Η υπόθεση του Όσκαρ Ουάιλντ ότι η ζωή μιμείται την τέχνη ίσως χρειάζεται επανεξέταση. Αυτή τη στιγμή, φαίνεται ότι συμβαίνει το αντίθετο. Ειδικά όσον αφορά την εργασία, η λαϊκή κουλτούρα αντανακλά τη ζωή.
Εάν λάβετε υπόψιν τις πιο πρόσφατες κινηματογραφικές επιτυχίες ή μπεστ σέλερ θα διαπιστώσετε ότι το πώς εργαζόμαστε είναι το θέμα ή το υποκείμενο της ιστορίας.
Ας ξεκινήσουμε με την Barbie, την ταινία-μπλοκμπάστερ του καλοκαιριού. Σύμφωνα με τη λαϊκή συναίνεση το κυρίαρχο χρώμα είναι το ροζ που ντύνει την ντοπαμίνη, αλλά στην πραγματικότητα βλέπω γκρι. Η πιο αξιομνημόνευτη σκηνή είναι όταν η Μπάρμπι τρέχει μέσα από ένα ζοφερό, οπλισμένο σύνολο γραφείων προσπαθώντας να αποφύγει τα μοχθηρά στελέχη της εταιρείας που θέλουν να τη βάλουν, κυριολεκτικά, πίσω στο κουτί της. Η σχεδιάστρια παραγωγής Σάρα Γκρινγουντ δήλωσε στο House Beautiful ότι ο χρωματικός σχεδιασμός της ταινίας για τα κεντρικά γραφεία της Mattel Inc, των κατασκευαστών της Barbie στον πραγματικό κόσμο, επιλέχθηκε σκόπιμα για να έρθει σε αντίθεση με το καυτό ροζ της Barbie Land.
Το κύριο μήνυμα της Barbie μπορεί να είναι ένα μαχητικό φεμινιστικό μήνυμα (συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι ο κόσμος του Κεν αποδεικνύεται ότι θέλει να γυρίσει πίσω το ρολόι στην πρόεδρο Barbie ή όποια εργαζόμενη Μπάρμπι δεν είναι στην υπηρεσία του Κεν), αλλά αποκαλύπτει επίσης ένα αρκετά ισχυρό μήνυμα για την εταιρική ζωή. Ότι είναι άχρωμη και καταπιεστική.
Δεν χρειάζεται να καλέσετε τον Δρ Φρόιντ για να καταλάβετε το μήνυμα εδώ, όπως δεν χρειάζεται να καλέσετε και τις ανατριχιαστικά παρόμοιες σκηνές καταδίωξης στο γραφείο στην ταινία “Όλα παντού όλα μαζί”, την εν ενεργεία καλύτερη ταινία στα βραβεία Όσκαρ του 2023. Και οι δύο αυτές εξαιρετικά επιτυχημένες ταινίες διαδραματίζονται σε πολυσύμπαντα, στα οποία η ψυχρή, σκληρή, διεφθαρμένη πραγματικότητα της εργασίας, της φορολογίας και των εταιρειών απεικονίζεται ζοφερά με τους κακοποιούς του γραφείου, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το καλοκαιρινό μπεστ σέλερ, Yellowface της Rebecca F. Kuang, βρίσκει απήχηση, όχι μόνο λόγω της αναγνωρίσιμης κατάρριψης της εκδοτικής βιομηχανίας. «Αυτό θα είναι, σίγουρα, το βιβλίο της σεζόν» της λέει ο εκδότης της, ο οποίος αγνοεί ότι η πρωταγωνίστρια πλασάρει το έργο της νεκρής καλύτερης φίλης της ως δικό της. Η επιτυχία αυτής της σάτιρας έγκειται στο πόσο σχετική είναι η ιστορία. Το Yellowface περιγράφει μια κουλτούρα όπου οι ήδη επιτυχημένοι έχουν πάντα αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των λιγότερο σίγουρων και λιγότερο γνωστών. Μακριά από το γραφείο, η σύγχρονη μυθοπλασία προσφέρει επίσης συναρπαστικό δράμα για μια πολύ διαφορετική εργασιακή εμπειρία. Στο βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα Demon Copperhead της Barbara Kingsolver, η Walmart και η ψυχρή πραγματικότητα της στοίβαξης στα ράφια των σούπερ μάρκετ – μονότονη, χαμηλά αμειβόμενη εργασία – πρωταγωνιστούν στη ζωή των χαρακτήρων μιας κοινότητας ανθρακωρύχων που έχει πέσει θύμα των οικονομικών δυσκολιών και της κρίσης των οπιοειδών.
