Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε τo Green Deal πριν από πέντε χρόνια με στόχο να τo καταστήσει ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης της Ένωσης και να καθορίσει την ατζέντα του υπόλοιπου κόσμου. Οι διαχωριστικές γραμμές έχουν πλέον γίνει φανερές και κινδυνεύουν να παραδώσουν τα σκήπτρα της καθαρής ενέργειας στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Παρά την εντεινόμενη κλιματική κρίση, μια δεξιά στροφή στην ευρωπαϊκή πολιτική έχει αυξήσει την αντίθεση στα σχέδια και απειλεί να ανακόψει την πρόοδο. Ο στόχος των αντιδράσεων είναι οι πολιτικές για τις μεταφορές και τη θέρμανση, οι οποίες θα επηρεάσουν τους 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους πιο άμεσα από οτιδήποτε άλλο.
Αυτό αποτελεί ευκαιρία για ορισμένα κράτη-μέλη και την ταλαιπωρημένη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης να απαιτήσουν αλλαγές που θα θέσουν τους στόχους της Ε.Ε. για τις εκπομπές ρύπων σχεδόν εκτός στόχου και θα μετατρέψουν την περιοχή σε ουραγό της όλης προσπάθειας.
Καθώς ξεκινά τη δεύτερη θητεία της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει ορκιστεί να παραμείνει σταθερή στην πορεία για την επίτευξη του στόχου του net zero έως το 2050. Ταυτόχρονα, έχει δηλώσει ότι είναι ανοιχτή στην προσαρμογή της στρατηγικής της για να βοηθήσει τη βιομηχανία και τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Το κατά πόσο οι πράσινες φιλοδοξίες της Ευρώπης έχουν αμβλυνθεί ήταν εμφανές στην πόλη των Βρυξελλών. Οι αρχές της πρωτεύουσας της Ε.Ε. προχώρησαν αυτόν τον μήνα σε μια στροφή 180 μοιρών όσον αφορά σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση των κινητήρων ντίζελ.
Μια εκστρατεία από τοπικούς πολιτικούς επικαλέστηκε τις ανησυχίες των ιδιοκτητών περίπου 35.000 οχημάτων και το δημοτικό συμβούλιο τάχθηκε στο πλευρό τους σχετικά με τα ζητήματα της ποιότητας του αέρα που αναπνέουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Ως αποτέλεσμα, μια από τις πιο εύπορες περιοχές της Ευρώπης συμφώνησε να καθυστερήσει την επιβολή των περιορισμών για τα παλαιότερα πετρελαιοκίνητα οχήματα έως το 2027.
Μαζί με τη Σλοβακία και την Τσεχία, η Πολωνία αντιστέκεται στην εφαρμογή μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί, δημιουργώντας μια πιθανή αναμέτρηση με τις Βρυξέλλες. Τα μέτωπα σκληραίνουν καθώς πλησιάζουν βασικές προθεσμίες, καθιστώντας τους επόμενους μήνες κρίσιμους.
Το διακύβευμα δεν είναι μόνο η επίτευξη του στόχου της Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο 55% των αντίστοιχων του 1990 μέχρι το 2030, αλλά και τα μεγαλύτερα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας και της αξιοπιστίας της περιοχής.
Οι πράσινες μεταρρυθμίσεις του μπλοκ καλύπτουν ολόκληρη την οικονομία και η χαλάρωση των πολιτικών σε έναν τομέα θα απαιτούσε αυστηρότερους περιορισμούς σε άλλους τομείς.
Στην πρώιμη φάση της μεταρρύθμισης, η Ένωση επικεντρώθηκε στις εταιρείες, αλλά τα επόμενα βήματα γίνονται πιο δύσκολα. Το Green Deal περιλαμβάνει επέκταση των μέσων τιμολόγησης του άνθρακα που θα επηρεάσουν τους καταναλωτές – οι οποίοι ήδη πιέζονται από τον πληθωρισμό και την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
Αυτή η ενδεχόμενη οικονομική δυσφορία υποτίθεται ότι θα αντισταθμιστεί από μια ισχυρότερη οικονομία της Ε.Ε. Όμως τα προσδοκώμενα οφέλη, όπως νέες θέσεις εργασίας και μια βιομηχανία που θα είναι ασφαλής στο μέλλον, παραμένουν άπιαστα εν μέσω ανησυχητικών ειδήσεων, όπως τα σχέδια για περικοπές θέσεων εργασίας και κλείσιμο εργοστασίων.
