Δώδεκα ώρες μετά την επίσημη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, οι φτωχότερες χώρες -μέλη του Ευρωπαϊκού μπλοκ συγκεντρώθηκαν σε ένα παλιό φραγκισκανικό μοναστήρι στην πόλη Μπέχα, στη νότια Πορτογαλία, για να συζητήσουν το κενό του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού οφειλόμενο εν μέρει στην απώλεια της βρετανικής συνεισφοράς.
Το Brexit διευρύνει το χάσμα μεταξύ των πλουσιότερων και φτωχότερων κρατών της ΕΕ, καθώς διαφωνούν για τον προϋπολογισμό του ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ (1,1 τρισ. δολάρια) του μπλοκ για τα επόμενα επτά χρόνια. Τα φτωχότερα μέλη αγωνίζονται να εμποδίσουν την κάλυψη του κενού που δημιουργεί η αναχώρηση της Βρετανίας με περικοπές από τα κονδύλια συνοχής.
“Αυτή η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια πολύ ξεχωριστή ημέρα, καθώς είναι η πρώτη μέρα κατά την οποία η ΕΕ έχει μόλις 27 μέλη”, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα το Σάββατο στην πορτογαλική πόλη Μπέχα. “Είναι σημαντικό να δώσουμε το σαφές μήνυμα ότι η ένωση θα παραμείνει συνεκτική.”
Η συνάντηση του Σαββάτου της ομάδας “Φίλοι της Συνοχής” (όπως ονομάζει το Bloomberg τις χώρες -μέλη που τάσσονται υπέρ των κονδυλίων συνοχής) συγκέντρωσε 17 ανατολικές και νότιες χώρες ενώ ακολουθεί η σύνοδος κορυφής όλων των χωρών της ΕΕ στις 20 Φεβρουαρίου που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις στάσιμες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό.
Ο επταετής προϋπολογισμός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της ΕΕ παρέχοντας χρηματοδότηση στους αγρότες για να τους βοηθήσει να ανταγωνιστούν τις εισαγωγές από τον αναπτυσσόμενο κόσμο και στηρίζοντας έργα που ισχυροποιούν την Ένωση. Αλλά οι διαφωνίες για το ύψος των συνεισφορών και τον τρόπο με τον οποίο αυτές διανέμονται αποτελούν συνήθη πρακτική μεταξύ εκείνων που συνεισφέρουν περισσότερα, όπως ήταν η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, και εκείνων που λαμβάνουν περισσότερα από όσα συνεισφέρουν.
Οι φτωχότερες χώρες, που θεωρούν την πολιτική συνοχής ως βασικό εργαλείο για τη σύγκλισή τους με τις πλουσιότερες χώρες, επιθυμούν να αντισταθμιστεί η απώλεια της συνεισφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου με αύξηση της συνεισφοράς των πλουσιότερων χωρών.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στη συνάντηση του Σαββάτου η ΕΕ θα πρέπει να διατηρήσει τη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής στο σημερινό επίπεδο, σε πραγματικούς όρους, όπως αναφέρεται στη δήλωση που διένειμε η πορτογαλική κυβέρνηση.
Η συμφωνία για το μέγεθος των συνεισφορών είναι σημαντική καθώς προηγείται των αποφάσεων σχετικά με τη διανομή τους αλλά και των όρων εκταμιεύσής τους. Οι δαπάνες της ΕΕ ανέρχονται σε περίπου 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του μπλοκ.
Στη συζήτηση για τον επόμενο προϋπολογισμό, οι θέσεις είναι πολύ απομακρυσμένες, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν σε δημοσιογράφους το Σάββατο. “Δεν χρειάζονται μόνο μέρες αλλά μήνες για να υπάρξει μια συμφωνία που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από όλους”.