Το 2002, ο κλάδος των μετάλλων περιδινίστηκε σε κρίση, όταν ένας ιδιοκτήτης αποθήκης στις ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να χρεώνει τέλος για την ασφαλή παραλαβή κάθε φορτίου που μεταφέρεται από τις αποθήκες του στο δίκτυο αποθήκευσης του Χρηματιστηρίου Μετάλλων του Λονδίνου (LME).
Εν μία νυκτί, οι έμποροι που προσπαθούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε μέταλλα που υποστήριζαν τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του LME επιβαρύνθηκαν με δεκάδες χιλιάδες δολάρια επιπλέον κόστος για κάτι που διαρκούσε λίγα λεπτά. Εάν κάποιος δεν ήθελε να πληρώσει, το μέταλλό του παρέμενε αμετακίνητο, πράγμα που σήμαινε ότι η αποθήκη μπορούσε να συνεχίσει να χρεώνει ενοίκιο. Μετά από οργισμένες καταγγελίες, η Metro International Trade Services δέχτηκε επίπληξη από το LME.
Μια δεκαετία αργότερα, η Metro βρέθηκε στα φώτα της δημοσιότητας και στο επίκεντρο μιας πολύ μεγαλύτερης κρίσης, αφού κατηγορήθηκε για την ενορχήστρωση καθυστερήσεων στην παράδοση αλουμινίου που αναστάτωσαν την LME και στην αποκορύφωσή τους διήρκεσαν περισσότερο από δύο χρόνια, καθώς πολλοί ανταγωνιστές ακολούθησαν το παράδειγμά της. Στελέχη της Metro και της τότε ιδιοκτήτη Goldman Sachs Group Inc. ήταν μεταξύ εκείνων που παραπέμφθηκαν σε έρευνα της αμερικανικής Γερουσίας και κατηγορήθηκαν για συμπεριφορά που στρέβλωσε τις τιμές των πρώτων υλών για όλους, από αυτοκινητοβιομηχανίες έως εταιρείες μπύρας.
Τώρα, καθώς ο κόσμος των μετάλλων συγκλίνει στο Λονδίνο για την ετήσια συνάντηση LME Week, ο κλάδος αντιμετωπίζει και πάλι ένα αμφιλεγόμενο τέλος αποθήκευσης. Στο επίκεντρο της διαμάχης αυτής βρίσκονται μερικοί από τους ίδιους ανθρώπους.
Πρόκειται για μια ιστορία που αναδεικνύει πώς μια μικρή μερίδα ιδιωτικών, σε μεγάλο βαθμό, εταιρειών αποθηκών παίζει κρίσιμο ρόλο – και πώς μια ομάδα διαχειριστών αποθηκών έχει περάσει δεκαετίες βρίσκοντας τρόπους να ωθήσει τους κανόνες του χρηματιστηρίου στα όρια προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της.
Τα στελέχη της Istim Metals LLC (πρώην Μetro), έχουν εισαγάγει μια επιβάρυνση που κάποιοι λένε ότι συμβάλλει στη συμπίεση της αγοράς αλουμινίου, η οποία απειλεί να κορυφωθεί τις επόμενες δύο εβδομάδες. Η κατάσταση έχει προσελκύσει παγκόσμιους παίκτες, όπως η Citigroup Inc. και η Squarepoint Capital LLP, ενώ το LME δέχεται καταγγελίες για αθέμιτες πρακτικές από ορισμένα μέλη.
Η ίδια η Metro έχει νέους ιδιοκτήτες και διαχειριστές και πολύ χαμηλότερο προφίλ σήμερα. Ο Μάικλ Γουέλαν, του οποίου ο πατέρας Γουίλιαμ ίδρυσε τη Metro, διευθύνει τώρα την Istim. Όπως κάποτε η Metro κυριαρχούσε στις αποθήκες του LME, σήμερα η Istim είναι τόσο σημαντική για το οικοσύστημα αυτό που αποθηκεύει περίπου την μισή ποσότητα μεταλλευμάτων στο παγκόσμιο δίκτυο του χρηματιστηρίου.
Εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες, η οικογένεια Γουέλαν έχει γίνει κρίσιμος παράγοντας στις αγορές μετάλλων, εν μέρει χάρη στην ικανότητά της να βρίσκει «παραθυράκια» στο σύστημα του LME. Οι τακτικές που εφάρμοσε αρχικά η Metro και στη συνέχεια η Istim διαμόρφωσαν τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η αγορά, αναγκάζοντας το LME να προσαρμόσει τους κανόνες του.
Η έρευνα του Bloomberg βασίζεται σε συνεντεύξεις με δεκάδες νυν και πρώην ειδικούς του κλάδου των μετάλλων, οι περισσότεροι από τους οποίους ζήτησαν να μην κατονομαστούν. Οι Γουέλαν και Istim περιγράφονται με όρους που κυμαίνονται από θυμό έως θαυμασμό. Ανάλογα με το με ποιον μιλάτε, είναι είτε τα «κακά παιδιά» της αποθήκευσης μετάλλων, είτε οι δημιουργικές ιδιοφυΐες της.
Το δίκτυο των ιδιωτικών αποθηκών που λειτουργούν με άδεια του LME έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει ότι οι τιμές στο χρηματιστήριο δεν απέχουν πολύ από τις συνθήκες στις πραγματικές αγορές μετάλλων και χρησιμεύει ως στήριγμα για τους καταναλωτές που χρειάζονται μέταλλο σε σύντομο χρονικό διάστημα ή για τους παραγωγούς που θέλουν να το πουλήσουν άμεσα.
Ωστόσο, παρά τη σημασία της ως η αγορά όπου καθορίζονται τα παγκόσμια σημεία αναφοράς για το αλουμίνιο, τον χαλκό και το νικέλιο – η συνολική ονομαστική αξία των συμβολαίων που διακινούνται σε ένα έτος ανέρχεται σε 15 τρισεκατομμύρια δολάρια – το LME και το σύστημα αποθηκών της μετατρέπονται τακτικά σε… παιδική χαρά για τους εμπόρους.
Οι κινήσεις αυτές έχουν ενταθεί το περασμένο έτος, καθώς η υπερπροσφορά στις αγορές σήμαινε ότι τα αποθέματα μεγάλωσαν και η μεγάλη έκπτωση μεταξύ των τιμών spot και των προθεσμιακών συμβολαίων σε όλες τις βασικές αγορές δημιουργεί ευκαιρίες για κέρδη από τη διατήρηση του μετάλλου. Όσο περισσότερο μέταλλο έχουν να διαχειριστούν οι έμποροι, τόσο πιο αποτελεσματικές μπορούν να είναι οι κινήσεις τους – και τόσο πιο προσοδοφόρες γίνονται για τις «διψασμένες» για ενοίκια αποθήκες.
Τον Μάιο, η Trafigura Group ξεφορτώθηκε τεράστιο απόθεμα αλουμινίου στην αποθήκη του LME στο Port Klang της Μαλαισίας. Η κίνηση αυτή έστειλε την αγορά στα τάρταρα και αποτέλεσε τεράστιο κέρδος για την Istim, αλλά οι αντίπαλοι παίκτες, συμπεριλαμβανομένων των Squarepoint και Citigroup, προχώρησαν άμεσα σε κινήσεις μείωσης των αποθεμάτων, δημιουργώντας πολύμηνες καθυστερήσεις.
Για τους αγοραστές, οι καθυστερήσεις αυτές είναι ενοχλητικές εάν χρειάζονται επειγόντως το μέταλλο. Παρά ταύτα, οι κανόνες του LME υπογραμμίζουν ότι όποιος περιμένει για περισσότερες από 80 ημέρες μπορεί να σταματήσει να πληρώνει ενοίκιο.
Εάν οι τιμές εκτοξευθούν, οι έμποροι υπέθεσαν ότι θα παραδώσουν εκ νέου το μέταλλό τους στο LME. Αυτό ακριβώς συνέβη τους τελευταίους δύο μήνες, καθώς μια έξαρση αγορών έστειλε τις τιμές για το κύριο συμβόλαιο του Οκτωβρίου σε premium σε σχέση με τον επόμενο μήνα.
