Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην γειτονική της Ουκρανία, κανείς δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει πόσο θα διαρκούσε η σύγκρουση ή πόσο σημαντικές θα ήταν οι συνέπειές της όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στο επόμενο διάστημα στον τρίτο μήνα του, οι οικονομικές επιπτώσεις από τη σύγκρουση γίνονται πιο ξεκάθαρες και οι προοπτικές είναι μάλλον δυσοίωνες, σημειώνει το αμερικανικό δίκτυο CNBC.
Σε ένα ήδη ταραχώδες οικονομικό τοπίο έντονων πληθωριστικών πιέσεων -με τις τιμές σε τρόφιμα και ενέργεια να ανεβαίνουν διαρκώς και με ταχείς ρυθμούς- και διαταραχών στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού μετά την πανδημία, ο πόλεμος μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας δημιουργεί εντονότερα προβλήματα στην προσφορά και στη ζήτηση, πλήττει το καταναλωτικό κλίμα και απειλεί την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Ένταση στις αγορές
Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές συνεχίζουν να έχουν στραμμένο το βλέμμα στον πόλεμο καθώς αυτός εισέρχεται σε μια δεύτερη φάση στην οποία έχουν ξεκινήσει σκληρές μάχες στα ανατολικά της χώρας, με τους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι η «μάχη για το Ντονμπάς» θα μπορούσε να καθορίσει την έκβαση του πολέμου.
Βεβαία, οι επενδυτές δεν παραβλέπουν τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό και τον αντίκτυπό του στην παγκόσμια ανάπτυξη. Σημειώνεται ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα φθάσει το 7,7% φέτος και το 5,3% στην Ευρωζώνη. Οι ανησυχίες για την άνοδο των τιμών οδηγούν τους επενδυτές να πουλήσουν κρατικούς τίτλους, ωθώντας ψηλότερα τις αποδόσεις. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου άγγιξε την Τρίτη το 2,94%, στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 2018.
Οι επενδυτές αναμένουν ότι οι κεντρικές τράπεζες θα προβούν σε πιο επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων προκειμένου να ελέγξουν τις αυξήσεις των τιμών, μια κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω sell-off στις αγορές, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το πλήγμα στην παγκόσμια ανάπτυξη
Ό,τι κι αν συμβεί στα πεδία της μάχης τις επόμενες ημέρες, οι συνέπειες από τη σύγκρουση θα συνεχίσουν να ρίχνουν βαριά σκιά σε όλο τον κόσμο, με τα θεσμικά όργανα του Bretton Woods να αναθεωρούν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για την παγκόσμια ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα, το Ταμείο μείωσε την Τρίτη τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη για το 2022 και το 2023, σημειώνοντας ότι ο οικονομικός αντίκτυπος από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα «διαδοθεί σε μεγάλο βαθμό, προσθέτοντας πιέσεις στις τιμές». Την ίδια ώρα, η Παγκόσμια Τράπεζα μείωσε την πρόβλεψή της για την παγκόσμια ανάπτυξη για το 2022 κατά σχεδόν μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα, από 4,1% σε 3,2%, εξαιτίας της πίεσης που ασκεί στην παγκόσμια οικονομία η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Και οι δύο οργανισμοί ανέφεραν ότι οι υποβαθμίσεις των προβλέψεών τους έγιναν καθώς αναμένουν ότι τα προβλήματα της προσφοράς θα γίνουν εντονότερα και ότι οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων – των οποίων η Ρωσία και η Ουκρανία είναι σημαντικοί προμηθευτές – θα αυξηθούν δραματικά.
«Η Ρωσία είναι σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου, φυσικού αερίου και μετάλλων και, μαζί με την Ουκρανία, σιταριού και καλαμποκιού. Οι μειωμένες προμήθειες αυτών των εμπορευμάτων έχουν οδηγήσει τις τιμές τους σε απότομη άνοδο», σημείωσε το ΔΝΤ.
Στα ύψη οι τιμές στα τρόφιμα
Ο πόλεμος, έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά οικονομικών προβλημάτων – τις διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού, τον πληθωρισμό και την πανδημία – αποτελεί πλέον «μια διαφαινόμενη απειλή για τον παγκόσμιο εφοδιασμό μας σε τρόφιμα», δήλωσαν στο αμερικανικό δίκτυο οι Ντάνιελ Αμινετζάχ, υψηλόβαθμο στέλεχος της McKinsey, και ο Νίκολας Ντένις, συνεργάτης της εταιρείας.
