Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία αποτελούν εγκλήματα πολέμου. Ιδίως μετά την επίθεση σε μαιευτήριο και παιδικό σταθμό της Μαριούπολης.
«Ακόμη και ο πόλεμος έχει κανόνες» σχολίασε προσφάτως η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, η οποία παρέπεμψε στις Συνθήκες της Γενεύης για την τήρηση της διεθνούς νομοθεσίας.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έσπευσε να χαρακτηρίσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως «εγκληματία πολέμου» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει άμεσα δράση.
Όμως τι ακριβώς είναι ένα έγκλημα πολέμου;
- Οι άμαχοι δεν μπορούν να δεχθούν σκόπιμη επίθεση. Το ίδιο ισχύει και με υποδομές, οι οποίες είναι ζωτικές για την επιβίωση του ανθρώπου .
- Ορισμένα όπλα είναι απαγορευμένα, καθώς οι επιπτώσεις της χρήσης τους εκτείνονται σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Τέτοιου είδους είναι οι βόμβες διασποράς, τα χημικά ή βιολογικά όπλα.
- Οι άρρωστοι και οι τραυματισμένοι θα πρέπει να τυγχάνουν φροντίδας. Αυτό ισχύει και για τους στρατιώτες.
- Απαγορεύονται τα βασανιστήρια και οι γενοκτονίες, δηλαδή η σκόπιμη προσπάθεια εξόντωσης μιας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων.
Ταυτόχρονα, όπως αναφέρει το BBC, οι καταγγελίες περί δολοφονίες, βιασμούς ή μαζικές εκτελέσεις εντάσσονται στην κατηγορία των «εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας».
Τι υποστηρίζει η Ουκρανία
Η ουκρανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ρωσικοί βομβαρδισμοί έπληξαν μαιευτήριο και παιδικό σταθμό στη Μαριούπολη, κάτι που συνιστά έγκλημα πολέμου. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές για χρήση πυρών εναντίον Ουκρανών αμάχων, όπως και για χρήση θερμοβαρικών βομβών σε κατοικημένες περιοχές του Χάρκοβο. Πολλοί δε, ισχυρίζονται ότι η στρατιωτική εισβολή, αυτή καθ’ αυτή, συνιστά έγκλημα πολέμου, υπό το πρίσμα ότι πρόκειται για έναν επιθετικό -μη δικαιολογημένο- πόλεμο.
Ποιος είναι υπεύθυνος να εξετάσει τα εγκλήματα πολέμου
Δύο είναι οι αρμόδιοι φορείς. Το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων (ICC) και το Διεθνές Δικαστήριο (ICJ). Το πρώτο είναι αρμόδιο για υποθέσεις κατά συγκεκριμένων ατόμων, ενώ το δεύτερο είναι αρμόδιο για υποθέσεις κατά συγκεκριμένων χωρών (απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο οποίο η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος).
Τι μπορεί να γίνει με τον Πούτιν
Είναι πολύ πιο εύκολο να καταδικαστεί για έγκλημα πολέμου ο στρατιώτης, ο οποίος το διέπραξε, παρά ο ηγέτης, ο οποίος έδωσε την εντολή. Όμως, στην περίπτωση της Ουκρανίας, υπάρχει και η κατηγορία περί επιθετικού και μη δικαιολογημένου πολέμου. Το πρόβλημα είναι όμως, ότι η Ρωσία δεν είναι μέλος του ICC και επομένως δεν μπορεί να ξεκινήσει έρευνα εις βάρος ενός συγκεκριμένου προσώπου -στη συγκεκριμένη περίπτωση του Πούτιν. Την ίδια ώρα, το ICJ, στο οποίο η Ρωσία είναι μέλος και θεωρητικά μπορεί να τρέξει η όποια εισαγγελική έρευνα, επί της ουσίας είναι «ανίκανο» να δράσει, λόγω της δυνατότητας της Μόσχας να ασκήσει βέτο και να μπλοκάρει κάθε διαδικασία.
Διαβάστε επίσης:
JPMorgan: Τερματίζει τις δραστηριότητές της στη Ρωσία
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε τη χορήγηση βοήθειας σχεδόν 14 δισ. δολ στην Ουκρανία