Με αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα και… μπετόν της κομμουνιστικής εποχής, η πόλη της βόρειας Σλοβακίας, Dolny Kubin αποτελεί τόσο ένα εμβληματικό παράδειγμα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής ιστορίας αλλά και ένα δυσοίωνο παράδειγμα για το μέλλον της.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίας, η πόλη έχει προσελκύσει ονόματα όπως η αυστριακή εταιρεία κατασκευής εξαρτημάτων αυτοκινήτων Miba AG καθώς η πρώην Τσεχοσλοβακία μετατράπηκε από απομεινάρι του ανατολικού μπλοκ σε μία από τις σημαντικότερες παραγωγούς αυτοκινήτων του κόσμου.
Η περιοχή η οποία έχει γίνει γνωστή και ως «Ντιτρόιτ της Ευρώπης» καλείται πια να προχωρήσει με μία νέα μετάβαση, καθώς η στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα επιταχύνεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βαλθεί να υπερασπιστεί την ευρωπαϊκή παραγωγή. Η διαφορά, όμως, είναι πως αυτή τη φορά πρέπει να μην μείνει πίσω και να μην υπονομεύσει τη δυναμική της γενικότερης οικονομίας.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στη μετάβαση αυτή. Η Volkswagen AG θα ξεκινήσει την παραγωγή αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων SUV μετά το 2025 στη Σλοβακία, ενώ η Volvo κατασκευάζει νέο εργοστάσιο κοντά στην πόλη Kosice το οποίο θα παράγει ηλεκτρικά αυτοκίνητα από το 2026. Το πρόβλημα έγκειται στο τι μέλλει γενέσθαι με το τεράστιο δίκτυο προμηθευτών το οποίο αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της συγκεκριμένης βιομηχανίας και κρατά την οικονομία σε καθεστώς εύρυθμης λειτουργίας.
Σύμφωνα με μελέτη του think tank GLOBSEC, βάσει του δυσμενέστερου σεναρίου, θα χαθούν 85.000 θέσεις εργασίας στη Σλοβακία, αριθμός ο οποίος ισοδυναμεί με το 4,5% του εργατικού δυναμικού της χώρας.
Στην Τσεχία όπου εδρεύει η Skoda, ο πρωθυπουργός της χώρας έχει θέσει ως στρατηγική προτεραιότητα την ενίσχυση της τοπικής αυτοκινητοβιομηχανίας για τη μετάβαση αυτή. Όπως και η Σλοβακία, η Τσεχία βρίσκεται σε συνομιλίες με επενδυτές για την κατασκευή εργοστασίων μπαταριών, αν και οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν ήδη στραφεί στην Πολωνία και την Ουγγαρία.
«Αν δεν διαχειριστούμε τη μετάβαση αυτή σωστά, θα έχουμε πρόβλημα με την ανεργία», δήλωσε ο Αλεξάντερ Ματούσεκ, πρόεδρος του λόμπι αυτοκινητοβιομηχανιών της Σλοβακίας.
Είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσει κανείς τη σημασία του βιομηχανικού τομέα αυτού για τις οικονομίες των δύο χωρών, οι οποίες κατασκευάζουν περισσότερα κατά κεφαλήν αυτοκίνητα από οποιεσδήποτε άλλες στον κόσμο.
Τουλάχιστον το 1/4 των εξαγωγών τους προέρχεται από τα εργοστάσια αυτά, τα οποία έχουν οδηγήσει και την οικονομική ανάπτυξη σε μεγαλύτερα ποσοστά από τον μέσο όρο της Ε.Ε. τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η μισή βιομηχανική παραγωγή της Σλοβακίας οφείλεται στην αυτοκινητοβιομηχανία και τους προμηθευτές της. Συνολικά 260.000 άτομα απασχολούνται σε τέσσερις εταιρείες και 350 προμηθευτές. Στην Τσεχία, ο αριθμός των απασχολούμενων στον κλάδο είναι σχεδόν διπλάσιος.
Το Dolny Kubin αποτελεί μία πόλη περίπου 18.000 κατοίκων στην περιοχή Ζίλινα της Σλοβακίας, όπου εδρεύει και το εργοστάσιο της Kia. Ο δήμαρχος της πόλης, Γιάν Πρίλεποκ ανησυχεί πως η στροφή στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα πλήξει το Dolny Kubin, όπως ακριβώς έγινε και στη Φινλανδία μετά από την μαζική στροφή από τα κινητά τηλέφωνα Nokia.
