Παρά το γεγονός ότι ταλανίζεται από μια σειρά κρίσεων, βγήκε πρώτος στον πρώτο γύρο της προεδρικής εκλογής του 2023 και αναμένεται να διατηρήσει την εξουσία, αναφέρει για τον υποψήφιο πρόεδρο της γειτονικής χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το βρετανικό BBC.
Βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση το τελευταίο διάστημα, με τους αντιπάλους του να είναι πεπεισμένοι ότι μπορούν να τον νικήσουν. Οι επικριτές του, τον κατηγόρησαν για τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές που ακολούθησε και για την επιδείνωση της κρίσης κόστους ζωής στην Τουρκία.
Και για έναν μαχητικό ηγέτη που πέτυχε ένα σημαντικό ρεκόρ στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της Τουρκίας, φάνηκε αρχικά να καθυστερεί η αντίδραση στην απώλεια περισσότερων από 50.000 ζωών από τους σεισμούς τον Φεβρουάριο.
Αφού επέζησε από μια απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, ενίσχυσε την εξουσία του και εξαπέλυσε επίθεση σε αντιπάλους του τους διαφωνούντες.
Αρχικά ως πρωθυπουργός από το 2003 και στη συνέχεια ως άμεσα εκλεγμένος πρόεδρος από το 2014, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εδραιώσει την Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη στη διεθνλη γεωπολιτική σκακιέρα.
Παρόλο που είναι επικεφαλής μιας χώρας του ΝΑΤΟ, έχει τοποθετηθεί ως διαμεσολαβητής στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και άφησε τη Σουηδία στο… περίμενε στην προσπάθειά της να ενταχθεί στην αμυντική συμμαχία της Δύσης. Η διπλωματία που ασκεί έχει εξοργίσει τους συμμάχους στην Ευρώπη και πέραν αυτής.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννημένος τον Φεβρουάριο του 1954, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, γιος λιμενικού, μεγάλωσε στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας. Όταν ήταν 13 ετών, οπατέρας του αποφάσισε να μετακομίσει στην Κωνσταντινούπολη, ελπίζοντας να προσφέρει στα πέντε του παιδιά μια καλύτερη ζωή.
Ο νεαρός Ερντογάν πουλούσε κουλούρια με σουσάμι για να βγάλει χρήματα, αλλά κατάφερε να σπουδάσει. Πήγε σε ισλαμικό σχολείο και στη συνέχεια φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, από όπου έλαβε πτυχίο διοίκησης επιχειρήσεων.
Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, δραστηριοποιήθηκε σε ισλαμιστικούς κύκλους, προσχωρώντας στο φιλο-ισλαμικό Κόμμα Πρόνοιας του Νετζμετίν Ερμπακάν. Καθώς το κόμμα αύξησε τη δημοτικότητά του τη δεκαετία του 1990, ο κ. Ερντογάν εξελέγη υποψήφιος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994 και διοικούσε την πόλη για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Αλλά η θητεία του έληξε όταν καταδικάστηκε για υποκίνηση φυλετικού μίσους επειδή διάβασε δημόσια ένα εθνικιστικό ποίημα που περιελάμβανε τους στίχους: «Τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι θόλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας».
Έπειτα από τέσσερις μήνες φυλάκισης, επέστρεψε στην πολιτική. Όμως το κόμμα του είχε βγει εκτός νόμου για παραβίαση των αυστηρών κοσμικών αρχών του σύγχρονου τουρκικού κράτους.
Τον Αύγουστο του 2001 ίδρυσε ένα νέο κόμμα με ισλαμικές ρίζες με σύμμαχο τον Αμπντουλάχ Γκιούλ, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Το 2002, το AKP κέρδισε την πλειοψηφία στις κοινοβουλευτικές εκλογές και τον επόμενο χρόνο ο κ. Ερντογάν διορίστηκε πρωθυπουργός.
Τα πρώτα 10 χρόνια στην εξουσία
Από το 2003, είχει τρεις θητείες ως πρωθυπουργός, κρατώντας το τιμόνι της χώρας σε μια περίοδο σταθερής οικονομικής ανάπτυξης και κερδίζοντας επαίνους διεθνώς ως μεταρρυθμιστής. Η μεσαία τάξη επεκτάθηκε και εκατομμύρια βγήκαν από τη φτώχεια, καθώς ο κ. Ερντογάν έδωσε προτεραιότητα σε εμβληματικά έργα υποδομής για τον εκσυγχρονισμό της χώρας.
