Μέχρι τον Ιούνιο, η γερμανική εταιρεία πληρωμών Wirecard ήταν μια πετυχημένη εταιρεία που είχε καταφέρει με επιτυχία να καταρρίψει υπόνοιες αλλά και ισχυρισμούς για λογιστική απάτη. Μετά ήρθε η παραδοχή ότι περίπου 2 δισ. δολάρια εταιρικών κεφαλαίων είχαν χαθεί. Το σκάνδαλο οδήγησε στην παραίτηση και (σήμερα) στη σύλληψη του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Μάρκους Μπράουν και απειλεί να εμπλέξει περισσότερα στελέχη, τραπεζικούς υπαλλήλους, ελεγκτές αλλά ακόμη και τις ρυθμιστικές αρχές.
Ήδη η xρηματοοικονομική βιομηχανία της Γερμανίας βρίσκεται στο στόχαστρο και απειλείται από ενδεχόμενη κατάρρευση της εταιρείας.
To Bloomberg αναλύει σε 6 ερωτήσεις την πορεία καθόδου της εταιρείας που είχε χαρακτηριστεί ως το «μέλλον της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας» της Γερμανίας.
1. Ποια είναι η Wirecard και τι κάνει;
Η Wirecard αναπτύσσει λογισμικό και συστήματα διαδικτυακών πληρωμών και προστασίας από απάτες που χρησιμοποιούνται στο διαδίκτυο. Η τεχνολογία που αναπτύσσει χρησιμοποιείται στην επεξεργασία πληρωμών μέσω smartphone, στην έκδοση πιστωτικών καρτών και στον εντοπισμό ύποπτης δραστηριότητας. Ακολουθώντας μια επιθετική στρατηγική εξαγορών η Wirecard απέκτησε τουλάχιστον 18 εταιρειών και από μια start-up του Μονάχου έφτασε να να ανακοινώνει έσοδα 2,1 δισ. ευρώ το 2018. Εκείνη τη χρονιά, η Wirecard πήρε τη θέση της Commerzbank στον δείκτη DAX (που απαρτίζεται από 30 εταιρείες), μαζί με εταιρείες κολοσσούς όπως η Volkswagen, η Siemens και η Deutsche Bank.
2. Γιατί η Wirecard υπήρξε αμφιλεγόμενη;
Η εταιρεία ξεκίνησε πριν από δύο δεκαετίες ως πάροχος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στον κλάδο των τυχερών παιχνιδιών και της ψυχαγωγίας ενηλίκων, που λειτουργεί σε θολά νερά. Ενώ πλέον επικεντρώνεται σε περισσότερο mainstream πελάτες, το επιχειρηματικό μοντέλο της Wirecard παραμένει περίπλοκο και επανειλημμένως κλήθηκε να υπερασπιστεί τη φήμη της. Το 2008 οι μετοχές της υποχώρησαν μετά από ισχυρισμούς για λογιστικές παρατυπίες και ξανά το 2016 μετά από ισχυρισμούς για απάτη, τους οποίους αμφισβήτησε η εταιρεία και στις δύο περιπτώσεις. Ωστόσο, οι επικρίσεις δεν εξαφανίστηκαν, με τους Financial Times να δημοσιεύουν το 2019 μια σειρά άρθρων με τα οποία κατηγορούσαν την εταιρεία για «δημιουργική» λογιστική στην Ασία και τη Μέση Ανατολή.
3. Τι συνέβη λοιπόν;
Στις 18 Ιουνίου, η ελεγκτική εταιρεία Ernst & Young αρνήθηκε να υπογράψει τις ήδη καθυστερημένες οικονομικές καταστάσεις του 2019 της Wirecard, με αποτέλεσμα οι μετοχές της εταιρείας να πραγματοποιήσουν «βουτιά». Μερικές μέρες αργότερα η κρίση βαθαίνει με την Wirecard να παραδέχεται ότι τα «εξαφανισμένα» 1,9 δισ. ευρώ πιθανότατα δεν υπήρξαν ποτέ. Ο Μπράουν, ο οποίος ηγήθηκε της εταιρείας για περισσότερο από μια δεκαετία, παραιτήθηκε και η Wirecard απέσυρε τα οικονομικά της αποτελέσματα για το 2019 και εκείνα του πρώτου τριμήνου του 2020. Η Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση της Wirecard κατά έξι βαθμίδες πριν ανακοινώσει την απόσυρσή της συνολικά. Η εταιρεία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της και προσέλαβε την επενδυτική τράπεζα Houlihan Lokey με αντικείμενο μια στρατηγική χρηματοδότησης που θα της επιτρέψει τη συνέχιση της λειτουργίας της.
