Oταν ο κορωνοϊός χτύπησε την Ευρώπη, ο Μανουέλ Βέγκας ζήτησε από τα μέλη του συμβουλίου των ισπανών ξενοδόχων να μειώσουν τις τιμές τους πάνω από 25%. Παρ’ όλα αυτά, η πανδημία οδήγησε σε πτώση τους κατά 60%. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ξενοδόχοι δεν θα μπορέσουν να φτάσουν στα προ-πανδημίας επίπεδα του 2019 μέχρι το 2013.
Η πτώση των τιμών αυτή είναι ξεκάθαρη σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, με την οικονομική στενότητα να εμβαθύνει τη μείωση της κατανάλωσης. Σε ορισμένα μέρη της ηπείρου, μάλιστα, η αποπληθωριστική τάση και η μισθολογική μείωση είναι αυτή που μπορεί να οδηγήσει ολόκληρη την οικονομία σε ύφεση.
Οι πιο αδύναμες οικονομίες, και ιδιαίτερα αυτές που βασίζονται στον τουρισμό είναι αυτές που απειλούνται περισσότερο. Ο ευρωπαϊκός νότος βρίσκεται και πάλι στο χείλος του γκρεμού. Από τα επτά κράτη που έχουν πρόσβαση στη Μεσόγειο και στην Αδριατική, μόνο η Μάλτα και η Γαλλία έχουν πληθωριστικές τάσεις. Ο πληθωρισμός στην Ισπανία βρίσκεται στο -0,9%, ενώ στην Ελλάδα, στο -2%.
Η κυβέρνησης της Μαδρίτης υποστηρίζει πως το υπόλοιπο ευρωπαϊκό μπλοκ δεν είναι ασφαλές. Ο πληθωρισμός… υπό του μηδέν στη Γερμανία μπορεί να επεξηγηθεί λόγω της φορολογικής μείωσης και της μείωσης στις τιμές ενέργειας, αλλά κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αποπληθωρισμό εάν οι καταναλωτές πιστέψουν πως η αποταμίευση για ένα καλύτερο deal στο εγγύς μέλλον είναι η καλύτερή τους λύση.
Μέχρι τώρα, πάντως, φαίνεται πως η ΕΚΤ δεν ανησυχεί και πολύ. Αν και σίγουρα πρόκειται να αυξήσει τα οικονομικά κίνητρα προς τα κράτη-μέλη, η κίνηση αυτή θα αποτελέσει μόνο απάγγιο έναντι του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Η κεντρική τράπεζα προβλέπει πως ο πληθωρισμός θα έχει θετικό πρόσημα μέσα στο 2021.
Η Κριστίν Λαγκάρντ από την πλευρά της ανακοίνωσε πρόσφατα πως δεν προβλέπει αποπληθωριστικές απειλές, ενώ το στέλεχος της τράπεζας, Ίζαμπελ Σνάμπελ υπογράμμισε πως ο στόχος των περαιτέρω κινήτρων δεν είναι η χαλάρωση των οικονομικών δεδομένων, αλλά η σταθεροποίησή τους.
Σύμφωνα με τον Τζέιμι Ρας, «μία περίοδος αναιμικού πληθωρισμού θα είναι μία κακή αφετηρία για τις οικονομίες που βρίσκονται αντιμέτωπες με νέα lockdown, ενώ η ΕΚΤ ανησυχεί ήδη για την επιμονή των χαμηλοπληθωριστικών τάσεων. Αναμένονται νέα κίνητρα από την ΕΚΤ, το Δεκέμβριο». Την άποψη αυτή μοιράζονται και άλλοι οικονομολόγοι οι οποίοι υποστηρίζουν πως μία γρήγορη ανάκαμψη μετά την κρίση θα εξαλείψει οποιεσδήποτε αποπληθωριστικές τάσεις.
«Οταν ανασάνει η οικονομία θα παρατηρήσουμε αύξηση των τιμών», όπως ανέφερε ο Χεζούς-Φερνάντεζ Βιλαβέρντε, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Οι καταναλωτές θα καταλάβουν πως υπάρχει μεγάλη συσσωρευμένη ζήτηση».
