«Φρενάρει» η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπης ενώ οι κυβερνήσεις επιβάλλουν νέους περιορισμούς για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού που απειλεί να βυθίσει την περιοχή σε νέα ύφεση.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ επιβάλλουν διάφορες μορφές lockdown, επισκιάζοντας τα σημερινά στοιχεία για την αύξηση ρεκόρ στην ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου.
Μια νέα ύφεση βρίσκεται καθοδόν, οι κυβερνήσεις αντλούν πρόσθετη βοήθεια και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) υπόσχεται περισσότερα νομισματικά κίνητρα εν μέσω της ταχέως επιδεινούμενης κατάστασης. Ο αντιπρόεδρος, της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος δήλωσε ότι η στασιμότητα, ή ακόμη και η ύφεση, δεν μπορεί να αποκλειστεί για αυτό το τρίμηνο.
«Η οικονομική εικόνα έχει σίγουρα επιδεινωθεί», δήλωσε ο Κάρστεν Μπρεσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING Γερμανίας προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Αυτό λέγεται διπλή βουτιά».
Η ανάκαμψη της ζώνης του ευρώ από το πρώτο lockdown της Άνοιξης έμοιαζε ήδη με μια αντανακλαστική κίνηση χωρίς συνέχεια και πριν από τις εξελίξεις αυτής της εβδομάδας. Τα μέτρα περιορισμού της δραστηριότητας αυξάνονται και η εμπιστοσύνη τόσο των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών αμφισβητείται και υποχωρεί μετά την ανάκαμψη του καλοκαιριού.
Οι ευρωπαϊκές μετοχές σημειώνουν απώλειες, με τον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx Europe 600 να οδηγείται στην τρίτη διαδοχική εβδομάδα πτώσης του. Ο αντίκτυπος στο κόστος δανεισμού των κρατών αποσοβείται μόνο από την αγορά ομολόγων της ΕΚΤ.
Στη Γαλλία, μπαρ και εστιατόρια θα κλείσουν τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, απαγορεύονται οι δημόσιες συγκεντρώσεις και θα κλείσουν επίσης και τα καταστήματα των οποίων η λειτουργία χαρακτηρίζεται ως μη ουσιαστική. Η Γερμανία θα κλείσει τις επιχειρήσεις στο χώρο της φιλοξενίας και θα επιβάλλει περιορισμούς στις συγκεντρώσεις, ενώ η Ιταλία περιορίζει τις ώρες λειτουργίας τους.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας Ιγνάσιο Βίσκο δήλωσε σήμερα Παρασκευή ότι το νέο κύμα της πανδημίας θα φρενάρει την ανάκαμψη των οικονομιών. Η ανάκαμψη μέχρι τώρα λαμβάνει ώθηση από τις τεράστιες κρατικές δαπάνες και τα έκτακτα κίνητρα της ΕΚΤ, και τα δύο όμως θα πρέπει να συνεχιστούν και να επεκταθούν.
«Η επανεμφάνιση της πανδημίας συνιστά απειλή για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα», δήλωσε ο Βίσκο. «Υπάρχει ο κίνδυνος η αύξηση των κρουσμάτων του ιού, ακόμα και χωρίς την λήψη των δραστικών μέτρων περιορισμού που επιβλήθηκαν την Άνοιξη, να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη και τις δαπάνες των οικογενειών και των επιχειρήσεων».
Παρότι τα νέα lockdown είναι λιγότερο περιοριστικά από αυτά του πρώτου γύρου, ο αντίκτυπος θα είναι δραματικός καθώς οι χώρες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τους αριθμούς ρεκόρ των κρουσμάτων.
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμερ δήλωσε ότι τα μέτρα της κυβέρνησής του θα μπορούσαν να μειώσουν την οικονομική δραστηριότητα στη Γαλλία κατά 15%. Η Deutsche Bank προβλέπει συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας κατά 0,5% αυτό το τρίμηνο.
Τα στοιχεία του ΑΕΠ τρίτου τριμήνου δείχνουν ότι οι οικονομίες ανέκαμψαν γρήγορα μόλις έληξε το lockdown. Ωστόσο, δεν είναι όλα ρόδινα καθώς τα επίπεδα της ανάπτυξης παραμένουν πολύ χαμηλότερα εκείνα προ της κρίσης, με τον ρυθμό ανάπτυξης της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας να κυμαίνεται μεταξύ του 4% και 5%, και την Ισπανία να διατηρεί το χάσμα της από τις άλλες χώρες στο 9%.
Η υποτονική ζήτηση μηνών έχει σαρώσει τις ταμειακές ροές, πλήττοντας ιδιαίτερα τις μικρότερες επιχειρήσεις Επιπλέον, ορισμένα κρατικά προγράμματα ενίσχυσης των επιχειρήσεων και των υπαλλήλων τους είναι λιγότερο γενναιόδωρα από ό, τι αυτά που παρέχονταν στην αρχή της πανδημίας.
Επιπλέον υπάρχει ο κίνδυνος ότι τα νοικοκυριά θα ανταποκριθούν διαφορετικά αυτή τη φορά. Ενώ την Άνοιξη υπήρχε η ελπίδα ότι το lockdown θα γίνονταν για μία φορά, χωρίς να χρειαστεί επανάληψη αυτό μπορεί να μην ισχύει πλέον.
Για τον Όλιβερ Μπαλσαρντ, ανώτερο συνεργάτη στο Διεθνές Οικονομικό Ινστιτούτο Peterson και πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι αυξημένες ανησυχίες των καταναλωτών σχετικά με τα επαναλαμβανόμενα lockdown και τις θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια βαθύτερη ύφεση. Η ίδια λογική ισχύει για τις επιχειρήσεις, απειλώντας περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης.
Ο Μπαλσαρντ υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ξοδέψουν πολύ περισσότερα για να αποτρέψουν τις πιο καταστροφικές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από τα lockdown.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην χθεσινή στη συνέντευξη τύπου ζήτησε περισσότερες δημοσιονομικές δαπάνες υποσχόμενη ουσιαστικά νέα κίνητρα – κάποιας μορφής – τον Δεκέμβριο που θα διατηρήσει το κρατικό κόστος δανεισμού χαμηλό.
Σε συνέντευξη του στο Bloomberg σήμερα το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Ρόμπερτ Χολζμαν εκτίμησε ότι παρά την τελευταία οικονομική οπισθοχώρηση η στήριξη από τις κυβερνήσεις θα αποδειχθεί αρκετή για να αποφευχθεί η διπλή βουτιά.