Εξαντλείται ο χρόνος για τη διάσωση της ITA Airways, της διαδόχου της πάλαι ποτέ υπερχρεωμένης Alitalia, γεγονός που προκαλεί… πονοκέφαλο στην ιταλική κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι. Δεν φαίνεται, εξάλλου, να υπάρχει «σχέδιο Β» για την επιβίωση της πέρα από τη συμφωνία για την εξαγορά μεριδίου ύψους 41% από τη γερμανική Deutsche Lufthansa AG, η οποία παραμένει ακόμη σε εκκρεμότητα.
Το πρόβλημα είναι, όπως εξηγεί το Bloomberg, πως οι αρχές ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την αρμόδια αντιπρόεδρο Μαργκρέτε Βεστάγκερ πιέζουν ασφυκτικά για σημαντικές νέες τροποποιήσεις στην ύψους 325 εκατ. ευρώ επένδυση της Lufthansa στην ιταλική εταιρεία, ανησυχώντας πως το deal θα οδηγήσει σε λιγότερες επιλογές για τους ταξιδιώτες και βέβαια άνοδο των τιμών.
Η Lufthansa φαίνεται πως έχει κάνει κάποιες συναινετικές προτάσεις σε μια προσπάθεια να αρθεί το αδιέξοδο. Πρότεινε το μοίρασμα δρομολογίων με ανταγωνιστές της από τα αεροδρόμια της Ρώμης και του Μιλάνο, πρότεινε να εγκαταλείψει κάποια slots σε συγκεκριμένα ευρωπαϊκά δρομολόγια αλλά και να παγώσει τη μίνιμουμ δυναμικότητα σε πτήσεις προς ΗΠΑ, Καναδά και Ιαπωνία. Όμως, οι προτάσεις αυτές μέχρι τώρα δεν έχουν αποδειχτεί αρκετές για να ικανοποιήσουν τις Βρυξέλλες.
Έτσι, τα ιταλικά media έχουν αρχίσει να συζητούν τι θα σημάνει το παρατεταμένο αδιέξοδο για την επιβίωση της συμφωνίας, δεδομένου πως πλησιάζει επικίνδυνα το χρονικό τελεσίγραφο της 4ης Ιουλίου για την επικύρωση του deal.
Πάντως, η ιταλική κυβέρνηση την Τετάρτη υποστήριξε ότι έχει καταθέσει τις προτάσεις της προς την ΕΕ και πως δεν θα επιδιώξει να ζητήσει παράταση του χρονικού ορίου.
Πάντως, λύση του αδιεξόδου δεν φαίνεται. Σε ερώτηση που δέχτηκε σήμερα για το ζήτημα η Μαργκρέτε Βεστάγκερ περιορίστηκε μόνο να δηλώσει πως οι υποθέσεις που αφορούν συγχωνεύσεις είναι περίπλοκες και πως μπορεί να χρειαστεί σημαντική προσπάθεια για να επιλυθούν τα ζητήματα. Επανέλαβε δε, ότι η Κομισιόν παραμένει σε συνομιλίες με αμφότερες τις εταιρείες.
Η γενικόλογη απάντηση της Βεστάγκερ δεν άφησε περιθώρια αισιοδοξίας, γεγονός που πολιτικά έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε σημαντικό πρόβλημα για την Τζόρτζια Μελόνι.
Η συντηρητική κυβέρνηση είχε ποντάρει στην προοπτική πως δεν θα χρειαστεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την ΙΤΑ για να μείνει ζωντανή (και οι θέσεις εργασίας της), οπότε θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση αν κληθεί να βάλει και πάλι κονδύλια στην επιχείρηση.
«Η διηπειρωτική αεροπορική αγορά από την Ιταλία είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική. Εάν η ΙΤΑ δεν καταλήξει στο γκρουπ της Lufthansa, τότε υπάρχει ο κίνδυνος οι Ιταλοί φορολογούμενοι να πρέπει να ξοδέψουν κι άλλα χρήματα για την εταιρεία» προειδοποιεί ο Αντρέα Γκιουρίσιν, του πανεπιστημίου Bicocca του Μιλάνο. Και αυτό βέβαια σε ένα διάστημα που η οικονομία δεν είναι στα καλύτερα της!
Η χώρα πιέζεται από αυξημένα δημοσιονομικά βάρη, υψηλό χρέος και αναιμική οικονομική ανάπτυξη και η κυβέρνηση από την πλευρά της προσπαθούσε να συγκεντρώσει τις παροχές σε πεδία που θα ανταποκρίνονταν στις προεκλογικές της υποσχέσεις, όπως για παράδειγμα η μείωση των φόρων.
Η προσπάθεια υποστήριξης της Alitalia αποτελούσε επί χρόνια μαύρη τρύπα για τα ταμεία. Η εταιρεία σταμάτησε να λειτουργεί το 2021 και έδωσε τη θέση της σε μια νέα εταιρεία, την Italia Transporo Aereo, όμως η εκκίνηση της αμαυρώθηκε από τα προβλήματα που προκάλεσε στον κλάδο η πανδημία.
Η Ρώμη σκόπευε να διαθέσει τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ για τη στήριξη της νέας εταιρείας, αν και η ΕΕ ενέκρινε τη ροή κεφαλαίων ύψους 1,35 δισ. ευρώ από το κράτος. Υπολογίζεται εξάλλου, πως συνολικά η Alitalia και η ITA έχουν κοστίσει στους Ιταλούς φορολογουμένους τουλάχιστον 3,7 δισ. ευρώ από το 2008.
