Η πρώτη σημαντική κίνηση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη δεύτερη θητεία της ως επικεφαλής της Ε.Ε. πυροδοτεί ένα σοβαρό γαλλογερμανικό χάσμα και απειλεί να κλονίσει τα θεμέλια στα οποία έχει οικοδομηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είναι Γερμανίδα, μετέβη την Πέμπτη στην Ουρουγουάη σε μια προσπάθεια να σφραγίσει μια εμπορική συμφωνία-ορόσημο της Ε.Ε. με τη Νότια Αμερική, την οποία το Βερολίνο επιθυμεί απεγνωσμένα και η Γαλλία απεχθάνεται. Για τους Γερμανούς, αυτά είναι σπουδαία νέα. Όλο και περισσότερο εξοργισμένοι με τη βιομηχανική παρακμή, η συμφωνία με τις χώρες της Mercosur είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να βοηθήσει στην εξεύρεση νέων αγορών για τους προβληματικούς πρωταθλητές της γερμανικής μεταποίησης.
Για τους Γάλλους, το ταξίδι της φον ντερ Λάιεν στο Μοντεβιδέο είναι ανάθεμα. Το μίσος για τη συμφωνία με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη, την Παραγουάη και τη Βολιβία διαπερνά ολόκληρη την πολιτική τάξη. Οι Γάλλοι φοβούνται ότι η συμφωνία θα υπονομεύσει τους αγρότες τους με ένα κύμα φθηνών πουλερικών και βοδινού κρέατος από τη Λατινική Αμερική και θα ξεσηκώσει τη λαϊκή οργή κατά του κατεστημένου και της Ε.Ε.
Το ρήγμα Παρισιού-Βερολίνου είναι κρίσιμο για ολόκληρη την Ε.Ε. επειδή η διαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών είναι μία από τις σημαντικότερες αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για λογαριασμό και των 27 χωρών της Ε.Ε. Τα επανειλημμένα βέτο της Γαλλίας στη συμφωνία εξοργίζουν τους Γερμανούς ηγέτες σε τέτοιο βαθμό που αμφισβητούν το νόημα του χειρισμού του εμπορίου από τις Βρυξέλλες και μάλιστα προτείνουν ότι ίσως θα ήταν πιο λογικό για το Βερολίνο να αναλάβει και πάλι τον έλεγχο της δικής του εμπορικής πολιτικής.
Μια τέτοια ριζική ανάκτηση αρμοδιοτήτων -το εμπόριο είναι μία από τις λεγόμενες βασικές αρμοδιότητες που ενώνουν το μπλοκ υπό τις Βρυξέλλες- θα έθετε μείζονα ερωτήματα σχετικά με το λόγο ύπαρξης της Ε.Ε.
Μόλις μια εβδομάδα μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας της, το ταξίδι στο Μοντεβιδέο αποτελεί επομένως ένα τεράστιο στοίχημα για τη φον ντερ Λάιεν, ιδίως δεδομένης της αυξανόμενης πολιτικής κρίσης στη Γαλλία.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει κάνει επί χρόνια εκστρατεία για να καθυστερήσει τη συμφωνία. Το γραφείο του ανέφερε ότι μίλησε με τη φον ντερ Λάιεν, λέγοντάς της ότι η συμφωνία παραμένει απαράδεκτη στην παρούσα μορφή της.
Ό,τι κι αν συμβεί στην Ουρουγουάη, οι κίνδυνοι αυξάνονται ότι μία από τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ε.Ε. – ιδρυτικά μέλη του μπλοκ που επί δεκαετίες συνεργάστηκαν για να οικοδομήσουν μια κοινή αγορά 450 εκατομμυρίων ανθρώπων – θα σπάσει τις γραμμές της και θα προχωρήσει μόνη της.
Το Βερολίνο και το Παρίσι προσπαθούσαν να «στρατολογήσουν» συμμάχους καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ε.Ε. και της Mercosur επιταχύνονταν τους τελευταίους μήνες.