Δεν είναι μόνο η λογοτεχνική μυθοπλασία που αφηγείται αυτή την ιστορία της άδικης εργασίας, ή της ελλιπούς εργασίας, ή της εργασίας σε βάρδιες. Ο Billy Joel ερμήνευσε το Allentown, ένα τραγούδι για την παρακμή του τομέα της μεταποίησης κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα και την αίσθηση ότι η εργασιακή ζωή είναι μια σειρά από αθετημένες υποσχέσεις στις soldout συναυλίες του στο Madison Square Garden και στο Hyde Park του Λονδίνου σαράντα χρόνια αφότου έγραψε για πρώτη φορά το τραγούδι.
Από αυτή την άποψη η τέχνη μιμείται τη ζωή. Τα θέματα του έργου είναι είτε αιώνια είτε κυκλικά.
Οι δύσκολες εποχές και η κουλτούρα του τσαμπουκά εμφανίζονται συχνά σε ένα σωρό μη μυθοπλαστικά βιβλία που εξηγούν την κουλτούρα και την ιστορία της εργασίας. Στο βιβλίο On Work: Money, Meaning, Identity, ο Derek Thompson γράφει ότι «Σήμερα ο κανόνας είναι να σκεφτόμαστε την απασχόληση και την ανεργία ως ένα μαύρο-άσπρο δυαδικό σύστημα, παρά ως δύο σημεία στα αντίθετα άκρα ενός ευρέος φάσματος εργασιακών ρυθμίσεων».
Το σημείο αυτό επαναλαμβάνεται στο βιβλίο The Workplace You Need Now (Ο χώρος εργασίας που χρειάζεστε τώρα): Shaping Spaces for the Future of Work από τους Sanjay Rishi, Benjamin Breslau και Peter Miscovich, στελέχη της εταιρείας ακινήτων JLL. Το βιβλίο προβλέπει ένα μέλλον όπου η εργασία γίνεται “ρευστή”, σημειώνοντας ότι «οι εργοδότες και οι διευθυντές πρέπει πλέον να βλέπουν το εργατικό δυναμικό τους τόσο από την άποψη των εργαζομένων όσο και των μη εργαζομένων, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου οικοσυστήματος χώρου εργασίας».
Τον τελευταίο λόγο έχει ένα πρόσφατο φουτουριστικό δανέζικο μυθιστόρημα, το The Employees: A Workplace Novel of the 22nd Century, ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζεται σε ένα διαστημόπλοιο “κάποια στιγμή στο μέλλον” στο οποίο «κάποιος με άγγιξε στον ώμο και είδα ότι ήταν ένας ανθρωποειδής συνάδελφος».
Ίσως ο Όσκαρ Ουάιλντ να ήταν προφητικός για την εποχή μας. Πολύ σύντομα η ζωή θα μιμηθεί την τέχνη και η διάκριση μεταξύ ανθρώπων και ανθρωποειδών θα απηχεί κάποια από τα εξωτερικά πεδία της επιστημονικής φαντασίας. Τουλάχιστον διασκεδάσαμε με την τέχνη στην πορεία.
Διαβάστε ακόμη
Ο «ιός» από την Κίνα απειλεί την παγκόσμια οικονομία (πίνακες)
Σ. Κόκκαλης: Η INTRALOT προχωρά σε συνολικό σχέδιο κεφαλαιακής αναδιάρθρωσης
Ελβετία: «Απεταξάμην» τον τίτλο του πλυντηρίου μαύρου χρήματος – Νέες μεταρρυθμίσεις
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