Διπλωματία ή όπλα; Οι επόμενες ώρες και μέρες θα δώσουν την απάντηση καθώς είναι οι πλέον κρίσιμες μετά τις δραματικές εξελίξεις που πυροδότησε η απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των περιφερειών Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ στο Ντονμπάς και να διατάξει την αποστολή «ειρηνευτικών» στρατευμάτων στην περιοχή. Πρόκειται για περιοχές που ήταν ήδη υπό τον έλεγχο των ρωσόφωνων αυτονομιστών της Ανατολικής Ουκρανίας και απέχουν σε απόσταση αναπνοής από την Μαριούπολη, το κομβικής σημασίας λιμάνι της Αζοφικής. Ηδη στα ανατολικά ρωσοουκρανικά σύνορα υπάρχει έντονη κινητικότητα των ρωσικών στρατευμάτων προς αυτές τις περιοχές.
Συνεδρίασε εκτάκτως το ΣΑ του ΟΗΕ
Στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ο πρεσβευτής της Ουκρανία διαμήνυσε πως «τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα» της χώρας του «παραμένουν αμετάβλητα, ανεξαρτήτως των ανακοινώσεων και των ενεργειών» της Ρωσίας. Το Κίεβο απαιτεί η Μόσχα «να ακυρώσει την απόφαση της αναγνώρισης» των δύο αυτοανακηρυγμένων Λαϊκών Δημοκρατιών στην ανατολική Ουκρανία ως ανεξάρτητων κρατών, να «επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» και να προχωρήσει «σε άμεση και επαληθεύσιμη απόσυρση των στρατευμάτων κατοχής» πάραυτα, πρόσθεσε ο ουκρανός διπλωμάτης.
Από την πλευρά του, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ, τόνισε πως η Μόσχα δεν έχει κλείσει την πόρτα στη «διπλωματία» για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης, αλλά εννοεί να αποτρέψει το επαπειλούμενο «λουτρό αίματος» στο Ντονμπάς. «Παραμένουμε ανοικτοί στη διπλωματία, υπέρ της διπλωματικής λύσης Ωστόσο, δεν έχουμε καμία πρόθεση να επιτρέψουμε να διαπραχθεί λουτρό αίματος στο Ντονμπάς», είπε ο ρώσος διπλωμάτης απευθυνόμενος στους ομολόγους του στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Τόνισε πως η Μόσχα δεν μπορούσε να επιτρέψει τους νέους «στρατιωτικούς τυχοδιωκτισμούς» του Κιέβου. Ο Βασίλι Νεμπένζια προειδοποίησε εξάλλου τις δυτικές δυνάμεις να το «σκεφτούν δύο φορές» προτού προχωρήσουν σε ενέργειες οι οποίες θα επιδείνωναν την κατάσταση στην Ουκρανία.
Η πρέσβειρα των ΗΠΑ, χαρακτήρισε «ανοησίες» τα περί ανάπτυξης «ειρηνευτικών δυνάμεων» στην ανατολική Ουκρανία. Επανέλαβε την κατηγορία της Ουάσινγκτον ότι η αναγνώριση των αυτοανακηρυγμένων Λαϊκών Δημοκρατιών των φιλορώσων αυτονομιστών αποτελούν πρόσχημα προκειμένου η Μόσχα να προχωρήσει σε περαιτέρω εισβολή στο ουκρανικό έδαφος.
Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις, η Ρόουζμερι Ντικάρλο, εξέφρασε τη «λύπη» του οργανισμού για την απόφαση της Ρωσίας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αποσχισθεισών Λαϊκών Δημοκρατιών της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από φιλορώσους αυτονομιστές και τη «διαταγή να αναπτυχθούν ρωσικά στρατεύματα στην ανατολική Ουκρανία».
«Οι επόμενες ώρες και ημέρες θα είναι κρίσιμες. Ο κίνδυνος μείζονος σύρραξης είναι πραγματικός και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία», πρόσθεσε κατά την έναρξη της κατεπείγουσας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την ουκρανική κρίση, που συγκλήθηκε κατόπιν αιτήματος κυρίως δυτικών κρατών-μελών του.
