Νέα ερωτήματα για τη σχέση Ντόναλντ Τραμπ – Ταγίπ Ερντογάν θέτει η τελευταία εξέλιξη στο δικαστικό θρίλερ της κρατικής τουρκικής τράπεζας Halkbank. Η τράπεζα κατηγορείται στις Ηνωμένες Πολιτείες για παραβίαση των όρων του αμερικανικού εμπάργκο στο Ιράν. Tο ύψος των προστίμων που προβλέπεται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι τόσο υψηλό που μπορεί να κλονίσει όχι μόνο την Halkbank ή το καθεστώς Ερντογάν που είναι στενά συνδεδεμένο με αυτή, αλλά και το τουρκικό χρηματοπιστωτικό σύστημα συνολικά.
Η εξέλιξη
Ομοσπονδιακό εφετείο των ΗΠΑ εξέδωσε προσωρινή διαταγή ασφαλιστικών μέτρων με την οποία παύει η δίωξη της Halkbank τουλάχιστον μέχρι οι δικαστές να αξιολογήσουν «άλλα αιτήματα» που έχει υποβάλλει η τράπεζα.
Η Halkbank είχε προηγουμένως επιδιώξει την απόρριψη της υπόθεσης, αρνούμενη να δηλώσει αν είναι ένοχη ή αθώα. Ένας δικαστής αρνήθηκε το αίτημα απόρριψης κι έτσι η τράπεζα προχώρησε σε έφεση. Τώρα ένα τριμελές δευτεροβάθμιο εφετείο θα κληθεί να αποφασίσει «σε σύντομο χρόνο».
Οι εισαγγελείς θεωρούν ότι η τράπεζα φυγοδικεί, και ζητούν από το δικαστήριο να την καταδικάσει σε προσβολή του δικαστηρίου και να επιβάλει πρόστιμα μέχρι να αρχίσει να απαντά στις κατηγορίες.
Οι ΗΠΑ κατηγορούν από τον Οκτώβριο επίσημα την Halkbank, η οποία ανήκει στην τουρκική κυβέρνηση, ότι παρείχε βοήθεια στο Ιράν εξασφαλίζοντας στην Τεχεράνη πρόσβαση σε δισεκατομμύρια δολάρια εσόδων από πώληση πετρελαίου τα οποία παρέμεναν παγωμένα σε λογαριασμούς στις ΗΠΑ.
Ένας ανώτερος σύμβουλος της τράπεζας έχει ήδη καταδικαστεί για την υπόθεση, ενώ ένας trader, Ρεζά Ζαράμπ, έχει ήδη ομολογήσει την ενοχή του ως ενορχηστρωτής του σχεδίου. Ο Ζαράμπ έχει προσλάβει το στενό φίλο και σύμβουλο του Τραμπ, τον Ρούντι Τζουλιάνι, για την νομική υπεράσπισή του.
Η σχέση Τραμπ – Ερντογάν στο επίκεντρο
Η υπόθεση Halkbank ήταν πάντα το αγκάθι που φοβάται ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ερντογάν, ο οποίος πιέζει διαρκώς από το 2017 τον πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ προκειμένου να παρεμβαίνει για την εκτόνωση ή την παύση της δίωξης στη Halkbank.
Η εφημερίδα Νew York Times έχει αποκαλύψει ότι ο Ερντογάν από το 2018 σε τηλεφωνικό αίτημα προς τον Τραμπ είχε ζητήσει τη παύση της έρευνας εναντίον της Halkbank. Το αίτημα επανέλαβε και ο γαμπρός του Ερντογάν προς τον ομόλογό του, τον αμερικανό ΥΠΟΙΚ Στίβεν Μνούτσιν.
Εν συνεχεία η τουρκική κυβέρνηση προσέλαβε εταιρεία lobbying/δημοσίων σχέσεων που ανήκει στον Μπράιαν Μπάλλαρντ – φίλο και χρηματοδότη του προέδρου Τραμπ – ώστε να επηρεάσει υπέρ της Halkbank τις υπηρεσίες του Λευκού Οίκου και του υπουργείου οικονομικών και εξωτερικών.
Οι κινήσεις αυτές είχαν γίνει αντιληπτές από τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Τραμπ Τζον Μπόλτον, ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του για τις διευκολύνσεις που πρόσφερε στον Ερντογάν και τον πρόεδρο της Κίνας Σί Ζινπινγκ.
Ο Τζόν Μπόλτον σύμφωνα με πληροφορίες έχει αναφέρει τα παραπάνω στο βιβλίο του που έχει ολοκληρώσει, όμως είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα εκδοθεί καθώς, αφού έχει διατελέσει σύμβουλος εθνικής ασφαλείας το περιεχόμενο θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από τον Λευκό Οίκο.