Με το τέλος της εταιρείας, οι επιδόσεις της ITA βελτιώθηκαν, αν και την περσινή χρονιά κατέγραψε και πάλι ζημιές ύψους 5 εκατ. ευρώ. Έτσι και η προσπάθεια του Δημοσίου να προσελκύσει επενδυτές δεν έτυχε σημαντικής ανταπόκρισης.
Το deal με την Lufthansa προσέφερε ανάσες στη Ρώμη, οπότε το ενδεχόμενο κατάρρευσης του προκαλεί έντονη ανησυχία.
Από την πλευρά της δε, η Lufthansa διά στόματος του CEO Κάρστεν Σπορ ξεκαθάρισε πρόσφατα ότι δεν αντιμετωπίζει την ITA σαν έναν απολύτως απαραίτητο asset για το γκρουπ της (must-have) και πως θα μπορούσε να ζήσει και δίχως αυτή.
Η ΙΤΑ βρίσκεται πολύ πίσω από τους ανταγωνιστές της στα σημαντικά διηπειρωτικά δρομολόγια κατέχοντας μόλις το 9% της πίτας πέρυσι, ενώ και στην εγχώρια αγορά έχει χάσει από την Ryanair την νούμερο ένα θέση στα δρομολόγια εσωτερικού.
Η ψύχραιμη στάση της Lufthansa απέναντι στο ενδεχόμενο κατάρρευσης του deal προκάλεσε εύλογα ακόμη μεγαλύτερη νευρικότητα στη Ρώμη που αντιλήφθηκε ότι η γερμανική εταιρεία έχει όρια στις υποχωρήσεις που μπορεί να προσφέρει προς τις Βρυξέλλες και στο πόσο προτίθεται να παλέψει για την επιβίωση της συμφωνίας. Και αυτό δημιουργεί ακόμη λιγότερα περιθώρια ευελιξίας στην κυβέρνηση Μελόνι.
Στην ουσία εναλλακτικές λύσεις δεν υπάρχουν. Αν και ο πρόεδρος της MSC Mediterranean Shiping Company, Ντιέγκο Απόντε, που είχε εμφανιστεί στους αρχικούς μνηστήρες, είχε δηλώσει πέρυσι πως παραμένει ανοιχτός στο ενδεχόμενο απόκτησης μεριδίου στην ITA, μια τέτοια πρόταση δεν τέθηκε επισήμως στο τραπέζι.
Παράλληλα, έτερες αεροπορικές εταιρείες μεγάλου εκτοπίσματος, όπως η Air France-KLM, θα σκόνταφταν στις ίδιες δυσκολίες με την Lufthansa, οπότε δεν θα σκέφτονταν ποτέ να καταθέσουν κάποια πρόταση.
Έτσι, η κυβέρνηση Μελόνι θα κατέληγε στη δύσκολη θέση είτε να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την εταιρεία επιβαρύνοντας τους φορολογούμενους είτε να αμαυρώσει την εικόνα της ως υποστηρικτή των ιταλικών επιχειρήσεων και του εθνικού brand εταιρειών-κλειδί, όπως ο εθνικός αερομεταφορέας.
Η υπόθεση δε, θα αποτελούσε και σοβαρή πηγή διαφωνιών στους κόλπους της κυβέρνησης-συνασπισμού. Ο υπουργός Μεταφορών και πρόεδρος της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, έχει υποστηρίξει πως τυχόν μπλόκο της συμφωνίας από την Κομισιόν θα είναι εχθρική πράξη προς τη χώρα. Και βέβαια το πολιτικό κόστος θα ήταν σημαντικό δεδομένων των θέσεων εργασίας που θα βρίσκονταν σε κίνδυνο.
Το ισχυρό συνδικάτο εργαζομένων της ITA, όπως και κάποτε της Alitalia, δεν πρόκειται να αφήσει εύκολα τη Ρώμη να κόψει τη χρηματοδότηση προς την εταιρεία, ενώ έχει προσπαθήσει να ασκήσει πιέσεις και προς τις Βρυξέλλες ζητώντας τους να εγκρίνουν τη συμφωνία. Όμως, είναι σαφές ότι οι ευρωπαϊκές αρχές βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Η Κομισιόν βρίσκεται ενώπιον ενός φιλοσοφικού διλήμματος: αν θα πρέπει να προστατέψει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και να επιτρέψει τη δημιουργία πανευρωπαϊκών «πρωταθλητών» που θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν καλύτερα τους ξένους κολοσσούς ή να ρισκάρει να μειώσει τον ανταγωνισμό επιβαρύνοντας τα δικαιώματα των καταναλωτών;
Κατά το Bloomberg, το προεκλογικό σκηνικό ενδεχομένως να παίξει ρόλο στο που θα γείρει η ζυγαριά. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην προσπάθεια της να διασφαλίσει δεύτερη θητεία μετά τις επικείμενες ευρωεκλογές, αντιλαμβάνεται καλά πως χρειάζεται τη στήριξη της Τζόρτζια Μελόνι. Αυτό ενδεχομένως να την αναγκάσει να ασκήσει πιέσεις στις αρχές ανταγωνισμού για να λυθεί το αδιέξοδο. Όμως, μέχρι σήμερα η Μαργκρέτε Βεστάγκερ δεν έχει δείξει να είναι «ανοιχτή» σε πολιτικές πιέσεις κατά την αξιολόγηση συγχωνεύσεων.
Διαβάστε ακόμη
EKT: Πέραν του Ιουνίου… το χάος – Σε τι συμφωνούν και πού διαφωνούν αναλυτές και αξιωματούχοι
Μυτιληναίος: Χρειάζονται αλλαγές στην Ευρώπη – Η Κομισιόν αποδείχθηκε αργή και κοντόφθαλμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