Η γεωγραφική περιοχή Ουκρανίας-Ρωσίας παίζει σημαντικό ρόλο όχι μόνο ως εξαγωγέας βασικών προϊόντων όπως το σιτάρι, αλλά και ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές προμήθειας λιπασμάτων σε όλον τον κόσμο.
«Η περιοχή Ουκρανίας-Ρωσίας είναι υπεύθυνη για το 30% περίπου των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και το 65% του ηλιέλαιου, σε ένα σκηνικό όπου οι αγορές αυτές είναι όλο και πιο περιορισμένες και διασυνδεδεμένες – οπότε μια μικρή διαταραχή στον εφοδιασμό έχει κάποιο αντίκτυπο στην τιμή», σημείωσε ο Ντένις.
Εξετάζοντας την ευρύτερη παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, «βλέπουμε ξεκάθαρα ότι αυτός ο πόλεμος επηρεάζει σημαντικούς πυλώνες αυτού του συστήματος σε ένα ήδη διαταραγμένο πλαίσιο», σημείωσε ο Αμινετζάχ.
«Στο παγκόσμιο σύστημα τροφίμων, τα προηγούμενα σενάρια προσφοράς-ζήτησης επηρεάζονταν κυρίως από τον καιρό και άλλα γεγονότα που σχετίζονται με την προσφορά. Αλλά τώρα, βρισκόμαστε σε μια αδιανόητη κατάσταση, ενός πολέμου αυτής της κλίμακας στην Ευρώπη, σε έναν τόσο κρίσιμο κόμβο εφοδιασμού τροφίμων – ειδικά όσον αφορά το σιτάρι και τα λιπάσματα – όπως η Μαύρη Θάλασσα», πρόσθεσε.
Ο άλλος κίνδυνος
Η άνοδος των τιμών των τροφίμων θα μπορούσε να έχει έναν άλλο ανησυχητικό αντίκτυπο, ανέφερε το ΔΝΤ. Το Ταμείο προειδοποίησε ότι «οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων μπορεί επίσης να ενισχύσουν σημαντικά την προοπτική κοινωνικών αναταραχών στις πιο φτωχές χώρες».
Ο βαθμός του αντίκτυπου στην παγκόσμια οικονομία εξαρτάται φυσικά από το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος και από το πλήθος των προβλημάτων που θα προκαλέσει.
Πόσο αποτελεσματικές είναι οι κυρώσεις;
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει σύντομα, παρά το γεγονός δέχεται ισχυρό πλήγμα από μία σειρά κυρώσεων που στοχεύουν ζωτικούς τομείς της οικονομίας της, από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μέχρι το χρηματοπιστωτικό της σύστημα.
Σύμφωνα όμως με όσα υποστηρίζουν οι αναλυτές, οι δυτικές κυρώσεις είναι απίθανο να αποτρέψουν τον Ρώσο πρόεδρο από το να πετύχει το αποτέλεσμα που θέλει στην Ουκρανία.
Αυτοί οι στόχοι πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν την προσάρτηση, τουλάχιστον, της περιοχής Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία και τη δημιουργία μιας χερσαίας γέφυρας προς την Κριμαία στη Μαύρη Θάλασσα για την ενίσχυση του στρατού και του εμπορίου της Ρωσίας. Δεν αποκλείουν μάλιστα το ενδεχόμενο ο Ρώσος πρόεδρος να προχωρήσει ακόμη παραπέρα, επιχειρώντας να καταλάβει το Κίεβο και να απομακρύνει τη φιλοδυτική κυβέρνηση της Ουκρανίας από την εξουσία.
Διαβάστε ακόμη
Εφοριακοί με κινητά θα ελέγχουν τις πινακίδες των αυτοκινήτων
Τα (πιο) φρέσκα γκάλοπ, οι «δερβίσηδες» της Σκιάθου, τα παιδιά του Γουάτσα και το deal του Κομάρεκ
ΕΚΕΠ: Τον Μάιο ξανά στο σφυρί το εμβληματικό εκθεσιακό κέντρο