Εκατοντάδες εταιρείες προμηθευτών οι οποίες υποστηρίζουν την αυτοκινητοβιομηχανία των δύο χωρών προσπαθούν, πια, να διατηρήσουν τον όγκο των παραγγελιών τους και τις θέσεις εργασίας τους, με τον τομέα να περνά τη μεγαλύτερη κρίση από την ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων τη δεκαετία του ‘90.
Η πίεση αυτή οφείλεται στο γεγονός πως ένα συμβατικό σύστημα μετάδοσης κίνησης ενός αυτοκινήτου έχει περίπου 200 κινούμενα μέρη, ενώ ένα ηλεκτρικό βασίζεται στο περίπου 1/10 εξ αυτών. Επίσης, στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν υπάρχει ανάγκη για πράγματα όπως συστήματα διαχείρισης καυσίμων και εξατμίσεις.
Η Volkswagen ξεκίνησε την παραγωγή των τελευταίων εκδόσεων των VW Passat και Skoda Superb στα τέλη του 2023 στο εργοστάσιο της Bratislava, αλλά αυτά μπορεί να αποτελέσουν το κύκνειο άσμα των κινητήρων εσωτερικής καύσης για την εταιρεία.
Η Skoda, με ιστορία 128 ετών, σχεδιάζει να επενδύσει 5,6 δισ. ευρώ μέχρι το 2027 για τη μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ενόψει της απαγόρευσης πώλησης νέων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων στην Ε.Ε. μετά από το 2035, όπως ανέφερε ο CEO της εταιρείας, Κλάους Ζέλμερ σύμφωνα με το Bloomberg.
Πολλοί υποστηρίζουν πως η Ευρωπαϊκή Ένωση υπονομεύει την βιομηχανία. Η μετάβαση θεωρείται υπερβολικά γρήγορη ενώ οι εταιρείες θα δυσκολευτούν ακόμα περισσότερο να ανταγωνιστούν με την Κίνα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ένωσης βιομηχάνων της Τσεχίας, Ζντένεκ Ζάτζιτσεκ.
Ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να αισθάνονται την πίεση αυτή. Η Kongsberg Automotive στο Vrable της Σλοβακίας προχώρησε σε 192 απολύσεις τον Οκτώβριο, ενώ η Svec Group ανακοίνωσε πως αναγκάζεται να πληροί τα πράσινα κριτήρια της Ε.Ε. τα οποία δεν πληρούν οι κινεζικοί ανταγωνιστές.
Αυτό το οποίο εγείρει ακόμα μεγαλύτερα ερωτήματα σχετικά με το μέλλον των αυτοκινητοβιομηχανιών είναι πως η Τσεχία και η Σλοβακία κινδυνεύουν να μείνουν πίσω όσον αφορά την προσέλκυση επενδυτών για την κατασκευή εργοστασίων ηλεκτρικών μπαταριών, αφού τόσο η Ουγγαρία όσο και η Πολωνία διαθέτουν πάνω από δέκα εργοστάσια τα οποία παράγουν ήδη μπαταρίες ή πρόκειται σύντομα να ολοκληρωθούν.
Η Volkswagen, από την πλευρά της, δήλωσε τον Νοέμβριο πως «δεν υπάρχει καμία επιχειρηματική λογική» για την κατασκευή νέων εργοστασίων παραγωγής μπαταριών προς το παρόν, αφού έχει ήδη επιλέξει άλλες εγκαταστάσεις στην Ευρώπη και τον Καναδά.
Εν τω μεταξύ, η Miba η οποία απασχολεί 750 άτομα στο Dolny Kubin γνωρίζει ήδη τις επερχόμενες δυσκολίες αφού κανείς δεν εγγυάται πως η εταιρεία θα καταφέρει να συγκρατήσει το εργατικό της δυναμικό, δεδομένης της ραγδαίας αλλαγής της κατάστασης στην ευρύτερη αγορά.
Διαβάστε ακόμη
«Δια νόμου» ελάχιστος φόρος 15% σε πολυεθνικές και μεγάλους ομίλους
Ποιος μεγάλος όμιλος φέρνει τα πρατήρια χωρίς βενζίνη
Τρίτη και… φαρμακερή για το συγκρότημα «Calypso Club» στην Αρκίτσα (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