Ωστόσο προς τα τέλη της πρώτης δεκαετίας άρχισαν τα παράπονα ότι γίνεται ολοένα και πιο αυταρχικός. Το 2013, οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους, εν μέρει λόγω των σχεδίων της κυβέρνησής του να μεταμορφώσει ένα πολυαγαπημένο πάρκο στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Ο πρωθυπουργός καταδίκασε τους διαδηλωτές ως «capulcu» και οι γειτονιές χτυπούσαν κατσαρόλες και τηγάνια στις εννιά το βράδυ σε ένα πνεύμα αποδοκιμασίας.
Μουσουλμανική αναγέννηση
‘Επειτα από μια δεκαετία διακυβέρνησής του, το κόμμα του κ. Ερντογάν κινήθηκε επίσης για να άρει την απαγόρευση των γυναικών να φορούν μαντίλα στις δημόσιες υπηρεσίες, η οποία εισήχθη το 1980.
Ο Ερντογάν απορρίπτει σταθερά ότι θέλει να επιβάλλει ισλαμικές αξίες, επιμένοντας ότι υποστηρίζει απλώς το δικαίωμα των Τούρκων να εκφράζουν τη θρησκεία τους πιο ανοιχτά.
Από την άλλη έχει υποστηρίξει επανειλημμένα την ποινικοποίηση της μοιχείας. Και ως πατέρας τεσσάρων παιδιών, έχει πει ότι «καμία μουσουλμανική οικογένεια» δεν επιτρέπει να καταφεύγει στην αντισύλληψη ή στον οικογενειακό προγραμματισμό.
Ισχυρή εξουσία
Αποκλεισμένος από το να είναι ξανά υποψήφιος για την πρωθυπουργία, το 2014 υποστήριξε τον σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικό ρόλο του προέδρου σε άνευ προηγουμένου άμεσες εκλογές. Είχε μεγάλα σχέδια για τη μεταρρύθμιση της θέσης, τη δημιουργία ενός νέου συντάγματος που όπως έλεγε «θα ωφελούσε όλους τους Τούρκους και θα τοποθετούσε τη χώρα τους μεταξύ των 10 κορυφαίων οικονομιών του κόσμου».
Αλλά στις αρχές της προεδρίας του, αντιμετώπισε δύο κραδασμούς στην εξουσία του. Το κόμμα του έχασε την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο για αρκετούς μήνες σε ψηφοφορία του 2015 και στη συνέχεια μήνες αργότερα, το 2016, η Τουρκία έγινε μάρτυρας της πρώτης βίαιης απόπειρας πραξικοπήματος εδώ και δεκαετίες.
Τα ξημερώματα της 16ης Ιουλίου, βγήκε θριαμβευτής στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης, υπό τις επευφημίες των υποστηρικτών του. Σχεδόν 300 άμαχοι σκοτώθηκαν καθώς εμπόδισαν την προέλαση των πραξικοπηματιών.
Το δημοψήφισμα του 2017
Κέρδισε οριακά το δημοψήφισμα του 2017, που του έδωσε σαρωτικές προεδρικές εξουσίες, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος επιβολής κατάστασης έκτακτης ανάγκης και διορισμού ανώτατων δημοσίων αξιωματούχων καθώς και παρέμβασης στο νομικό σύστημα.
Ένα χρόνο αργότερα, εξασφάλισε την απόλυτη νίκη στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Ο πυρήνας των ψηφοφόρων του βρίσκεται σε μικρές πόλεις της Ανατολίας και αγροτικές, συντηρητικές περιοχές. Το 2019, το κόμμα του έχασε στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις: την Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα Άγκυρα και τη Σμύρνη.
Η απώλεια της δημαρχίας της Κωνσταντινούπολης από τον Εκρέμ Ιμάμογλου του CHP ήταν ένα πικρό πλήγμα για τον κ. Ερντογάν, ο οποίος ήταν δήμαρχος της πόλης τη δεκαετία του 1990. Δεν αποδέχτηκε ποτέ το αποτέλεσμα.
Ο Ιμάμογλου προηγείτο του προέδρου στις δημοσκοπήσεις προτού του αποκλειστεί η υποψηφιότητα στις εκλογές του Μαΐου.
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποστηριζόμενος από 6 κόμματα της αντιπολίτευσης, φαινόταν να έχει τη δυναμική να νικήσει τον Ερντογάν . Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου όμως ήταν για εκείνον απογοητευτικό.
Διαβάστε ακόμη
Η εκθαμβωτική σουίτα Bellini είναι ένα ζωντανό παραμύθι στη λίμνη Κόμο
Πάνω από 1.500 συλλήψεις σε κινητοποίηση του Extinction Rebellion για το κλίμα στην Ολλανδία
Εκλογές 2023: Οι συμβολισμοί και οι ηχηρές απουσίες στη νέα Εκλογική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