Η κυβέρνηση της Τουρκίας θα κλείσει όλες τις στρατιωτικές σχολές της χώρας, ενώ η ηγεσία των τουρκικών ένοπλων δυνάμεων θα αναφέρεται στο εξής στον υπουργό Άμυνας, τόνισε χθες ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει να θέσει τον στρατό υπό τον απόλυτο έλεγχο της πολιτικής ηγεσίας της χώρας μετά την αποτυχημένη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου.
Οι αλλαγές που προωθούνται, ορισμένες από τις οποίες ο Ερντογάν είπε ότι θα δημοσιευθούν στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης από σήμερα Κυριακή, ακολουθούν την ατιμωτική απόταξη 1.700 και πλέον στελεχών των ενόπλων δυνάμεων που αναμίχθηκαν στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Ο Ερντογάν, ο οποίος κινδύνευσε να συλληφθεί και ακόμη και να σκοτωθεί τη βραδιά της απόπειρας πραξικοπήματος, δηλώνει ότι ο τουρκικός στρατός, ο δεύτερος μεγαλύτερος του NATO, χρειάζεται «νέο αίμα». Ανάμεσα στους αξιωματικούς που αποτάχθηκαν ατιμωτικά την περασμένη εβδομάδα ήταν σχεδόν το 40% των στρατηγών και των ναυάρχων των τουρκικών ένοπλων δυνάμεων.
Η Τουρκία κατηγορεί τον αυτοεξόριστο ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν ότι ενορχήστρωσε την απόπειρα πραξικοπήματος. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, 237 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 2.100 τραυματίστηκαν στην απόπειρα, κατά τη διάρκεια της οποίας οι επίδοξοι πραξικοπηματίες κατέλαβαν άρματα μάχης, ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη.
Ο Γκιουλέν, που ζει στις ΗΠΑ από το 1999, αρνείται τις κατηγορίες της κυβέρνησης και καταδίκασε την απόπειρα πραξικοπήματος. Μέχρι τώρα, πάνω από 60.000 άνθρωποι στις ένοπλες δυνάμεις, στο δικαστικό σώμα, στο δημόσιο και σε σχολικά ιδρύματα έχουν τεθεί υπό κράτηση, απομακρυνθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα λόγω του ότι φέρονται να συνδέονται με τον Γκιουλέν.
Οι σύμμαχοι της Τουρκίας στη Δύση καταδίκασαν την απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά έχουν θορυβηθεί από το εύρος των εκκαθαρίσεων που το ακολούθησαν.
«Οι ένοπλες δυνάμεις μας θα γίνουν πολύ ισχυρότερες», δήλωσε ο Ερντογάν στο ιδιωτικό τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο A Haber χθες βράδυ. «Οι αρχηγοί των όπλων θα αναφέρονται στον υπουργό Άμυνας», συνέχισε. «Οι στρατιωτικές σχολές θα κλείσουν (…) θα ιδρύσουμε μια ανώτατη σχολή εθνικής άμυνας».
Ακόμη, είπε ότι ο επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, της MİT, αλλά και ο αρχηγός του τουρκικού γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας να αναφέρονται στην προεδρία. Αυτό θα απαιτήσει αναθεώρηση του Συντάγματος και άρα τη συναίνεση της αντιπολίτευσης.
Σήμερα, το γενικό επιτελείο και η MİT αναφέρονται στον πρωθυπουργό. Το να υπαχθούν στην προεδρία συνάδει με το σχέδιο του Ερντογάν να μετατρέψει το τουρκικό πολιτικό σύστημα σε προεδρικό με την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Ο Ερντογάν είπε στη συνέντευξη που παραχώρησε χθες βράδυ ότι ως τώρα έχουν συλληφθεί επίσημα 10.137 πρόσωπα τα οποία βαρύνουν υποψίες για την εμπλοκή τους στην απόπειρα πραξικοπήματος.
Η αναδιοργάνωση του στρατού ανακοινώθηκε ενώ ο στρατός της Τουρκίας, τα ανώτατα στελέχη του οποίου τον θεωρούν θεματοφύλακα του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ, μάχεται σε δύο μέτωπα, εναντίον των κούρδων αυτονομιστών ανταρτών και της απειλής των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στα σύνορα με τη Συρία. Χθες ο στρατός ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις του σκότωσαν 35 κούρδους αντάρτες που έκαναν έφοδο σε μια βάση στη νοτιοανατολική επαρχία Χακάρι.
Ο Ερντογάν εξήγγειλε ακόμη ότι θα μειώσει τον αριθμό των ανδρών της στρατοχωροφυλακής, σώματος που συμμετέχει στις επιχειρήσεις καταστολής του αντάρτικου του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK), αλλά έκρινε ότι η δύναμη αυτή θα γίνει πιο αποτελεσματική καθώς θα αποκτήσει νέο οπλισμό. Ο τούρκος πρόεδρος δεσμεύτηκε ότι ο πόλεμος εναντίον των κούρδων αυτονομιστών θα συνεχιστεί.
