Εάν τα εμβόλια RNA είναι η μεγάλη επιτυχία της πανδημίας, τότε οι μικρές σφαίρες λιπιδίων τα οποία τα μεταφέρουν στα κύτταρα είναι οι άγνωστοι ήρωες. Ο πλανήτης χρειάζεται και από τα δυο.
Η ΒioNTech πέρυσι αγόραζε μόλις λίγα γραμμάρια λιπιδίων για να υποστηρίξει ένα φαρμακευτικό πρόγραμμα το οποίο οι περισσότεροι νόμιζαν πως θα κάνει χρόνια να ευοδωθεί. Τώρα, η εταιρεία συνεργάζεται με τις μεγάλες γερμανικές βιομηχανίες χημικών όπως η Merck και η Evonik Industries για να αυξήσει την παραγωγή που θα αποτελέσει κλειδί για την φετινή προσπάθεια δημιουργίας 2 δισ εμβολίων από την Pfizer. «Χρειαζόμαστε πολλά κιλά αυτών των λιπιδίων», ανέφερε ο Σίρκ Πέτινγκ, CFO της BioNTech.
Τα λιπίδια βρέθηκαν στο επίκεντρο της προσπάθειας, αφού τα πολύ δραστικά εμβόλια των Pfizer-BioNTech και Μοderna αλλά και άλλα εμβόλια των CureVac και Sanofi βασίζονται σε αυτά. Το messenger RNA, το γενετικό υλικό στην καρδιά των εμβολίων χρειάζεται προστατευτικό κάλυμμα για να φτάσει στα κύτταρα, το οποίο αποτελείται από νανοσωματίδια λιπιδίων. Με τις κυβερνήσεις να αυξάνουν τις παραγωγές εμβολίων κατά του κορωνοϊού, οι αρχές τώρα καταλαβαίνουν πως η δημιουργία των λιπιδίων δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση.
«Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε εργοστάσιο παραγωγής εμβολίων στο Μίσιγκαν, δίπλα στον CEO της Pfizer, Αλβέρτο Μπουρλά, ο οποίος υποσχέθηκε να αυξήσει την παραγωγή λιπιδίων και mRNA στη μονάδα για το διπλασιασμό των προμηθειών εμβολίων. Ο Μπάιντεν, μάλιστα, έμεινε εντυπωσιασμένος από τη συνεργασία των τεχνικών, χημικών και βιολόγων «για τη δημιουργία καινοτόμων τεχνολογιών που πριν από ένα χρόνο ήταν μόνο θεωρίες και ελπίδες».
Από την δεκαετία του ‘70
Για τον Μπομπ Λάνγκερ, οι ελπίδες αυτές είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του ‘70. Από τότε προσπαθούσε να αποδείξει πως μπορεί να γίνει η μεταφορά περίπλοκων μορίων όπως το DNA και RNA μέσω σε μικρά σωματίδια χωρίς να καταστραφούν. «Ολοι μου είπαν πως είναι αδύνατο. Οι εννέα πρώτες προσπάθειές μου για χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης είχαν απορριφθεί. Δεν μπορούσα καν να πιάσω δουλειά σε πανεπιστήμιο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Κι όμως, ο Λάνγκερ βρήκε στο τέλος δουλειά. Τώρα πια είναι επικεφαλής ενός εργαστηρίου στο MIT το οποίο φέρει το όνομά του. Μετά από δεκαετίες έρευνας το 2010 συνίδρυσε τη Moderna, στης οποίας το Δ.Σ. βρίσκεται ακόμη. Η εταιρεία αυτή, όπως και η Pfizer-BioNTech και CureVac συνθέτουν εμβόλια mRNA για λοιμώξεις πέραν του Covid, αλλά και για τη σύσταση θεραπειών κατά του καρκίνου και άλλων, πιο σπάνιων νόσων.
Μοναδική στιγμή για τη νέα τεχνολογία αποτέλεσε το 2018, όταν το FDA ενέκρινε μια νέα θεραπεία της Alnylam Pharmaceuticals. Το φάρμακο Onpattro, το οποίο καταπολεμά μια σπάνια γονιδιακή νόσο που προκαλεί νευρολογικά και καρδιακά προβλήματα, αν και λειτουργεί λίγο πιο διαφορετικά από τα εμβόλια, χρησιμοποιεί τα λιπίδια αυτά για την αποστολή των νανοσωματιδίων.
Πως λειτουργεί
Το ανθρώπινο σώμα διαλύει οποιαδήποτε στοιχεία mRNA βρίσκει εκτός των κυττάρων του μέσω ενζύμων. Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, το mRNA στοιχείο του εμβολίου βρίσκεται προστατευμένο γύρω από μια “φούσκα” λιπιδίων. Από τον εμβολιασμό στο μπράτσο μέχρι να φτάσει στα κύταρρα, τα λιπίδια προστατεύουν τη σωτήρια ουσία μέχρι το κύταρρο, όπου το θετικά φορτισμένο λιπίδια βοηθά στην παράδοση του mRNA. Οταν βρεθεί στο κυττόπλασμα το mRNA δίνει εντολές στο κύτταρο να παράγει αντίγραφα της πρωτεϊνικής ακίδας του κορωνοϊού, κάτι το οποίο βοηθά τον οργανισμό να παράγει αντισώματα για εάν και όταν αυτά χρειαστούν. Γι αυτό και τα εμβόλια, ακόμη κι αν νοσήσει κανείς, βοηθούν στο να μη νοσήσει βαριά, αφού ο οργανισμός ήδη γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να καταπολεμήσει τον ιό.
Περισσότερες δόσεις
Εκτός των 2 δισεκατομμυρίων δόσεων εμβολίων της Pfizer-BioNTech, η Moderna σκοπεύει να παράγει 1 δισ., ενώ η CureVac σκοπεύει να παράγει 300 εκατομμύρια. Πολλές άλλες φαρμακευτικές ήδη χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς mRNA/λιπιδίων για την εφαρμογή σε νέα φάρμακα, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη ζήτηση για τα λιπίδια αυτά.
Διαβάστε ακόμη
Lockdown: Πιθανή η παράταση μιας εβδομάδας – Όλα θα κριθούν το Σαββατοκύριακο
Οι… τυχεροί της εφορίας: Ποιοι θα δουν τις μεγαλύτερες επιστροφές φόρου
Ξενοδόχοι: «Κοντά, αλλά και μακριά η σεζόν του 2021» – Πώς θα ανοίξει ο τουρισμός