Κανένας Ρώσος πολίτης ηλικίας κάτω των 25 ετών δεν έχει ζήσει άλλον ηγέτη στη χώρα εκτός από τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Την ίδια ώρα, το Κρεμλίνο δείχνει αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι η νέα γενιά θα συνεχίσει να διαμορφώνεται κατ’ εικόνα του προέδρου, σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Bloomberg.
Η Μόσχα διαθέτει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως για την προώθηση των αξιών του Πούτιν και τη διαμόρφωση των μυαλών των νέων της Ρωσίας. Ορισμένες από τις αλλαγές είναι ήδη ορατές. Τα παιδιά που επέστρεψαν στα σχολεία τη Δευτέρα κατά την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς στη Ρωσία, τραγούδησαν τον εθνικό ύμνο και υπήρξε τελετουργική έπαρση της σημαίας, μια τελετή που το υπουργείο Παιδείας της χώρας ενθαρρύνει όλα τα σχολεία να πραγματοποιούν κάθε εβδομάδα μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε τον περασμένο μήνα μια πολιτική για τη νεολαία έως το 2030, η οποία στοχεύει στη διαμόρφωση μιας «πατριωτικής, ιδιαίτερα ηθικής και υπεύθυνης γενιάς Ρώσων πολιτών, ικανής να διασφαλίσει την κυριαρχία, την ανταγωνιστικότητα και την περαιτέρω ανάπτυξη» της χώρας, σύμφωνα με σχετικό έγγραφο της στρατηγικής.
Οι έφηβοι θα έχουν φέτος ένα νέο μάθημα για τις «βασικές αρχές της ασφάλειας και της υπεράσπισης της πατρίδας», αντικαθιστώντας τα μαθήματα που επικεντρώνονταν περισσότερο στην ασφάλεια και τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Θα διδάσκονται για τον οπλισμό, τα βασικά στοιχεία της στρατιωτικής ετοιμότητας και τη ζωή στον στρατό, με τη συμμετοχή σε ορισμένες περιπτώσεις στρατιωτών που έχουν πολεμήσει στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Τα μαθήματα «θα θέσουν πολλά πράγματα σε συστηματική βάση» στα σχολεία, δήλωσε ο Πούτιν τη Δευτέρα κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συζήτησης με μια ομάδα παιδιών στο Κιζίλ της ρωσικής περιοχής Τούβα, που συνορεύει με τη Μογγολία. Οι Ρώσοι που πολεμούν στην Ουκρανία αποτελούν «παράδειγμα τόσο του πατριωτισμού όσο και των αιώνων παραδόσεών μας με μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στην πατρίδα μας», είπε.
Ξαναγράφουν τα βιβλία της ιστορίας
Το υπουργείο Παιδείας ξαναγράφει τα βιβλία της ιστορίας για να περάσει το μήνυμα ότι ο πόλεμος που ξεκίνησε ο Πούτιν δεν είναι μόνο εναντίον της Ουκρανίας, αλλά και εναντίον μιας παρακμιακής Δύσης που θέλει να καταστρέψει τη Ρωσία και τον παραδοσιακό ορθόδοξο τρόπο ζωής της. Οι προτάσεις που καταρτίστηκαν από ακαδημαϊκούς συμβούλους της κυβέρνησης ενθαρρύνουν τους καθηγητές ιστορίας να προσθέσουν τις προσωπικότητες που συμμετείχαν στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ως σύγχρονους ήρωες της χώρας.
Ένα άλλο πρόγραμμα παροτρύνει τους εκπαιδευτικούς να προωθήσουν στους μαθητές τη σημασία της δημιουργίας πολυμελών οικογενειών, ώστε να αντιστραφεί η δημογραφική κρίση της Ρωσίας.
Σε ορισμένα πανεπιστήμια, οι φοιτητές παρακολουθούν υποχρεωτικά μαθήματα για τα «βασικά στοιχεία της ρωσικής κρατικής υπόστασης» που εισήγαγε το Κρεμλίνο πέρυσι για να προωθήσει τον πατριωτισμό και τα «ιδεολογικά δόγματα που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ρωσικού πολιτισμού», σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας της χώρας.
Το Κρεμλίνο θεωρεί ότι διακυβεύονται πολλά: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, η Ρωσία είχε πέρυσι σχεδόν 38 εκατ. άτομα ηλικίας 14-35 ετών, περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού.