Τα Ηνωμένα Έθνη είναι δεσμευμένα στην προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας εντός των ορίων του διεθνούς δικαίου, καθώς και των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της, πρόσθεσε η κυρία Ντικάρλο.
Η ώρα των κυρώσεων
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπέγραψε προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο απαγορεύθηκε κάθε εμπορική συναλλαγή και κάθε επένδυση φυσικών ή νομικών προσώπων της χώρας του στις δύο αυτοανακηρυγμένες Λαϊκές Δημοκρατίες της ανατολικής Ουκρανία. Η Ουάσινγκτον ετοιμάζεται να ανακοινώσει περαιτέρω κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας παραμένει πάντως ασαφής για το περιεχόμενό τους. «Θα λάβουμε περαιτέρω μέτρα (…) για αυτή την ξεκάθαρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου μιλώντας νωρίτερα σε δημοσιογράφους.
Russia’s move to recognize the “independence” of so-called republics controlled by its own proxies is a predictable, shameful act. We condemn them in the strongest possible terms and #StandWithUkraine, as I told Foreign Minister @DmytroKuleba tonight.
— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) February 22, 2022
Κυρώσεις διαμηνύει ότι θα επιβάλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση σε βάρος ρωσικών νομικών και φυσικών προσώπων, που θα είναι «αναλογικές», μετά τις ανακοινώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν για την ανατολική Ουκρανία, διεμήνυσε η γαλλική προεδρία. «Ο κατάλογος βρίσκεται υπό κατάρτιση, θα βάλουμε στο στόχαστρο έναν ορισμένο αριθμό δραστηριοτήτων στο Ντονμπάς (σ.σ. στην ανατολική Ουκρανία) που συνδέονται άμεσα με τα ρωσικά συμφέροντα και θα προσαρμοστούμε στις εξελίξεις της επικαιρότητας», ανακοίνωσε το Παρίσι, διευκρινίζοντας ότι οι κυρώσεις των Βρυξελλών θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από σήμερα.
Οι κυρώσεις που μελετώνται εκ μέρους της Δύσης συμπεριλαμβάνουν περιορισμούς στο συνάλλαγμα των μεγάλων ρωσικών τραπεζών, όπως και περιορισμούς στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και της πρόσβασης σε αμερικανική τεχνολογία. Το νέο κύμα κυρώσεων θα είναι το μεγαλύτερο από το 2014 όταν η χώρα προσάρτησε την Κριμαία. Πριν από μια 8ετία, οι κυρώσεις προκάλεσαν οικονομική κρίση στη Ρωσία. Το ρούβλι έχασε το 50% της ισοτιμίας του έναντι του δολαρίου, ενώ τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας κατέγραψαν μείωση κατά $130 δισ. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας έχουν αυξηθεί πάνω από 70% την τελευταία πενταετία και υπερβαίνουν τα 620 δισ δολάρια. Οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου έχουν τονώσει με 190 δισ δολάρια το ενεργητικό του Ρωσικού Ταμείου Εθνικού Πλούτου. Μέχρι το 2024, η ρευστότητα του ταμείου αυτού εκτιμάται πως θα έχει ενισχυθεί στα 300 δισ δολάρια. Η Ρωσία είναι αρκετά θωρακισμένη για να αντέξει τους κραδασμούς νέων κυρώσεων, τουλάχιστον, σε αρχική φάση.
