Αποφάσεις και ευχολόγια για Λιβύη: Κατάπαυση πυρός και… ελπίδες για ειρήνευση

Η Διάσκεψη για τη Λιβύη ολοκληρώθηκε στο Βερολίνο  – χωρίς εντυπωσιακές ανατροπές σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα:

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωσή της, η Άγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι μόνο μια πολιτική λύση θα λειτουργήσει στη Λιβύη και ότι το μόνο που θα κάνουν οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές παρεμβάσεις είναι να παρατείνουν τα βάσανα του λαού της Λιβύης.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος είπε ότι η συζήτηση στο Βερολίνο δεν είχε σκοπό να λύσει όλα τα προβλήματα της Λιβύης, αλλά οι συνομιλίες είχαν σκοπό να δώσουν νέα ώθηση στην ειρηνευτική διαδικασία.

Η Μέρκελ δήλωσε επίσης ότι οι εμπλεκόμενοι συμφώνησαν ότι είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί το εμπάργκο όπλων ώστε η εκεχειρία να μπορεί να διατηρηθεί. Είπε πως έλαβε δεσμεύσεις από τους συμμετέχοντες ώστε να μην παρασχεθεί περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια στις αντιμαχόμενες πλευρές.

Οι συμμετέχοντες στην Διάσκεψη του Βερολίνου για την Λιβύη είπαν συμφώνησαν σε συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση μιας πολιτικής επίλυσης της κρίσης:

Το βασικό ζητούμενο είναι η κατάπαυση του πυρός, εξήγησε η Μέρκελ, και πρόσθεσε ότι το πώς αυτή θα διατηρηθεί, εφόσον επιτευχθεί, θα είναι αντικείμενο μελλοντικών διαδικασιών. Σε αυτές τις διαδικασίες θα συμμετάσχουν και χώρες οι οποίες δεν έλαβαν μέρος στην σημερινή σύνοδο, όπως διευκρίνισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας.

«Μπορούμε να πούμε ότι όλοι συμφώνησαν ότι θέλουμε να σεβαστούμε το εμπάργκο όπλων», δήλωσε η ‘Αγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος μίλησε ακόμη για μια νέα πολιτική προσπάθεια και για μια ώθηση στην στήριξη των προσπαθειών των Ηνωμένων Εθνών. Το ανακοινωθέν θα υποβληθεί για επικύρωση στον ΟΗΕ

Οι προκλήσεις

Βασικό στοίχημα ήταν η κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη, με την τουρκική πλευρά ωστόσο να προσέρχεται στις συνομιλίες με διάθεση παζαρέματος, ενώ την ίδια στιγμή επικρατεί αγωνία για την τύχη της εκεχειρίας με τις διαφορετικές πλευρές να βλέπουν διαφορετικούς υπαιτίους.

«Για να επιτευχθεί η εκεχειρία θα πρέπει να τερματιστεί η προκλητική στάση του Χαφτάρ» δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε, από την πλευρά του, «να σταματήσει» η αποστολή φιλοτούρκων σύρων μαχητών στην Τρίπολη για να υποστηρίξουν την τοπική κυβέρνηση που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ.

Η Βρετανία θα μπορούσε να στείλει «ανθρώπους και ειδικούς» για να επιτηρούν τον σεβασμό μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη, δήλωσε ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης του Βερολίνου για την ειρήνευση της Λιβύης.

Οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο του Βερολίνου είχαν στόχο να πείσουν τον Λίβυο στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ να επιστρέψει στο τραπέζι της διπλωματίας, λίγες ημέρες μετά την απόφασή του να εγκαταλείψει τον διάλογο στη Μόσχα και να κλείσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις σε περιοχές της χώρας που είναι υπό τον έλεγχό του. Η γερμανική πλευρά δήλωσε ικανοποιημένοι που ο Χαφτάρ όρισε τους αντιπροσώπους του για τη διαδικασία του διαλόγου

Νωρίτερα

Λίγο πριν αρχίσει η διάσκεψη, οι πρόεδροι της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση. Σημειώνεται πως με παρέμβαση του Ρώσου προέδρου και του Τούρκου ομολόγου του είχε αποφασιστεί πριν από μερικές ημέρες η εκεχειρία στη Λιβύη.

Προηγήθηκαν πολλές διεργασίες με αρκετές διμερείς επαφές ακόμα και λίγο πριν την επίσημη έναρξη της διάσκεψης.

Ελάχιστα λεπτά πριν την έναρξη της διάσκεψης, μάλιστα, το πρακτορείο Sputnik μετέδωσε την πληροφορία ότι η Άνγκελα Μέρκελ συναντήθηκε τόσο με τον Χαλίφα Χαφτάρ όσο και με τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ παρουσία του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας.