Χθες το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή μετέδωσε ότι 758 στρατιωτικοί αφέθηκαν ελεύθεροι κατόπιν συστάσεων εισαγγελέων μετά τις καταθέσεις που έδωσαν, κάτι που εγκρίθηκε από δικαστή. Άλλοι 231 στρατιωτικοί παραμένουν υπό κράτηση.
Ο Ερντογάν είπε ότι είναι «ντροπή» το ότι δυτικά κράτη δείχνουν περισσότερο ενδιαφέρον για την τύχη των επίδοξων πραξικοπηματιών αντί να συμπαρασταθούν στην Τουρκία, ενώ επέκρινε τους δυτικούς ηγέτες διότι κανείς τους δεν επισκέφθηκε την Τουρκία μετά την απόπειρα.
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας των ΗΠΑ Τζόζεφ Στάνφορντ επισκέπτεται την Τουρκία σήμερα.
Σε μια απροσδόκητη κίνηση, ο Ερντογάν ανακοίνωσε αργά την Παρασκευή ότι σε μια χειρονομία καλής θέλησης αποσύρει όλες τις μηνύσεις σε βάρος προσώπων που κατηγορούσε ότι τον προσέβαλαν. Είπε πως έλαβε την απόφαση αυτή λόγω του αισθήματος «ενότητας» στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος.
Η κίνηση αυτή πιθανόν έχει στόχο επίσης να κατευνάσει τους επικριτές του στη Δύση. Εισαγγελείς είχαν αναλάβει 1.800 και πλέον υποθέσεις «προσβολής» του προσώπου του Ερντογάν αφότου ανέλαβε πρόεδρος το 2014, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους συγκαταλέγονταν δημοσιογράφοι, σκιτσογράφοι, ακόμη και παιδιά.
Δεν έχει γίνει σαφές εάν ο Ερντογάν θα αποσύρει την προσφυγή του στη δικαιοσύνη εναντίον του γερμανού κωμικού Γιαν Μπέμερμαν, ο οποίος νωρίτερα φέτος διάβασε στην τηλεόραση ένα ποίημα το οποίο κατηγορούσε τον πρόεδρο της Τουρκίας ότι επιδίδεται σε κτηνοβασία και παρακολουθεί παιδική πορνογραφία, με αποτέλεσμα να υποβληθεί μήνυση από την τουρκική προεδρία εναντίον του στη Γερμανία.
Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν ότι οι διαφωνίες τους με τον Ερντογάν θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν να αναστείλει τη συμφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών, που συνήφθη τον Μάρτιο.
«Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει αφήσει να εννοηθεί επανειλημμένα ότι θέλει να τερματίσει αυτή τη συμφωνία», είπε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ σε μια συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε χθες στην εφημερίδα Κουρίρ.
Ο Ερντογάν επέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την ΕΕ, στην οποία η Τουρκία επιδιώκει να ενταχθεί μια μέρα, διότι δεν έκαναν καμιά επίσκεψη ούτε εξέφρασαν συλλυπητήρια, ενώ είπε πως η κριτική που του ασκούν είναι «απρεπής». Παράλληλα, ο πρόεδρος της Τουρκίας καλεί την Ουάσινγκτον να προχωρήσει στην έκδοση του Γκιουλέν.
Χθες Σάββατο 56 υπάλληλοι του Συνταγματικού Δικαστηρίου τέθηκαν σε διαθεσιμότητα στο πλαίσιο της έρευνας για την απόπειρα πραξικοπήματος, μετέδωσε το ιδιωτικό τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο Habertürk. Πάνω από 20 στενογράφοι τέθηκαν υπό κράτηση, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ο αριθμός των δημοσίων λειτουργών που έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους μετά την απόπειρα πραξικοπήματος ανέρχεται πλέον σε 66.000, από τους οποίους οι 43.000 εργάζονταν στον τομέα της εκπαίδευσης, μετέδωσε το πρακτορείο Ανατολή την Παρασκευή.
Ο υπουργός Εσωτερικών Εφκάν Αλά δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι πάνω από 18.000 άνθρωποι τελούν υπό κράτηση διότι φέρονται να ενέχονται στην απόπειρα πραξικοπήματος, ενώ ακυρώθηκε η ισχύς 50.000 διαβατηρίων. Το υπουργείο Εργασίας ανέφερε ότι διεξάγει έρευνα για 1.300 μέλη του προσωπικού του για πιθανή ανάμιξη.
Η τουρκική κυβέρνηση στρέφεται επίσης εναντίον του δικτύου σχολείων και άλλων επιχειρήσεων του Γκιουλέν διεθνώς. Μετά το πραξικόπημα, η Σομαλία έκλεισε δύο εκπαιδευτικά ιδρύματα κι ένα νοσοκομείο που πιστεύεται ότι συνδέονταν με το δίκτυο του Γκιουλέν. Η Άγκυρα έχει στείλει παρόμοια αιτήματα και σε άλλες κυβερνήσεις, αν και δεν φαίνονται όλες διατεθειμένες να συμμορφωθούν προς τις υποδείξεις της.