Το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών, γνωστό ως ETS2, αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Θα επιβάλει τιμή στις οδικές μεταφορές και στα καύσιμα θέρμανσης από το 2027. Αυτό θα έχει αναπόφευκτα αντίκτυπο στους απλούς πολίτες, ακόμη και αν συνοδεύεται από ένα ειδικό ταμείο για τη θωράκιση των πιο ευάλωτων – το οποίο εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε τουλάχιστον 87 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2026 έως το 2032.
Από τα 27 κράτη-μέλη, μόνο η Αυστρία κατόρθωσε να τηρήσει την προθεσμία του τέλους Ιουνίου για τη θέσπιση εγχώριων μέτρων για τη νέα αγορά άνθρακα. Παρόλο που αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ορισμένοι ζητούν αλλαγές.
Οι εκπομπές από τις οδικές μεταφορές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των εκπομπών της Ευρώπης και παραμένουν επίμονα υψηλές. Η σήμανση η οποία υποτίθεται πως θα βοηθούσε τους πολίτες να επιλέξουν καθαρότερα οχήματα έχει ελάχιστη επίδραση.
Ο στόχος της Ένωσης είναι να πωλούνται μόνο νέα αυτοκίνητα με μηδενικές εκπομπές ρύπων μέχρι το 2035, βάζοντας ουσιαστικά τέλος στον κινητήρα εσωτερικής καύσης. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, τα πρότυπα εκπομπών ρύπων πρόκειται να αυστηροποιηθούν από το 2025. Αλλά το σχέδιο προκαλεί τώρα προσφυγές από τις αυτοκινητοβιομηχανίες οι οποίες ζητούν την καθυστέρησή του. Οι γερμανικές επιχειρήσεις δέχονται ιδιαίτερες πιέσεις.
Με βάση τους ισχύοντες κανόνες, οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει είτε να σταματήσουν την παραγωγή περίπου 2 εκατομμυρίων αυτοκινήτων είτε να εκτεθούν σε πρόστιμα που θα μπορούσαν να φτάσουν τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως ανέφερε η Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες θεωρούν πως η περιορισμένη ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τους Κινέζους παραγωγούς τους εμποδίζουν να ανταποκριθούν στις κανονιστικές απαιτήσεις, ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και ερευνητές επισημαίνουν τη βραχυπρόθεσμη πολιτική, με τη βιομηχανία να επιδιώκει να πουλήσει SUV και άλλα μοντέλα με υψηλό περιθώριο κέρδους για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της πριν από την εφαρμογή των αυστηρότερων στόχων.
Το think tank Transport and Environment αναμένει ότι όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα ενισχύσουν τις προσφορές τους σε ηλεκτρικά οχήματα, προβλέποντας αύξηση των πωλήσεων στο 24% της αγοράς από 14% το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Παρ’ όλα αυτά, ο κλάδος ασκεί πολιτική επιρροή και οι ανησυχίες του είναι πιθανό να βρουν «πάτημα» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όταν αυτό ξεκινήσει τις συνεδριάσεις για τους νέους επιτρόπους της Ε.Ε. τον επόμενο μήνα.
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο ευρωκοινοβούλιο, ζήτησε την αναθεώρηση της απαγόρευσης της μηχανής εσωτερικής καύσης μέχρι το 2035, υποστηρίζοντας ότι το μέτρο απειλεί τις θέσεις εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία και θα καταστήσει την οδήγηση απλησίαστη για ορισμένους. Στέλεχος των Πατριωτών για την Ευρώπη χαρακτήρισε τη στρατηγική της Ε.Ε. για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα «οικονομική αυτοκτονία» για την περιοχή.
Διαβάστε ακόμη
Το Ισραήλ χτυπά οικονομικούς στόχους της Χεζμπολάχ στον Λίβανο (tweets)
Νέο «μαξιλάρι» €400 εκατ. ζήτησε ο επόπτης από τις ελληνικές τράπεζες (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα