«Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επιταχύνει τον πληθωρισμό, ο οποίος αναμένουμε τώρα να παραμείνει αυξημένος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως, λόγω του υψηλότερου κόστους των βασικών εμπορευμάτων και των ευρύτερων πιέσεων στις τιμές», εξηγούν οι Jorge Alvarez και Philip Barrett του ΔΝΤ.
«Υπό αυτές τις συνθήκες, αναμένουμε ότι ο ήδη αυξημένος πληθωρισμός θα διατηρηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο ρυθμός στις προηγμένες οικονομίες θα φτάσει σε υψηλό 38 ετών, στο 5,7%, ενώ οι αυξήσεις των τιμών στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες θα επιταχυνθούν στο 8,7%, το ταχύτερο κλιμάκιο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Οι ρυθμοί αυτοί θα μειωθούν το επόμενο έτος σε 2,5% και 6,5% αντίστοιχα», εξηγεί το ταμείο.
Είναι σημαντικό ότι η εκτίναξη των τιμών θα έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στους ευάλωτους πληθυσμούς, ιδίως στις χώρες με χαμηλό εισόδημα. Ο υψηλός συνολικός πληθωρισμός θα περιπλέξει επίσης τις ανταλλαγές για τις κεντρικές τράπεζες μεταξύ της συγκράτησης των πιέσεων στις τιμές και της διασφάλισης της ανάπτυξης.
«Ενώ η βασική μας προσδοκία είναι ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει τελικά, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος για διάφορους λόγους», επισημαίνει το ΔΝΤ. Η επιδείνωση των ανισορροπιών μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, μεταξύ άλλων λόγω του πολέμου, και η περαιτέρω αύξηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον ρυθμό του πληθωρισμού επίμονα υψηλό. Επιπλέον, τόσο ο πόλεμος όσο και η αναζωπύρωση της πανδημίας θα μπορούσαν να παρατείνουν τις διαταραχές του εφοδιασμού, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος των ενδιάμεσων εισροών. Σε ένα πλαίσιο στενών αγορών εργασίας, η αύξηση των ονομαστικών μισθών θα μπορούσε επίσης να επιταχυνθεί για να καλύψει τον πληθωρισμό των τιμών καταναλωτή, καθώς οι εργαζόμενοι αναζητούν υψηλότερους μισθούς για να διατηρήσουν την αγοραστική τους δύναμη. Αυτό θα εντείνει και θα διευρύνει περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις, με κίνδυνο να αδρανοποιηθούν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα έχει πιθανότατα παρατεταμένο αντίκτυπο στα εμπορεύματα, επηρεάζοντας τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σοβαρότερα φέτος και τις τιμές των τροφίμων πολύ περισσότερο για το επόμενο έτος.
Τέσσερις κύριοι παράγοντες διαμορφώνουν τις προοπτικές στο επόμενο διάστημα
– Ο πόλεμος επιδείνωσε τις ήδη ραγδαία αυξανόμενες τιμές των εμπορευμάτων. Η ενέργεια και τα τρόφιμα συνέβαλαν στην ενίσχυση του πληθωρισμού πέρυσι, με τις προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου να είναι περιορισμένες μετά από χρόνια υποτονικών επενδύσεων και γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Αυτό αποτέλεσε κύριο μοχλό του πληθωρισμού στην Ευρώπη και, σε μικρότερο βαθμό, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η άνοδος των τιμών των τροφίμων έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στις περισσότερες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες μείωσαν τις σοδειές και οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου αύξησαν το κόστος των λιπασμάτων.
– Η ζήτηση αυξήθηκε πέρυσι εν μέσω πολιτικής στήριξης, ενώ οι συμφορήσεις στην προσφορά αυξήθηκαν λόγω κλεισίματος εργοστασίων, λιμενικών περιορισμών, συμφόρησης στη ναυτιλία, ελλείψεων σε εμπορευματοκιβώτια και απουσιών εργαζομένων. Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός αυξήθηκε, ιδίως εκεί όπου η ανάκαμψη ήταν ισχυρότερη. Η ζήτηση θα πρέπει να μειωθεί φέτος, καθώς η στήριξη της πολιτικής θα αποσυρθεί και οι συμφορήσεις στην προσφορά θα αμβλυνθούν, αλλά τα επαναλαμβανόμενα lockdown της Κίνας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα παρατείνουν πιθανότατα τις διαταραχές σε ορισμένους τομείς μέχρι το επόμενο έτος.
– Η ζήτηση εξισορροπείται επίσης από τα αγαθά προς τις υπηρεσίες. Οι δαπάνες μετατοπίστηκαν προς τα αγαθά, καθώς οι περιορισμοί λόγω πανδημίας διέκοψαν τις προσωπικές δραστηριότητες, με τις συμφορήσεις στον εφοδιασμό να συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών των αγαθών. Αν και ο πληθωρισμός των υπηρεσιών άρχισε να αυξάνεται πέρυσι, τα προ της κρίσης πρότυπα δαπανών δεν έχουν επιστρέψει πλήρως και ο πληθωρισμός των αγαθών παραμένει σημαντικός στις περισσότερες χώρες. Η ζήτηση υπηρεσιών θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς η πανδημία θα υποχωρεί και ο συνολικός πληθωρισμός θα επιστρέψει στο επίπεδο που βρισκόταν πριν από τον κορωνοϊό.
– Η προσφορά εργασίας παραμένει περιορισμένη μετά τη σημαντική σύσφιξη σε ορισμένες προηγμένες οικονομίες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ελλείψεις εργαζομένων, κυρίως στους κλάδους έντασης επαφής, ανεβάζουν τους μισθούς, αν και ο πληθωρισμός έχει διαβρώσει τα κέρδη από τις αμοιβές. Εν τω μεταξύ, η πανδημία μείωσε τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού στις προηγμένες οικονομίες. Οι μετατοπίσεις αυτές φαίνεται να σχετίζονται με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και τους εργαζόμενους που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να επιστρέψουν καθώς οι λοιμώξεις συνεχίζονται. Ορισμένοι εργαζόμενοι εργάζονται λιγότερες ώρες. Υποθέτουμε ότι η προσφορά εργασίας θα βελτιωθεί σταδιακά φέτος, καθώς η υγειονομική κρίση υποχωρεί, αλλά οι επιπτώσεις θα είναι μέτριες και είναι απίθανο να αμβλύνουν σημαντικά τις ανοδικές μισθολογικές πιέσεις.
Διαβάστε ακόμα:
Διάλειμμα στην εργασία: Τι ισχύει – Κάθε πόσες ώρες χορηγείται
Απρόσμενη ύφεση για τις ΗΠΑ – Συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,4% στο α’ τρίμηνο