Ενεργειακή και επισιτιστική κρίση
Οι δραματικές εξελίξεις στην ανατολική Ουκρανία θα πλήξουν σκληρά την Ευρώπη που ήδη δοκιμάζεται από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Η Ευρώπη εξαρτάται από τη Ρωσία για περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου της. Στο πιο ακραίο σενάριο, η Gazprom θα μπορούσε να αντιδράσει σε οποιεσδήποτε κυρώσεις μειώνοντας τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σε περίπτωση εισβολής, ένα θύμα θα μπορούσε να είναι ο Nord Stream 2, ένας αγωγός πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Ρωσία στη Γερμανία. Η Μόσχα επίσης θα μπορούσε να σταματήσει τις ροές μέσω της Ουκρανίας σε περίπτωση σύγκρουσης δηλαδή 40 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, περίπου το 1/3 του ρωσικού φυσικού αερίου που εξάγεται στην Ευρώπη και σχεδόν το μισό από αυτό που καταναλώνει η Γερμανία ετησίως.
Το αλουμίνιο, το νικέλιο και το σιτάρι σημειώνουν άλμα εξαιτίας της κλιμάκωσης. Το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας και άλλων πρώτων υλών ανεβάζει τον πληθωρισμό. Οι εντάσεις πυροδοτούν επίσης φόβους για προβλήματα στην προσφορά τροφίμων, καθώς η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου εμπορίου σιταριού και περίπου το ένα πέμπτο των πωλήσεων καλαμποκιού. Οποιαδήποτε διακοπή αυτών των ροών θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις ελλείψεις στα σιτηρά. Η Ουκρανία, άλλοτε σιτοβολώνας της ΕΣΣΔ, είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας τροφίμων προς την ΕΕ, συνεισφέροντας το ένα τέταρτο των δημητριακών και φυτικών ελαιών και το μισό σιτάρι που καταναλώνεται στα 27 κράτη-μέλη.
Συνεδριάζει το ΚΥΣΕΑ
Ολα τα σενάρια για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις στη χώρα μας αναμένεται να τεθούν επί τάπητος στη σημερινή έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ στο Μέγαρο Μαξίμου. Πρόκειται, όπως έλεγε αρμόδια πηγή, για μια συζήτηση «χωρίς ατζέντα», προκειμένου να υπάρξει η μέγιστη δυνατή προετοιμασία για όλα τα πιθανά σενάρια, όπως γίνεται άλλωστε από χθες το βράδυ και σε πολλές χώρες της Δύσης, όπου συνεδρίασαν τα αντίστοιχα Συμβούλια Εθνικής Ασφαλείας. Τρεις αναμένεται να είναι οι βασικοί άξονες συζήτησης σήμερα το πρωί: οι διεθνείς εξελίξεις και η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας, τι θα γίνει με την ελληνική κοινότητα Ουκρανίας και, βεβαίως, και οι ενεργειακές εξελίξεις. Εξ ου και στη συνήθη σύνθεση του ΚΥΣΕΑ προσετέθη εκτάκτως ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Συναγερμός για την ενεργειακή ασφάλεια
Το μείζον, συνεπώς, είναι τι μέλλει γενέσθαι ως προς την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Μια τέτοια προπαρασκευαστική σύσκεψη είχε γίνει προ ημερών στο Μαξίμου με τη συμμετοχή όλων των ενεργειακών οργανισμών της χώρας. Αρμόδια πηγή που θα μετάσχει στο ΚΥΣΕΑ έλεγε στο protothema.gr αργά χθες το βράδυ ότι «με τα σημερινά δεδομένα, δεν τίθεται ζήτημα για την ασφάλεια τροφοδοσίας στη χώρα μας». Και δεύτερη κεντρική κυβερνητική πηγή υπογράμμιζε ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι στο προσκήνιο το «κακό» σενάριο για τη χώρα μας. Βεβαίως, ανάλογα και με τις εξελίξεις, υπάρχει ετοιμότητα για εναλλακτικές επιλογές, αν και η χώρα μας έχει την «ασφάλεια» ότι δεν τροφοδοτείται μέσω Ουκρανίας, αλλά μέσω Τουρκίας, από τη Ρωσία.
Διαβάστε ακόμη
To νέο μεγάλο project των Ισραηλινών στη Λεωφόρο Αμαλίας 40 στο Σύνταγμα (pics)
Ο μεγάλος «πονοκέφαλος» του Ζόραν Μπογκντάνοβιτς και της Coca Cola HBC