4. Άρα, οι εξελίξεις δεν αποτέλεσαν έκπληξη;
Στην πραγματικότητα όχι. Τα άρθρα των Financial Times το 2019 είχαν εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις λογιστικές πρακτικές στις μονάδες της Wirecard στη Σιγκαπούρη και σε άλλες ασιατικές χώρες. Η Wirecard αρνήθηκε τους ισχυρισμούς για παρατυπίες και χαρακτήρισε τις αναφορές αβάσιμες. Ωστόσο, οι μετοχές της εταιρείας στο χρηματιστήριο σημείωσαν βουτιά και τα πονταρίσματα σε περαιτέρω μείωση των μετοχών ήταν τόσα πολλά που ο επόπτης των γερμανικών χρηματοπιστωτικών αγορών, η BaFin, προχώρησε σε προσωρινή απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων (short selling) στις μετοχές της Wirecard – κάτι που δεν είχε κάνει ποτέ πριν για μια μεμονωμένη εταιρεία.
5. Ποιοι είναι οι βασικοί παίκτες;
Ο Μπράουν παραδόθηκε στην αστυνομία του Μονάχου στις 22 Ιουνίου στο πλαίσιο έρευνας για τις λογιστικές πρακτικές της εταιρείας. Νωρίτερα εκείνη την ημέρα, η Wirecard απέλυσε χωρίς αιτιολογία τον Οικονομικό Διευθυντή, Γιαν Μαρσαλεκ, ένα βασικό στέλεχος της εταιρείας και στενό σύμμαχο του Μπράουν. Ο προσωρινός διευθύνων σύμβουλος Τζέιμς Φρεις, πρώην στέλεχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος, προσλήφθηκε με εντολή να καθαρίσει την εταιρεία. Σύμφωνα με πηγές του Bloomberg με γνώση του θέματος ο ίδιος είπε στους εργαζόμενους της Wirecard ότι θα πρέπει να περιμένουν την σημαντική αναδιάρθρωση της εταιρείας στην οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνεται η πώληση περιουσιακών στοιχείων για τη διάσωσή της.
6. Είναι σημαντικό πλήγμα για το γερμανικό σύστημα;
Η υπόθεση έχει μετατραπεί σε εθνική ντροπή για τη Γερμανία η οποία απειλεί τους «ταύρους» αναλυτές (που έδιναν συστάσεις buy), τους χαλαρούς ελεγκτές και τους απρόσεκτους επόπτες. Το γεγονός ότι η Wirecard περιλαμβάνεται στον γερμανικό χρηματιστηριακό δείκτη DAX, έναν δείκτη παγκόσμιας βαρύτητας που παρακολουθείται από όλους, είναι αυτό που έχει αυξήσει κατακόρυφα τη σπουδαιότητα του θέματος. Η εποπτική αρχή (BaFin) δέχθηκε κριτική για την απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων επί των μετοχών της εταιρείας μετά τους ισχυρισμούς των FT. Ο πρόεδρος της αρχής Φίλιξ Χουφελντ ζήτησε συγγνώμη, λέγοντας ότι η BaFin περιλαμβάνεται στα θεσμικά όργανα τα οποία ευθύνονται για αυτή την «απόλυτη καταστροφή», επειδή δεν έκανε καλά τη δουλειά της ως επιβλέπων. Ο υπουργός Οικονομίας Πήτερ Αλτμαγιερ προειδοποίησε ότι οι αποκαλύψεις ενέχουν τον κίνδυνο να βλάψουν τη φήμη της Γερμανίας ως αξιόπιστη χώρα γαι το επιχειρείν και θα πρέπει να διερευνηθούν διεξοδικά. «Θα περιμέναμε μια τέτοια κατάσταση οπουδήποτε – αλλά όχι στη Γερμανία», είπε.