Όμως η Istim αύξησε το κόστος επανακαταχώρησης του μετάλλου στα 50 δολάρια ανά τόνο, καθιστώντας τον ελιγμό σημαντικά πιο δαπανηρό. Σημειωτέον πως το στάνταρ του κλάδου είναι 5 έως 10 δολάρια, ενώ το LME θέτει ανώτατο όριο στο μίσθωμα που μπορούν να χρεώνουν οι αποθήκες του συστήματός της.
Οι επικριτές των κινήσεων αυτών έχουν υποστηρίξει ότι η χρέωση έχει ως στόχο να αποτρέψει την απομάκρυνση αποθεμάτων από τις αποθήκες της Istim και ότι στρεβλώνει τις τιμές στο LME επιβραδύνοντας τις επανεγγραφές. Προς υπεράσπισή της, άτομα που βρίσκονται κοντά στην Istim λένε ότι εργάζεται στο πλαίσιο των κανόνων για να προστατεύσει τα κέρδη της σε μια επιχείρηση με χαμηλό περιθώριο κέρδους και ότι έχει τονίσει στους πελάτες της ότι η χρέωση είναι διαπραγματεύσιμη. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι οι έμποροι είναι αυτοί που καταχρώνται τους κανόνες του LME για δωρεάν ενοικίαση.
Η σύγκρουση αυτή αναζωπύρωσε επίσης ερωτήματα σχετικά με το ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των εταιρειών αποθήκευσης και των μεγαλύτερων πελατών τους. Είναι κοινή πρακτική για τις αποθήκες να προσφέρουν ένα μεγάλο κομμάτι του ενοικίου τους -συχνά περίπου το μισό- στον έμπορο που παρέδωσε αρχικά το μέταλλο, για όσο διάστημα παραμένει στην αποθήκη. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές επωφελούνται όσο περισσότερο μένει το μέταλλο στην αποθήκη.
Η Trafigura παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην τρέχουσα αγορά αλουμινίου. Τα στοιχεία του LME δείχνουν μια ενιαία θέση αγοράς για περισσότερο από το 30% του κύριου συμβολαίου που πρόκειται να παραδοθεί στα μέσα του μήνα, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχει το δικαίωμα να αντλήσει τουλάχιστον 550.000 τόνους αλουμινίου αν κρατήσει τα συμβόλαια μέχρι τη λήξη τους. Αυτό είναι περισσότερο από την ποσότητα που είναι επί του παρόντος διαθέσιμη στο παγκόσμιο σύστημα αποθήκευσης του LME και οι τιμές για τα εν λόγω συμβόλαια του Οκτωβρίου συνέχισαν να καταγράφουν αύξηση.
Για το LME, τα προβλήματα αυτά αποτελούν συνεχή πονοκέφαλο, καθώς αναγκάζεται να εκδικάζει τις διαφορές και να παρακολουθεί με προσοχή κάθε απειλή για την ομαλότητα της αγοράς. Ωστόσο, τα στελέχη του χρηματιστηρίου έχουν επίσης επίγνωση της σημασίας της μικρής μερίδας εταιρειών όπως η Istim που μπορούν να διαχειριστούν τους μεγάλους όγκους μετάλλων που ρέουν μέσω του συστήματος αποθηκών.
Για τις εταιρείες αποθήκευσης, οι επιχειρήσεις πραγματοποιούν μια συνεχή προσπάθεια να προσελκύσουν αποθέματα στις αποθήκες τους και να τα διατηρήσουν εκεί όσο το δυνατόν περισσότερο.
Όταν η ζήτηση αλουμινίου κατέρρευσε μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, η Metro έκλεισε συμφωνίες με εμπόρους και παραγωγούς για να αποθηκεύσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο τόνους ανεπιθύμητου μετάλλου σε αποθήκες στο Ντιτρόιτ. Τα έσοδα από τα ενοίκια άρχισαν να εισρέουν και το απρόσμενο κέρδος ήταν τόσο μεγάλο που προσέλκυσε την προσοχή της Goldman Sachs, η οποία εξαγόρασε τη Metro για 451 εκατομμύρια δολάρια το 2010.