Παρόλο που το de facto βέτο της Γαλλίας κατά των μεγάλων εμπορικών συμφωνιών δεν έχει επιβιώσει από την πολιτική κρίση στο εσωτερικό της χώρας και την απώλεια επιρροής στις Βρυξέλλες, προσπάθησε να συσπειρώσει τη μειοψηφία των κρατών μελών της Ε.Ε. που θα χρειαζόταν για να ακυρώσει τη συμφωνία στο Συμβούλιο της Ε.Ε.
Αυτό θα απαιτούσε την υποστήριξη των χωρών που εκπροσωπούν το 35% του πληθυσμού της Ε.Ε. Ενώ η Πολωνία προσχώρησε πρόσφατα στο στρατόπεδο κατά της συμφωνίας, η Ιταλία δεν έχει ακόμη πειστεί. Αυτό αφήνει τον Μακρόν χωρίς τις ψήφους που θα χρειαζόταν.
Παρ’ όλη την πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, το Βερολίνο και οι υποστηρικτές της συμφωνίας τονίζουν ότι η εμβάθυνση των δεσμών με τις χώρες της Mercosur είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα γεωπολιτικής αξιοπιστίας για το μπλοκ – σε μια εποχή που ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται στα πρόθυρα να προκαλέσει έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο μόλις αναλάβει επίσημα την προεδρία των ΗΠΑ.
«Η πρόεδρος της Επιτροπής έχει κατά νου τα συμφέροντα ολόκληρης της Ε.Ε. Πρόκειται για ένα πραγματικά γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό ζήτημα», δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος μεγάλης χώρας της Ε.Ε., σύμφωνα με το POLITICO.
Η συμφωνία μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως μορφή εκδίκησης για τη Γερμανία, αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε έρευνα για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, η οποία υποστηρίχθηκε από το Παρίσι προς απογοήτευση του Βερολίνου. Η Γερμανία βρέθηκε στην ηττημένη πλευρά μιας ψηφοφορίας για την επιβολή εισαγωγικών δασμών στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα Made in China, ενώ η Γαλλία μπόρεσε να πανηγυρίσει τη νίκη της.
Η επισφράγιση της συμφωνίας παρά τις αντιδράσεις της Γαλλίας προκαλεί φόβους ότι θα τροφοδοτήσει περαιτέρω το ήδη ισχυρό αντιευρωπαϊκό συναίσθημα στη χώρα, ωθώντας την ακροδεξιά ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν πιο κοντά στην εξουσία.
«Μπορώ να φανταστώ την έκρηξη της γαλλικής κοινής γνώμης κατά της Ευρώπης αν η Κομισιόν δημοσιοποιήσει τη διασπασμένη συμφωνία της Mercosur εν μέσω ενός πολιτικού αδιεξόδου στη χώρα», δήλωσε ο Φρανσουά Σίμιτς, οικονομολόγος στο γαλλικό ερευνητικό κέντρο CEPII.
Ο Σίμιτς προειδοποίησε για «πολιτική αστάθεια που θα προκύψει από μια μεγάλη συμφωνία σε μια χώρα που είναι πολύ ευαίσθητη στα εμπορικά ανοίγματα και έχει μια πραγματική ακροδεξιά η οποία βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας».
Η φον ντερ Λάιεν θα επιστρέψει από την Ουρουγουάη και θα κάνει μια στάση στο Παρίσι για να παραστεί στην επαναλειτουργία του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων. Παρ’ όλα αυτά, ίσως θεωρήσει την υποδοχή της από τον Μακρόν λιγότερο θερμή από εκείνη που είχε στο Μοντεβιδέο.
Διαβάστε ακόμη
Λογαριασμοί ρεύματος: Στο 1,5 λεπτό/kWh η επιδότηση για τον Δεκέμβριο (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα