Τη στιγμή που η ισοτιμία της τουρκικής λίρας πλησίαζε δεκαετές ναδίρ, οι ρυθμιστικές αρχές της χώρας προσπάθησαν να βρουν μία γρήγορη λύση. Δύο χρόνια αργότερα, το πρόγραμμα αυτό το οποίο προσέφερε στο τουρκικό νόμισμα λίγους μήνες σταθερότητας, έχει πια μετατραπεί σε κάτι από το οποίο η χώρα είναι εξαρτημένη.
Το κοστοβόρο αυτό μέτρο ύψους $124 δισ. αποτελεί πάνω από το 25% των συνολικών καταθέσεων, υπερβαίνοντας κατά πολύ τα μικτά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της χώρας. Το πρόγραμμα με ονομασία «ΚΚΜ» το οποίο προστατεύει τις καταθέσεις των Τούρκων από τις διακυμάνσεις της ισοτιμίας της λίρας με τα ξένα νομίσματα, συνεχίζει να αποτελεί «μαύρη τρύπα» για τα δημοσιονομικά της χώρας και ένα τεράστιο εμπόδιο για την κυβέρνηση Ερντογάν.
Τη στιγμή που η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της χώρας Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν προσπαθεί να προχωρήσει σε νέα αύξηση των επιτοκίων, το ΚΚΜ ενδέχεται να αποτελέσει το τελευταίο «προπύργιο» της ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής του Ερντογάν.
Παρά τη στροφή ορισμένων Τούρκων καταθετών, δεδομένου του ότι το ΚΚΜ δεν έχει καταγράψει εβδομαδιαίες εκροές από τον περασμένο Ιανουάριο, η S&P Global Ratings θεωρεί πως η τουρκική οικονομία βασίζεται, πια, περισσότερο στα δολάρια απ’ όσο βασιζόταν το 2019 μετά από την μεγάλη κρίση του εγχώριου νομίσματος.
Υπό το ΚΚΜ, οι καταθέτες σε λίρες μπορούν να προστατευθούν έναντι απωλειών σε άλλα νομίσματα μέσω αποζημίωσης από το κράτος για οποιαδήποτε υποτίμηση ξεπερνά το επιτόκιο των λογαριασμών.
Βάσει των πρόσφατων κινήσεων της κεντρικής τράπεζας, οι τραπεζίτες δε θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους καταθέτες προς ανανέωση των λογαριασμών ΚΚΜ, επιβάλλοντας στις τράπεζες οι οποίες δεν επιτυγχάνουν τους στόχους αυτές να αγοράσουν περισσότερα κρατικά ομόλογα.
Το ποσοστό των καταθέσεων σε τουρκικές λίρες αναμένεται να αυξηθεί, σύμφωνα με εμπιστευτικές πηγές του Bloomberg.
To εργαλείο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, εάν κανείς αναλογιστεί πως τα προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό επιτόκια παραμένουν σε αρνητικό επίπεδο. Οι Τούρκοι καταθέτες έχουν συρρεύσει στο ΚΚΜ λόγω της έλλειψης παρόμοιων ελκυστικών επιλογών εκτός των μετοχών και του χρυσού.
Οι επιλογές της Τουρκίας είναι περιορισμένες, αφού οποιοδήποτε απότομο «φρενάρισμα» του προγράμματος θα οδηγήσει σε αγορά δολαρίων, απειλώντας τα επίσημα αποθέματα.
Οι οικονομικές επιπτώσεις, όμως, είναι σημαντικές, και οι κρατικές τράπεζες έχουν αναγκαστεί να πουλήσουν δισεκατομμύρια δολάρια στις αγορές για να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν την αυξημένη ζήτηση των λογαριασμών ΚΚΜ. Αυτό, με τη σειρά του, έχει επιδεινώσει την υπερβολική ρευστότητα στο χρηματοοικονομικό σύστημα, τη οποία η κεντρική τράπεζα έχει αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μέσω αύξησης των αποθεματικών των τραπεζών για την κάλυψη καταθέσεων προστατευμένων από την ισοτιμία.
Μέχρι τώρα, το τουρκικό ΥΠΟΙΚ έχει μοιραστεί το κόστος με την κεντρική τράπεζα, προσφέροντας 93 δισ. λίρες πέρυσι ($3,4 δισ.) και προκαλώντας μεγάλες απώλειες στην κεντρική τράπεζα.
Μετά από την πρόσφατη εκλογή του Ερντογάν, όμως, το κυβερνών κόμμα παρουσίασε ένα νομοσχέδιο βάσει του οποίου το κόστος θα επιβαρύνει μόνο την κεντρική τράπεζα, κάτι το οποίο οι ρυθμιστικές αρχές υποστηρίζουν πως θα βελτιώσει τη διαφάνεια του προϋπολογισμού και θα εξορθολογίσει τα δημοσιονομικά.
Προς το παρόν, όμως, κανείς δε θέλει να αναφερθεί στο μέλλον του προγράμματος ΚΚΜ. Η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας τόνισε πως προσηλώνεται στην διαφοροποίηση της εργαλειοθήκης για την στήριξη της λίρας, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας, Τζεβντέτ Γιλμάζ έχει τονίσει πως οι τουρκικές αρχές θα επαναπροσεγγίσουν το θέμα όταν υπάρξει βελτίωση των αποθεμάτων και σταθεροποιηθεί η ισοτιμία.
Δεδομένου του ότι η κεντρική τράπεζα, σε αντίθεση με το ΥΠΟΙΚ, δεν έχει έσοδα, θα πρέπει να προχωρήσει σε αποπληρωμές μέσω της εκτύπωσης νέου χρήματος. Αυτό, με τη σειρά του, θα επιδεινώσει τις πληθωριστικές πιέσεις και θα φέρει τη λίρα σε ακόμα δυσκολότερο σημείο, εάν η χαλαρότερη νομισματική πολιτική οδηγήσει τους Τούρκους καταθέτες στην αποφυγή των προστατευμένων από τις ξένες ισοτιμίες καταθέσεων.
Διαβάστε ακόμη
Ακίνητα: Ποιοι ξένοι ψάχνουν να αγοράσουν στην Αττική – Οι τέσσερις τοπ εθνικότητες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