Τα μέλη της τουρκικής αντιπροσωπείας είχαν και άλλες επαφές με τον Ερντογάν να συναντά τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να συναντά τους υπ. Εξωτερικών ΗΠΑ και Ιταλίας, Μάικ Πομπέο και Λουίτζι ντι Μάιο.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu ο Τούρκος πρόεδρος είπε στον Ρώσο ομόλογό του ότι η διάσκεψη του Βερολίνου θα πρέπει να διασφαλίσει την κατάπαυση του πυρός και την έναρξη πολιτικής διαδικασίας για την ειρήνη στη χώρα αυτή ενώ παράλληλα επιτέθηκε στον Χαλίφα Χαφτάρ λέγοντας ότι πρέπει να μπει ένα τέλος στην επιθετική συμπεριφορά του Λίβυου στρατάρχη.

Πριν τη συνάντησή του με τον Ερντογάν ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα η διάσκεψη να φέρει περαιτέρω πρόοδο μετά τα πρώτα αποτελέσματα των ειρηνευτικών προσπαθειών της Μόσχας.

«Δεν χάνουμε την ελπίδα ότι ο διάλογος θα συνεχισθεί και η σύγκρουση θα επιλυθεί» σημειώνοντας ότι Ρωσία και Τουρκία έκαναν «ένα πολύ καλό βήμα» όταν κάλεσαν τις λιβυκές παρατάξεις να σταματήσουν τις μάχες.

Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε πως Μόσχα και Αγκυρα έκαναν «ένα πολύ καλό βήμα» όταν κάλεσαν τις λιβυκές παρατάξεις να σταματήσουν τις μάχες και πρόσθεσε πως οι μεγάλες στρατιωτικές ενέργειες έχουν σταματήσει στη Λιβύη.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, είχε συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τον Τούρκο ΥΠΕΞ, τον πρόεδρο της Αιγύπτου αλ Σίσι και τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της ΕΕ, Γιοσέπ Μπορέλ.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ ζήτησε να υπάρξει επιστροφή στη πολιτική διαδικασία εύρεσης λύσης υπό τον ΟΗΕ στη Λιβύη και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου μηχανισμού παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός.

Μία ανάσα, όμως, πριν δούμε το αποτέλεσμα της Διάσκεψης, μένει να αναρωτηθεί κανείς ποιο είναι το πραγματικό διακύβευμα στην κρίση στη Λιβύη. Η ειρήνη; Το πετρέλαιο; Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα λιμάνια της ανατολικής Λιβύης που ελέγχει η πλευρά του στρατάρχη Χάφταρ ανέστειλαν τις εξαγωγές αργού, μειώνοντας κατά 50% την παραγωγή και κλιμακώνοντας την ένταση ενόψει της Διάσκεψης του Βερολίνου. Να θυμίσουμε ότι φυλές που έχουν συμμαχήσει με τον Χάφταρ κατηγορούν την κυβέρνηση στην Τρίπολη ότι χρησιμοποιεί τα έσοδα από το πετρέλαιο για να πληρώνει ξένους μαχητές.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος, η διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη που θα πραγματοποιηθεί σήμερα καλεί όλες τις πλευρές να απέχουν από εχθροπραξίες κατά πετρελαϊκών εγκαταστάσεων.

Επίσης η κρατική εταιρεία πετρελαίου NOC που εδρεύει στην Τρίπολη αναγνωρίζεται ως η μόνη νόμιμη οντότητα που επιτρέπεται να πωλεί λιβυκό πετρέλαιο, σύμφωνα με το προσχέδιο αυτό που θα συζητηθεί κατά τη διάσκεψη.

Το αίτημα αυτό γίνεται αφότου δυνάμεις πιστές στον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ απέκλεισαν τους κύριους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής πετρελαίου στην ανατολική Λιβύη.

Για το μέλλον της Λιβύης αποφασίζουν οι μεγάλοι «παίκτες»

Ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φάγεζ Αλ Σάρατζ αλλά και ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της γερμανικής κυβέρνησης, όπως περιγράφεται σε δημοσίευμα του περιοδικού Der Spiegel – θα εμπλακούν στις εργασίες της Διάσκεψης μόνο εφόσον οι υπόλοιποι συμμετέχοντες έχουν προηγουμένως συμφωνήσει στο τελικό κοινό ανακοινωθέν.

Όπως αναφέρει το περιοδικό, κατά την διάρκεια των συνομιλιών οι δύο άνδρες θα παραμείνουν πιθανότατα στα ξενοδοχεία τους στο Βερολίνο. Αρχικά, επισημαίνει το δημοσίευμα, οι Σάρατζ και Χάφταρ δεν επρόκειτο να λάβουν μέρος στην Διάσκεψη, το σχέδιο ωστόσο άλλαξε διότι επέμειναν η Ρωσία και άλλοι συμμετέχοντες.