Μείζονα αλλαγή πολιτικής έναντι της Κούβας έχει αποφασίσει να εφαρμόσει η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ανοίγοντας τον δρόμο για την προσφυγή στη δικαιοσύνη εναντίον ξένων εταιρειών, ιδίως ευρωπαϊκών, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη νήσο, δήλωσε αμερικανός αξιωματούχος χθες Τρίτη.
Σύμφωνα με την πηγή αυτή, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, ο Τζον Μπόλτον, πρόκειται να ανακοινώσει σήμερα, κατά τη διάρκεια ομιλίας που θα εκφωνήσει στο Μαϊάμι, την «εφαρμογή του Κεφαλαίου 3 του νόμου Χελμς-Μπάρτον» του 1996.
Η εφαρμογή των συγκεκριμένων διατάξεων, που είχε παγώσει ως τώρα από την Ουάσινγκτον για να μην προκληθούν τριβές με συμμάχους της, θα επέτρεπε στη θεωρία, ειδικά σε κουβανούς εξόριστους στις ΗΠΑ, να προσφύγουν στα αμερικανικά δικαστήρια τα οποία έχουν αποκομίσει κέρδη χάρη στη συνεργασία τους με εθνικοποιημένες εταιρείες ή την εκμετάλλευση εθνικοποιημένων πόρων μετά την επανάσταση του 1959 στη νήσο της Καραϊβικής Θάλασσας.
Η κυβέρνηση του Τραμπ, που χαρακτηρίζει την Κούβα μέρος της «τρόικας της τυραννίας» της Λατινικής Αμερικής — οι άλλες δύο χώρες τις οποίες εντάσσει σε αυτή την τριάδα είναι η Βενεζουέλα και η Νικαράγουα — είχε ήδη αφήσει να πλανάται αυτή η απειλή τον Ιανουάριο, προτρέποντας τότε «όποιον δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στην Κούβα να εξετάσει εάν επιδίδεται σε εμπορία αγαθών που έχουν κατασχεθεί» και άρα είναι «συνεργός της δικτατορίας» της νήσου.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ωστόσο, διαβεβαιώνοντας ότι έλαβε υπόψη του τις «ανησυχίες» των συμμάχων της Ουάσινγκτον, υπαναχώρησε τελικά στις αρχές του Μαρτίου. Αλλά όχι για πολύ.
Οι ΗΠΑ θέλουν να κλιμακώσουν την πίεση που ασκούν στην Κούβα, κατηγορώντας την κομμουνιστική κυβέρνηση της νήσου ότι υποστηρίζει τον σοσιαλιστή πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα.
Όταν είχε υιοθετηθεί ο νόμος Χελμς-Μπάρτον το 1996, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπολόγιζε πως θα μπορούσαν να υποβληθούν ως και 200.000 πιθανές αγωγές, κάτι που οδήγησε στην αναστολή της εφαρμογής του Κεφαλαίου 3. Λόγω της ανησυχίας πως θα προκαλούσε χάος στα δικαστήριο, κάθε πρόεδρος των ΗΠΑ έκτοτε αποφάσιζε να αναστείλει αυτές τις διατάξεις του νόμου.
Κατά υπολογισμούς του Οικονομικού και Εμπορικού Συμβουλίου ΗΠΑ-Κούβας, μιας οργάνωσης που εδρεύει στη Νέα Υόρκη και υποστηρίζει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο κρατών, αντιπάλων από την εποχή του ψυχρού πολέμου, οι αγωγές ενδέχεται να στοχοθετήσουν εταιρείες με αθροιστικό τζίρο 678 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως τους αμερικανικούς αερομεταφορείς American Airlines, Delta και United, πολυεθνικές αλυσίδες ξενοδοχείων όπως η Marriott και η Accor, εταιρείες τηλεπικοινωνιών όπως η Huawei κ.ά..
Πριν καν υπάρξει επίσημη ανακοίνωση από την Ουάσινγκτον, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Κούβα Αλμπέρτο Ναβάρο αντέδρασε έντονα: «η υπερεδαφική εφαρμογή του εμπάργκο που επιβάλλουν οι ΗΠΑ είναι παράνομη, αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και επίσης τη θεωρώ ανήθικη», τόνισε. Συμπλήρωσε πως θα προκαλέσει «ακόμη περισσότερη σύγχυση» ως προς τις ξένες επενδύσεις στην Κούβα.
Ο προκάτοχος του Τραμπ, ο Δημοκρατικός Μπαράκ Ομπάμα, αποκατέστησε τις διπλωματικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Κούβα το 2015, έπειτα από μισό αιώνα διακοπής τους, προωθώντας μια διαδικασία επαναπροσέγγισης που είχε χαρακτηριστεί ιστορική. Όμως με την έλευσή του στην εξουσία το 2017, ο Ρεπουμπλικάνος διάδοχός του Ντόναλντ Τραμπ ακύρωσε κάποια από τα μέτρα του προκατόχου του και σκλήρυνε πολύ τον τόνο έναντι της Αβάνας.
Η Ουάσινγκτον μοιάζει ολοένα και πιο αποφασισμένη να τιμωρήσει την Κούβα για την υποστήριξή της προς την κυβέρνηση του Μαδούρο στη Βενεζουέλα, όπου τάσσεται υπέρ της αντιπολίτευσης και έχει αναγνωρίσει τον επικεφαλής της Χουάν Γκουαϊδό ως τον νόμιμο, μεταβατικό πρόεδρο της πετρελαιοεξαγωγικής χώρας.