Οι Ευρωπαίοι κάλεσαν σήμερα την Τεχεράνη να επιδείξει διαφάνεια στις έρευνες για τη συντριβή του ουκρανικού Μπόινγκ 737-800 στο Ιράν, κατά τη διάρκεια της έκτακτης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκαν η κατάσταση στη Λιβύη και στη Μέση Ανατολή.
Πολλές δυτικές χώρες, όπως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, εκτιμούν ότι η τραγωδία προκλήθηκε από ιρανικό πύραυλο που εβλήθη κατά λάθος, κάτι που το Ιράν διαψεύδει κατηγορηματικά.
«Το σημαντικό τώρα είναι όλα αυτά να αποτελέσουν αντικείμενο μιας πλήρους έρευνας», είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας κατά την άφιξή του στη σύνοδο. «Τίποτα δεν πρέπει να κρυφτεί κάτω από το χαλί, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε και πάλι εύφορο έδαφος για την καχυποψία», εκτίμησε.
Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο Ολλανδός ομόλογός του Στεφ Μπλοκ, ο οποίος είπε ότι είναι «πολύ πιθανόν» να καταρρίφθηκε το αεροπλάνο από πύραυλο.
Η σύνοδος των Ευρωπαίων υπουργών συγκλήθηκε μετά από την έντονη διπλωματική δραστηριότητα των τελευταίων ημερών, με αφορμή τον θάνατο του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, στις 3 Ιανουαρίου, σε αμερικανική αεροπορική επιδρομή στη Βαγδάτη. Σε αντίποινα, την Τετάρτη, το Ιράν έπληξε με πυραύλους ιρακινές βάσεις όπου σταθμεύουν Αμερικανοί στρατιώτες.
Η προοπτική ενός νέου πολέμου στον Κόλπο απομακρύνθηκε μετά τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος χαιρέτισε το γεγονός ότι η Τεχεράνη «μοιάζει να υποχωρεί». Ο Τραμπ προέτρεψε τους Ευρωπαίους να εγκαταλείψουν τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν –από την οποία αποσύρθηκαν οι ΗΠΑ το 2018– και να επαναφέρουν τις κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης.
Όμως πολλοί Ευρωπαίοι υπουργοί απέρριψαν αυτήν την έκκληση, επαναλαμβάνοντας σήμερα ότι εξακολουθούν να στηρίζουν τη συμφωνία, την οποία θεωρούν αναγκαία για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και την περιφερειακή ασφάλεια. Ο Μάας τόνισε ότι η συμφωνία «δεν θα έχει μέλλον παρά μόνο αν την τηρήσουμε, κάτι που αναμένουμε από το Ιράν» να πράξει.
Η Γαλλία και η Γερμανία προειδοποίησαν ότι αν το Ιράν δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις του μπορεί να προσφύγουν στον μηχανισμό επίλυσης των διαφορών που προβλέπεται από τη συμφωνία. Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να οδηγήσει τελικά στην επαναφορά των κυρώσεων που είχε επιβάλει ο ΟΗΕ στο Ιράν. Οι Ευρωπαίοι δεν αναμένεται να λάβουν κάποια απόφαση σήμερα, καθώς περιμένουν να δουν τα αποτελέσματα από τις επιθεωρήσεις των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ επί του εδάφους.