Η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή μετά το χτύπημα της Τεχεράνης κατά αμερικανικών στόχων στο Ιράκ ως αντίποινα για τη δολοφονία του αντιστράτηγου Κασέμ Σολεϊμανί, άφησε πολλούς επενδυτές με την ανησυχητική αίσθηση ότι η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο.
Αν και αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές διαβεβαιώνουν ότι δεν επιδιώκουν γενικευμένο πόλεμο, πολλοί ειδικοί επί των γεωπολιτικών αναφέρουν ότι το Ιράν δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά έναν πόλεμο. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αναιμική οικονομία της Ισλαμικής Δημοκρατίας μετά από τις κυρώσεις τις οποίες αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια.
Το CNBC παραθέτει έξι διαγράμματα που μπορεί να ρίξουν λίγο φως στην κατάσταση της ιρανικής οικονομίας.
Οικονομία σε ύφεση
Οι διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν λόγω της επιμονής του Ιράν για πυρηνικό πρόγραμμα έχουν επιφέρει πλήγμα στην οικονομία της χώρας.
Κάποιες κυρώσεις απαλείφθηκαν όταν η χώρα συμφώνησε με έξι μεγάλες δυνάμεις το 2015 να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, ο πρόεδρος Τραμπ επανέφερε τις αμερικανικές κυρώσεις το 2018, με αποτέλεσμα για ακόμα μια φορά να δημιουργήσει προβλήματα στην οικονομία.
Πτώση του τομέα πετρελαίου
Το Ιράν εκτιμάται ότι είναι τέταρτο στα αποθέματα αργού, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Μεγάλο μέρος της οικονομικής ανάπτυξης και των δημοσίων εσόδων εξαρτώνται από την πώληση αργού.
Ωστόσο οι περιορισμοί στις πωλήσεις ιρανικού πετρελαίου ήταν μεταξύ των κυρώσεων που επέβαλε ο Τραμπ δυο χρόνια πριν. Αυτός είναι κι ένας από τους βασικούς λόγους που οι διεθνείς παρατηρητές, μεταξύ των οποίων και το ΔΝΤ, προβλέπουν ότι η παραγωγή και οι εξαγωγές ιρανικού αργού θα μειωθούν.
Μειωμένο εμπόριο
Η μείωση των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου και οι διεθνείς κυρώσεις και σε άλλους τομείς, όπως ο τραπεζικός, οι εξορύξεις και η ναυτιλία, έχουν προκαλέσει τη συρρίκνωση του εξωτερικού εμπορίου.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ιρανικές εξαγωγές μπορεί να υποχωρήσουν κάτω από τις εισαγωγές το 2019 και το 2020.
Αυξημένο κόστος ζωής
Η Κεντρική Τράπεζα του Ιράν έχει διατηρήσει μια σταθερή επίσημη ισοτιμία στα 42.000 ιρανικά ριάλ ανά δολάριο ΗΠΑ. Ωστόσο το εθνικό νόμισμα είναι πολύ πιο αδύναμο από την ανεπίσημη αγορά, στα 140.000 ριάλ ανά δολάριο αυτόν τον μήνα εν μέσω των αυξανόμενων εντάσεων με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Bonbast.com.
Το αδύναμο νόμισμα έχει συμβάλει στα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού στο Ιράν. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα έφτασε στο 52% τον Μάιο του 2019. Αυτό ανεβάζει το κόστος διαβίωσης σε μια συγκυρία με έλλειψη θέσεων εργασίας.
Υψηλή ανεργία
Η ανεργία ολοένα και αυξάνεται. Η έλλειψη ευκαιριών απασχόλησης έχει επιδεινώσει τη φτώχεια στο Ιράν. Το ποσοστό των ατόμων που βγάζουν 5,50 δολάρια τη μέρα είχε αυξηθεί από το 8,1% το 2013 στο 11,6% το 2016.
Διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα
Η ιρανική κυβέρνηση έχει περιορισμένα οικονομικά για τη θέσπιση μέτρων που θα βοηθούσαν στην οικονομική ανάκαμψη.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε από τη συνολικά υποτονική οικονομική δραστηριότητα και τους περιορισμούς στην πώληση πετρελαίου στο εξωτερικό, λόγω των κυρώσεων.
Τέτοιοι δημοσιονομικοί περιορισμοί μειώνουν την ικανότητα του Ιράν να χρηματοδοτήσει έναν πόλεμο, παρόλο που ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να αυξήσει την επιθετικότητά της έναντι των Η.Π.Α. χρησιμοποιώντας τις συμμαχικές δυνάμεις της στη Μέση Ανατολή, που εκτείνονται από τη Συρία και την Υεμένη ως το Αφγανιστάν.