Ο τελικός γύρος των συνομιλιών, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης ξεκινούν στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας, με έντονες διχογνωμίες σχετικά με την ανάγκη περιορισμού της αυξανόμενης παραγωγής πλαστικού. Οι εν λόγω διαφωνίες απειλούν να ανατρέψουν μια διετή προσπάθεια για την επίτευξη συμφωνίας.
Σύμφωνα με τον οργανισμό οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η παραγωγή πλαστικού αναμένεται να αυξηθεί, κατά περίπου 60% και να φτάσει τους 736 εκατομμύρια τόνους ετησίως μέχρι το 2040, γεγονός που επιδεινώνει τη ρύπανση και τις επιπτώσεις του πλαστικού στο περιβάλλον και κατ’επέκταση στην ανθρώπινη υγεία.
Το σημείο σύγκρουσης στις διαπραγματεύσεις
Το βασικό σημείο διαφωνίας αφορά στην επιλογή μεταξύ δεσμευτικών περιορισμών στην παραγωγή πλαστικού και τη χρήση συγκεκριμένων χημικών, ή την υιοθέτηση ενός πακέτου χρηματοδότησης για τη βελτίωση της συλλογής και της ανακύκλωσης απορριμμάτων. Μια συμμαχία σχεδόν 70 χωρών, όπως η Ρουάντα, η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, υποστηρίζει μια φιλόδοξη συνθήκη που θα ρυθμίζει επικίνδυνα χημικά και θα καταργεί σταδιακά τα πλαστικά μιας χρήσης, όπως μαχαιροπίρουνα και καλαμάκια.
Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Ρωσία αντιτίθενται σθεναρά, προβάλλοντας το επιχείρημα, ότι το πλαστικό είναι σημαντικό για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αφού είναι ελαφρύτερο από άλλα υλικά και μπορεί να μειώσει την κατανάλωση καυσίμων στις μεταφορές.
Υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα της ρύπανσης οφείλεται κυρίως στον τρόπο κατανάλωσης και απόρριψής του, και όχι στο υλικό αυτό καθαυτό. Σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών, αντιτάχθηκαν σε δεσμευτικές διατάξεις και χρησιμοποίησαν μοχλούς στη διπλωματική διαδικασία για να αποτρέψουν την ψηφοφορία από την επιτροπή διαπραγματεύσεων.
Θα βρεθεί λύση;
Οι διαπραγματεύσεις κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε αδιέξοδο, καθώς χώρες που υποστηρίζουν περιορισμούς δηλώνουν ότι χωρίς δεσμευτικά μέτρα για την παραγωγή και τα χημικά, η συζήτηση για τη διαχείριση απορριμμάτων είναι μάταιη. «Η πλευρά της παραγωγής είναι κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες. Πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι σαν να σκουπίζουμε το πάτωμα, ενώ η βρύση είναι ανοιχτή», δήλωσε η Anne Beathe Tvinnereim, υπουργός Ανάπτυξης της Νορβηγίας.
Επιτακτική η ανάγκη αντιμετώπισης της πλαστικής ρύπανσης
Οι επιπτώσεις του πλαστικού είναι ήδη εμφανείς. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, τα πλαστικά απόβλητα φράζουν παραλίες και ποτάμια και πνίγουν την άγρια ζωή. Η πλαστική ρύπανση ευθύνεται για περίπου 4% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ σε αναπτυσσόμενες χώρες προκαλεί περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως το μπλοκάρισμα υδροηλεκτρικών φραγμάτων από σκουπίδια.
Στο μεταξύ, μικροπλαστικά έχουν ανιχνευθεί σε ανθρώπινο μητρικό γάλα, εγκεφαλικό ιστό και αίμα. Έρευνες έχουν συνδέσει το χημικό Bisphenol F, που χρησιμοποιείται σε ορισμένα πλαστικά, με χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης στα παιδιά.
Αντιδράσεις και προκλήσεις
Παρά τη δημόσια υποστήριξη για περιορισμούς στην πλαστική ρύπανση – το 90% των πολιτών σε 32 χώρες υποστηρίζει παγκόσμιους κανόνες για απαγορεύσεις επικίνδυνων χημικών – ισχυρά οικονομικά συμφέροντα αντιτίθενται σε τέτοιες πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με το Bloomberg, βιομηχανικές ομάδες προτείνουν λύσεις, όπως η ανακύκλωση και η επένδυση στη διαχείριση απορριμμάτων, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα είναι η έλλειψη συστημάτων διαχείρισης και όχι η παραγωγή πλαστικού.
Περίπου τα μισά από τα νέα πλαστικά χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά και στη συνέχεια πετιούνται. Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόλις το 9,5% του πλαστικού ανακυκλώνεται. Οι πετροχημικές εταιρείες όπως η Exxon Mobil Corp. υποστηρίζουν περισσότερη ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της «προηγμένης ανακύκλωσης» για προϊόντα που είναι δύσκολο να διασπαστούν, όπως τα περιτυλίγματα για καραμέλες.
Καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ηλεκτροδότηση μειώνουν τη ζήτηση για πετρέλαιο, η ανάπτυξη των πετροχημικών αναμένεται να συμβάλει στην αντιστάθμιση αυτού, καθιστώντας τον κλάδο σημαντικό backstop για τις χώρες παραγωγής πετρελαίου και τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Το μερίδιο των πετροχημικών στη συνολική ζήτηση πετρελαίου θα μπορούσε σχεδόν να διπλασιαστεί έως το 2050.
Πού πιστεύουν ΗΠΑ και Κίνα;
Η Αμερική, ως η μεγαλύτερη οικονομία και παραγωγός πετρελαίου, θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο. Παρότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε δηλώσει υποστήριξη σε περιορισμούς στην παραγωγή πλαστικού, η πρόσφατη εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, που αντιτίθεται σε τέτοια μέτρα, περιπλέκει τη θέση των ΗΠΑ.
Η Κίνα, από την άλλη, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πλαστικού, αλλά πρόσφατες πολιτικές της δείχνουν ενδιαφέρον για τη μείωση της παραγωγής σε μικρότερες εγκαταστάσεις, γεγονός που ενδεχομένως να ανοίγει δρόμο για παγκόσμια συμφωνία.
Οι επόμενες κινήσεις στο Μπουσάν
Οι συνομιλίες στο Μπουσάν ξεκινούν με δύο εναλλακτικές προτάσεις, ένα κείμενο 70 σελίδων με πάνω από 3.000 διαφωνίες και ένα πιο συνοπτικό έγγραφο, που δίνει έμφαση στη συναίνεση.
Παρά τις διαφωνίες, η επίτευξη μιας δεσμευτικής συμφωνίας είναι κρίσιμη. Όπως δήλωσε η Έριν Σάιμον, από το WWF, ακόμα και αν η συμφωνία δεν είναι τέλεια, πρέπει να αποτελεί βάση που θα ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου. Η μάχη για το μέλλον του πλανήτη συνεχίζεται, με το Μπουσάν να αποτελεί το επόμενο καθοριστικό πεδίο διαπραγματεύσεων.
Διαβάστε ακόμη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οικογένεια Καρδασιλάρη: «Μοσχοπουλήθηκε» η βίλα της στη Βούλα που βγήκε σήμερα στο σφυρί (pics)
Ποιος είναι ο κανόνας του «3+30+300» και γιατί έχει σημασία για την υγεία
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα