Μεγαλουπόλεις που αναπαράγουν τα ίδια αρχιτεκτονικά μοντέλα, ανεξάρτητα από την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά των χωρών όπου βρίσκονται.
Κτίρια που εξυπηρετούν το κέρδος των κατασκευαστών αλλά όχι των τοπικών κοινοτήτων. Αστικά κέντρα που ασφυκτιούν από τους ρύπους και τα οχήματα, με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης να επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα των κατοίκων.
Το δυστοπικό σκηνικό που περιέγραψε ο πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής, Amedeo Schiattarella, στο 1ο Διεθνές Συνέδριο του ΤΜΕΔΕ με τίτλο «Redefining the Future Horizons: Σχεδιάζοντας τις βιώσιμες στρατηγικές του αύριο» δεν αποτελεί σενάριο του αύριο. Αποτελεί την πραγματικότητα για δεκάδες μεγαλουπόλεις ανά τον κόσμο, πραγματικότητα που επιβαρύνεται από τον μαζικό τουρισμό σε προορισμούς όπως η Αθήνα και η Ρώμη.
«Ο τουρισμός σχεδόν καταστρέφει τα ιστορικά μας κέντρα, τα οποία έχουν γίνει, τρόπον τινά, “μονολειτουργικά”, με μόνο σκοπό να αποτελούν “έκθεση” τοποσήμων και αξιοθέατων» εξήγησε στη συνέντευξη που παραχώρησε στο newmoney.
«Αυτό είναι αφύσικο, είναι σαν να βλέπεις μία σκηνή θεάτρου, μία παράσταση, όχι κάτι αληθινό. Ακόμα και οι κάτοικοι σε Αθήνα και Ρώμη αλλάζουν, γιατί προσπαθούν να αναπαράγουν αυτό που περιμένουν να δουν οι ξένοι επισκέπτες. Δεν θέλουμε ο πολιτισμός μας να καταναλώνεται σαν παγωτό. Να έρχονται εκατομμύρια επισκέπτες, να παίρνουν μία μικρή γεύση από τον Παρθενώνα ή το Κολοσσαίο και μετά να φεύγουν. Οι κάτοικοι δεν μπορούν πλέον να επισκεφτούν τα ιστορικά κέντρα των πόλεών τους, γιατί δεν βρίσκουν ηρεμία, δεν βρίσκουν ένα φυσικό τοπίο, ένα χώρο στοχασμού.»
«Μικροί καρκίνοι τα airbnb»
O A. Schiattarella τονίζει ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να αναλάβουν δράση για να καταστήσουν τις πόλεις πιο βιώσιμες και λειτουργικές, μεταξύ των άλλων επιβάλλοντας μέτρα για τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
«Τα airbnb είναι σαν μικροί καρκίνοι στην πόλη» υποστηρίζει ο Amedeo Schiattarella. «Καταστρέφουν την έννοια της κατοίκησης. Οι αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα για τον αριθμό των ακινήτων που διατίθενται για βραχυχρόνιες μισθώσεις, ώστε να υπάρχουν περισσότερα διαθέσιμα για ενοικίαση ακίνητα.»
Ρωτήσαμε τον Schiattarella αν απάντηση στα μαζικά κύματα τουρισμού θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός των επισκεπτών με μέτρα όπως τα εισιτήρια εισόδου, που έχει εγκαινιάσει η Βενετία. Ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας απορρίπτει αυτή την ιδέα καθώς όπως υποστηρίζει ο τουρισμός δεν μπορεί να είναι προνόμιο μόνο των εύπορων.
«Πρέπει να φτιάξουμε μια νέα αφήγηση της ταυτότητάς μας. Πρέπει να αναπτύξουμε διαφορετικές δραστηριότητες και να αναδείξουμε πολλαπλά σημεία επισκέψεων, ώστε να μην χρειάζεται όλοι να πηγαίνουν στο Κολοσσαίο για παράδειγμα. Στη Ρώμη υπάρχουν υπέροχα σημεία τα οποία δεν επισκέπτεται κανείς» μας είπε.
«Ο υπερτουρισμός είναι ένα πρόβλημα έκτακτης ανάγκης γιατί καταστρέφει τα ίδια τα μνημεία. Στο Κολοσσαίο, για να μπει κανείς πρέπει να περιμένει πέντε ώρες στην ουρά. Στο τέλος είναι τόσο κουρασμένος και έχει ελάχιστο χρόνο για να δει το μνημείο.»
Η ομογενοποίηση του παγκόσμιου αστικού τοπίου
Η εταιρεία Schiattarella Associati, με έδρα στη Ρώμη, έχει υλοποιήσει δεκάδες βραβευμένα έργα κυρίως στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
O A. Schiattarella είναι υπέρμαχος της τοπικής προσαρμογής των σύγχρονων κτιρίων, αλλά και της πόλης των 15 λεπτών, όπου οι μετακινήσεις για εργασία, αγορές και διασκέδαση μπορούν να γίνουν με τα πόδια ή ποδήλατο.
Παραδείγματα της στρατηγικής κατά της ομογενοποίησης του αστικού τοπίου αποτελεί το εμπορικό κέντρο στο Ad Diriyah της Σαουδικής Αραβίας ο σχεδιασμός του οποίου βασίστηκε σε υλικά και στην αρχιτεκτονική παράδοση της περιοχής.
«Το πρόβλημα που βλέπω είναι ότι καταστρέφουμε την ομορφιά και τον πλούτο της ποικιλομορφίας του πολιτισμού. Η παγκοσμιοποίηση λειτουργεί και στις κατασκευές, με τους developers να επαναλαμβάνουν τα ίδια ομογενοποιημένα σχέδια σε όλο τον κόσμο, καθώς έτσι το κόστος κατασκευής μειώνεται.
Ως αρχιτέκτονες πρέπει να εκφράζουμε το 2024. Αλλά δεν μπορούμε να ξεχνάμε την ταυτότητα, την παράδοση και την αίσθηση της κοινότητας μίας χώρας. Κάθε χώρα έχει τον δικό της τρόπο ζωής και πρέπει να σεβαστούμε και να αξιοποιήσουμε αυτές τις αξίες, να τις χρησιμοποιήσουμε για ένα νέο οικιστικό τοπίο.»
Κεντρική φωτο κειμένου: Ο Amedeo Schiattarella, πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής, credit: Νίκη Πατεράκη
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός: «Ραβασάκι» από Κομισιόν για το νέο «κόφτη» σε δαπάνες και παροχές
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή: Η επόμενη μέρα μετά την μεγάλη συμφωνία ύψους 3,2 δισ. με την Masdar
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