Ακόμα και ο επικεφαλής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας ποντάρει σε μία τέτοιου είδους ανάκαμψη. Αν και ο ίδιος παραδέχεται πως η μείωση των τιμών στην Ελλάδα καθυστερεί τις δαπάνες και εμβαθύνει την κρίσης, σε πρόσφατη συνέντευξή του φάνηκε αισιόδοξος πως με την ανάκαμψη το 2021, ο πληθωρισμός θα γυρίσει σε θετικό πρόσημο και πάλι.
Ενας παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει την Ευρώπη είναι το μπάτζετ της Ενωσης για την ανάκαμψη, ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Μέσω του ταμείου αυτού, η Ενωση θα διαμοιράσει υποστηρικτικά χαμηλότοκα δάνεια και δωρεές στις χώρες-μέλη για να επιταχύνει την οικονομική «ανάρρωσή» τους μετά το πέρας της πανδημίας.
Αυτά τα βοηθητικά μέτρα υποδεικνύουν, παρόλα αυτά, μία αδυναμία της ευρωζώνης. Η έγχυση ρευστού στις αγορές των οικονομιών μπορεί να υποστηρίξει και να σταθεροποιήσει τον πληθωρισμό στο 2% όπως σχεδιάζει η ΕΚΤ, αλλά θα πρόκειται για μέσο όρο όλης της οικονομικής ζώνης, κάτι που σημαίνει πως οι πιο αδύναμες οικονομίες (όπως αυτές του ευρωπαϊκού νότου) κινδυνεύουν να μείνουν -και πάλι- πίσω.
Από την πλευρά του, ο Τζόρντι Γκάλι, οικονομολόγος του Spanish Research Center for International Economy, αναρωτάται εάν η πανδημία θα αφήσει… κουσούρια στους καταναλωτές. «Μπορεί να βρισκόμαστε σε μία χωρίς προηγούμενο κατάσταση, στην οποία οι αποταμιεύσεις παραμένουν σε ‘ανώμαλα’ υψηλά επίπεδα. Η ανησυχία αυτή τη στιγμή έγκειται στο ότι εάν παγιδευτούμε σε τόσο χαμηλό πληθωρισμό, μπορεί να οδηγηθούμε στα ίδια προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η οικονομία της Ιαπωνίας εδώ και δεκαετίες».
Την άποψη αυτή συμμερίζεται και η κεντρική τράπεζα της Ισπανίας η οποία προειδοποιεί την Ένωση για το τί μπορεί να γίνει εάν η ευρωζώνη δεν δράσει άμεσα και αποφασιστικά μετά το τέλος της πανδημίας. Οι συνάδελφοί τους στη Φρανκφούρτη, οι οποίοι μπορεί να μην πιστεύουν το ίδιο -όμως- είναι σίγουρο πως θα το έχουν στο πίσω μέρος της σκέψης τους όταν επαναδιοργανώσουν την οικονομική τους πολιτική.
Για τον Αθανάσιο Ορφανίδη, πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, η αλλαγή του στόχου της κεντρικής τράπεζας από «πληθωρισμό κοντά αλλά υπό του 2%» σε «2%» θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη.
«Εάν ο μέσος όρος είναι πολύ χαμηλός, μια πάγια τακτική της ΕΚΤ μετά την κρίση στην ευρωζώνη, τότε όλο και περισσότερα κράτη-μέλη θα μπαίνουν σε τροχιά αποπληθωρισμού. Γι αυτό και η τακτική της ΕΚΤ για «lowflation» (χαμηλό πληθωρισμό) είναι λανθασμένη».
Πρόκειται για μία άποψη που αναγνωρίζουν και οι προαναφερθέντες ξενοδόχοι της Ισπανίας. «Θα ζούμε για πολύ καιρό ακόμη με τα σημάδια που άφησε η κρίση. Οχι μόνο στην Ισπανία, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βέγκας.
Διαβάστε ακόμη:
Τουρκία: Καλπάζει ο πληθωρισμός παρά την αύξηση των επιτοκίων – Υποχωρεί πάλι η λίρα
«SOS» για την επιβίωσή τους εκπέμπουν τα ξενοδοχεία της ορεινής Ελλάδας – Τα μέτρα που ζητούν
Δεν εγκαταλείπουν οι Γάλλοι το project των €30 εκατ. για το ξενοδοχείο στην Πατησίων