 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων (1,4 δισεκατομμύρια λίρες) στις ΗΠΑ λόγω νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Νομικοί υποστηρίζουν σύμφωνα με το BBC ότι η τράπεζα έπρεπε να είχε ενεργήσει νωρίτερα για να κλείσει τους λογαριασμούς των απατεώνων.
Ένα δισ. δολάρια για τον φυγόδικο χρηματοδότη
H JPMorgan μετέφερε κεφάλαια για άτομα και εταιρείες που συνδέονται με τις λεηλασίες δημόσιου χρήματος στη Μαλαισία, τη Βενεζουέλα και την Ουκρανία. Η συγκεκριμένη τράπεζα, σύμφωνα με τα απόρρητα έγγραφα, άφησε να περάσουν ελεύθερα πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια για τον φυγόδικο χρηματοδότη πίσω από το σκάνδαλο 1MDB της Μαλαισίας. Επίσης, μετέφερε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια δολάρια για λογαριασμό δύο νεαρών επιχειρηματιών των οποίων η εταιρεία έχει κατηγορηθεί ότι εξαπάτησε την κυβέρνηση της Βενεζουέλας και ότι βόηθησε στην πρόκληση διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος που παρέλυσαν μεγάλες περιοχές της χώρας.
Η JPMorgan έδωσε επίσης το πράσινο φως σε περισσότερα από 50 εκατομμύρια δολάρια εντός μίας δεκαετίας για πληρωμές προς τον Πολ Μάναφορτ, τον πρώην διευθυντή της προεκλογικές εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ το 2016. Η τράπεζα ενέκρινε συναλλαγές του Μάναφορτ, ύψους άνω των 6,5 εκατομμυρίων δολαρίων, 14 μήνες αφού είχε παραιτηθεί από την εκστρατεία του Τραμπ και βρισκόταν στο μάτι του κυκλώνα για ξέπλυμα χρήματος και διαφθοράς σε σχέση με τη δουλειά του για ένα φιλο-ρωσικό πολιτικό κόμμα στην Ουκρανία. Τέτοιου είδους συναλλαγές με «λεκέδες» συνέχισαν να αυξάνονται μέσω των λογαριασμών της JPMorgan, παρά το γεγονός ότι η τράπεζα είχε δεσμευθεί να βελτιώσει τους μηχανισμούς ελέγχου ξεπλύματος χρήματος – η δέσμευση αυτή ήταν μέρος των διακανονισμών που κατέληξε με τις αρχές των ΗΠΑ το 2011, το 2013 και το 2014.
Η JPMorgan δήλωσε ότι απαγορεύεται νομικά να απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με συναλλαγές ή πελάτες. Ανέφερε ότι έχει αναλάβει «ηγετικό ρόλο» στις «προληπτικές έρευνες» και στην ανάπτυξη «καινοτόμων τεχνικών για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος».
Όπως φαίνεται από τα απόρρητα έγγραφα, η Deutsche Bank, η HSBC, η Standard Chartered Bank και η Bank of New York Mellon επίσης άφηναν να πραγματοποιούνται παρόμοιες ύποπτες συναλλαγές παρά τις αντίστοιχες υποσχέσεις τους προς τις κυβερνητικές αρχές.