Την επιστροφή σε μια πιο «ορθόδοξη» οικονομική πολιτική της ελεύθερης αγοράς σηματοδοτεί το προσχέδιο του προεκλογικού προγράμματος του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δύο μήνες πριν από τις εκλογές στην Τουρκία, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters.
Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για τις 14 Μαΐου και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη εκλογική πρόκληση στην 20ετή παρουσία του στην εξουσία.
Η δημοτικότητα του Προέδρου της Τουρκίας μειώθηκε κυρίως λόγω της διάβρωσης του επιπέδου διαβίωσης, ως αποτέλεσμα της υποτίμησης της τουρκικής λίρας, καθώς η Άγκυρα υιοθέτησε ένα αμφιλεγόμενο οικονομικό μοντέλο, βασισμένο στα χαμηλά επιτόκια.
Το 2021, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, ξεκίνησε μια διαδικασία μείωσης των επιτοκίων, αψηφώντας την παραδοσιακή νομισματική πολιτική και την παγκόσμια τάση αύξησης του κόστους δανεισμού. Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας μείωσε το επιτόκιο αναφοράς κατά 500 μονάδες βάσης το 2021 και το 2022, ανταποκρινόμενη στις προτροπές του Ερντογάν για μειώσεις επιτοκίων.
Σε συνδυασμό με τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων που εκτοξεύτηκαν στα ύψη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο 2022, ο πληθωρισμός στην Τουρκία πέρυσι ξεπέρασε το 85%.
Η δημοσιονομική κατάσταση επιδεινώθηκε επίσης από τον τεράστιο σεισμό που έπληξε τη νοτιοανατολική Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι να μείνουν άστεγοι και να προκληθούν ζημιές αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σύμφωνα με τις πηγές που γνωρίζουν το προσχέδιο του AKP, το μανιφέστο του κόμματος του Ερντογάν ενόψει των εκλογών δεν θα κάνει καμία αναφορά στην οικονομική πολιτική που ακολουθούσε μέχρι πρόσφατα η Άγκυρα, αλλά θα υιοθετεί μια πιο ορθόδοξη προσέγγιση.
Οι πηγές, που ζήτησαν να μην κατονομαστούν επειδή δεν έχουν την άδεια για να μιλούν για το θέμα αυτό, είπαν επίσης ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να δώσει κορυφαίο ρόλο στη διαχείριση της οικονομίας στον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος χαίρει μεγάλης εκτίμησης στους διεθνείς κύκλους.
Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός έφτασε σε υψηλό 24 ετών, ξεπερνώντας το 85%, υποκινούμενος και από τις αλλεπάλληλες, «ανορθόδοξες» μειώσεις των επιτοκίων που πυροδότησαν την κατάρρευση της λίρας στα τέλη του 2021. Από τον Αύγουστο 2022 το νόμισμα έχει σταθεροποιηθεί, χάρη στην παρέμβαση των Αρχών στην αγορά συναλλάγματος.
«Η προσέγγιση στην οικονομία είναι παρόμοια με εκείνη που υιοθέτησε το AKP στο μανιφέστο των εκλογών του 2002. Με άλλα λόγια, το AKP επιστρέφει στις ρίζες του», είπε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος για το προσχέδιο αυτό, προσθέτοντας ότι η σύνταξή του φτάνει στο τελευταίο στάδιο.
Το AKP απέφυγε να σχολιάσει το θέμα, ενώ ο Μεχμέτ Σιμσέκ δεν ήταν διαθέσιμος για κάποιο σχόλιο.
Σύμφωνα με το Reuters, υψηλόβαθμο στέλεχος του AKP είπε ότι το μανιφέστο δεν κάνει καμία αναφορά στο νέο οικονομικό μοντέλο,αλλά δίνει έμφαση στις αρχές που υποστήριζε προηγουμένως το κόμμα, όπως είναι η καταπολέμηση του πληθωρισμού, η λογοδοσία στον δημόσιο τομέα και η διαφάνεια στους διαγωνισμούς.
Πρόσθεσε δε ότι θα χρειαστεί να εγκρίνει το μανιφέστο ο ίδιος ο Ερντογάν, που μέχρι τώρα δεν έχει εκφράσει αντιρρήσεις. «Αν τελικά το δεχτεί, αυτό θα επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στην κυβέρνηση, όσο και στη διαχείριση της οικονομίας», είπε.
Ένας από τους στόχους του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι η αξιοποίηση του Μεχμέτ Σιμσέκ. «Όλη η Τουρκία ξέρει την προσέγγιση και την επιτυχία του Σιμσέκ. Αν αναλάβει αξίωμα, είναι αναπόφευκτη η ριζική αλλαγή στην οικονομική πολιτική, οι γραφειοκράτες και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου θα εργαστούν αρμονικά μαζί του», είπε το στέλεχος του κόμματος.
Μια άλλη πηγή που έχει γνώση του θέματος είπε ότι εκτός από το AKP, τρία κόμματα του συνασπισμού της αντιπολίτευσης θέλουν να συνεργαστούν με τον Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης μέχρι το 2018, όταν καταργήθηκε το αξίωμα.
Τέσσερις πηγές της αντιπολιτευόμενης συμμαχίας είχαν δηλώσει προηγουμένως στο Reuters ότι σχεδιάζουν να διορίσουν τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Αλί Μπαμπατζάν, αντιπρόεδρο αρμόδιο για την οικονομία, εφόσον κερδίσουν τις προεδρικές εκλογές. Ο Μπαμπατζάν, όπως και ο Σιμσέκ, χαίρει σεβασμού μεταξύ των ξένων επενδυτών.
Διαβάστε ακόμη
Ντε Γκίντος (ΕΚΤ): Ευάλωτες στην αύξηση των επιτοκίων κάποιες τράπεζες στην ΕΕ (upd)
WSJ: Κεφαλαιακή ενίσχυση στη First Republic εξετάζουν JP Morgan και Morgan Stanley
Κομισιόν: Πράσινη ενέργεια made in the EU – Αυτές είναι οι προτάσεις