Tο σχέδιο να διακρατηθεί το μέταλλο αποθηκευμένο, όμως, ήταν αυτό που εκτόξευσε τη Metro και την Goldman στο παγκόσμιο προσκήνιο. Η εταιρεία εντόπισε μια διαβόητη πλέον ρήτρα στους κανονισμούς του LME: το ελάχιστο ημερήσιο ποσοστό φόρτωσης για την εκπλήρωση της μεταφοράς μετάλλων θα μπορούσε να εκληφθεί και ως το μέγιστο.
Η ανακάλυψη αυτή, σε συνδυασμό με κίνητρα που ενθάρρυναν τις συναλλαγές «καρουζέλ» – την απλή μετακίνηση μετάλλων μεταξύ των αποθηκών – λειτούργησε ως έναυσμα για την έναρξη μιας καθυστέρησης για μέταλλα που γρήγορα επηρέασε ολόκληρο τον κλάδο, καθώς άλλοι έμποροι και αποθήκες ακολούθησαν την στρατηγική.
«Αυτό επηρέασε όχι μόνο την αγορά της Βόρειας Αμερικής αλλά και την παγκόσμια αγορά», δήλωσε ο Νικ Μάντεν, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ο μεγαλύτερος μεμονωμένος αγοραστής αλουμινίου στον κόσμο, ως επικεφαλής αγορών της Novelis Inc. «Ήταν μια έντονη υπενθύμιση ότι ό,τι συμβαίνει στο LME επηρεάζει όλους στη βιομηχανία αλουμινίου».
Στον απόηχο των κινήσεων αυτών, η Goldman πούλησε τη Metro, η οποία τελικά συμφώνησε να καταβάλει 10 εκατομμύρια δολάρια σε διακανονισμό με το LME.
Ο Μάικλ Γουέλαν, ο οποίος είναι σήμερα 50 ετών, είχε παραιτηθεί από τη Metro μέχρι τη στιγμή που το σκάνδαλο άγγιξε πυρετώδεις ρυθμούς. Ίδρυσε το μουσικό φεστιβάλ Pilgrimage, το οποίο υποστηρίζεται επίσης από τον Justin Timberlake και έκτοτε έχει επίσης επενδύσει σε μια αλυσίδα μαγαζιών που πουλούν τάκο και σε ένα boutique ξενοδοχείο, καθώς και σε ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης χαλκού στην Ισπανία.
Το 2014 ο Γουέλαν επέστρεψε στην επιχείρηση και διηύθυνε την Istim. Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Metro, Γουίμπελμαν, εξακολουθεί επίσης να συνεργάζεται στενά με την οικογένεια, αλλά έχει γίνει λιγότερο ενεργός στον κλάδο της αποθήκευσης.
Ο επιμερισμός του ενοικίου εφαρμόζεται πλέον ευρέως από τις εταιρείες αποθήκευσης σε ολόκληρο τον κλάδο και αποτελεί βασικό παράγοντα στους υπολογισμούς των εμπόρων που προσπαθούν να βγάλουν χρήματα από το σύστημα αποθήκευσης. Είναι επίσης μια τακτική ενόχληση για το LME, το οποίο το 2019 έθεσε σε εφαρμογή κανόνες που περιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα χρηματικά κίνητρα αυτά. Κατά καιρούς, ωστόσο, όπως κατά τη διάρκεια της κόντρας του 2019 με την Glencore Plc, το LME έχει επίσης ταχθεί στο πλευρό της Istim.
Διαβάστε ακόμη
UBS: Ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα και τις τέσσερις συστημικές τράπεζες (γραφήματα)
Οι τράπεζες θα χρησιμοποιούν το Swift για live συναλλαγές από το 2025
Αυτές είναι οι πιο κρίσιμες υποδομές του Ιράν – Πού θα χτυπήσει το Ισραήλ; (χάρτης)