«Μια νέα γενιά Πουτινικών διαμορφώνεται, παρατείνοντας την ύπαρξη του ίδιου του καθεστώτος», δήλωσε ο Αντρέι Κολέσνικοφ, ανεξάρτητος ερευνητής από τη Μόσχα, ο οποίος στο παρελθόν εργαζόταν στο Carnegie Endowment for International Peace. «Προετοιμάζουν μια γενιά στο πνεύμα της ολοκληρωτικής υπακοής».
Η Ρωσία δεν είναι η μόνη που προσπαθεί να καλλιεργήσει το αίσθημα της εθνικής υπερηφάνειας στους νέους της. Τα παιδιά σε πολλά σχολεία των ΗΠΑ ξεκινούν την ημέρα τους με την απαγγελία εθνικού ύμνου, ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν στο πρόγραμμα σπουδών τους προγράμματα για την ιθαγένεια που αποσκοπούν στην εμπέδωση των πολιτικών αξιών και της εθνικής ταυτότητας.
Ωστόσο, ο ολοένα και πιο εξατομικευμένος χαρακτήρας της διακυβέρνησης του 71χρονου Πούτιν κατά τη διάρκεια εξουσίας του καθιστά την προσπάθεια της Ρωσίας ξεχωριστή. Ο πρώην πράκτορας της KGB έχει σφίξει τη λαβή του στη χώρα απομακρύνοντας ή φυλακίζοντας πιθανούς αντιπάλους και συντρίβοντας διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας. Με τον πόλεμό του στην Ουκρανία να συνεχίζεται με κόστος τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, το Κρεμλίνο διεξάγει μια ιδεολογική μάχη για να συσπειρώσει τους Ρώσους πίσω από τον Πούτιν και να καταστήσει ακόμη και τους ήπιους επικριτές του προδότες. Αυτό συμβαίνει καθώς στις εκλογές του Μαρτίου παρέτεινε την προεδρία του για άλλα έξι χρόνια και δυνητικά μπορεί να κυβερνήσει μέχρι το 2036.
Μόνο φέτος η ρωσική κυβέρνηση διέθεσε 45,8 δισ. ρούβλια (511 εκατ. δολάρια) για την πατριωτική εκπαίδευση των νέων, λίγο περισσότερα από πέρυσι.
Ορισμένες από τις οργανώσεις νεολαίας της Ρωσίας έχουν ως πρότυπο τα κινήματα Pioneer και Komsomol της σοβιετικής εποχής. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται ο Στρατός Νεολαίας, μια ομάδα που υποστηρίζεται από το Υπουργείο Άμυνας, της οποίας περισσότερα από 1 εκατ. μέλη μαθαίνουν να παρελαύνουν, εκπαιδεύονται στα όπλα και συμμετέχουν σε επίσημες κρατικές εκδηλώσεις με στρατιωτικού τύπου στολές. Έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αποκάλεσε τον Στρατό της Νεολαίας “παραστρατιωτική οργάνωση” που υποστηρίζει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η κρατική πολιτική απευθύνεται στους νέους και με λιγότερο επίσημους τρόπους. Τον Μάρτιο, η Ρωσία διοργάνωσε το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, προσελκύοντας επισκέπτες από περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, του Μεξικού και του Πακιστάν. Ανάμεσα σε διαλέξεις που συχνά διευθύνονταν από κρατικούς αξιωματούχους και προπαγανδιστές, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν Ρώσους διάσημους και τον Τούρκο πρωταγωνιστή σαπουνόπερας Burak Özçivit, ο οποίος είναι δημοφιλής στη χώρα.
Η κυβέρνηση επένδυσε σχεδόν 500 εκατ. ρούβλια σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι βασισμένο σε ρωσικά πατριωτικά θέματα. Το παιχνίδι αναπτύχθηκε από την Cyberia Nova με έδρα το Νοβοσιμπίρσκ, ξεκίνησε τον Απρίλιο και επικεντρώνεται στη λεγόμενη περίοδο της ρωσικής ιστορίας “Time of Troubles” στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα, όταν η χώρα βρισκόταν εν μέρει υπό κατοχή. Ο παίκτης ελέγχει έναν χαρακτήρα με το όνομα Yuri Miloslavsky, ο οποίος εντάσσεται σε μια πολιτοφυλακή για να απελευθερώσει τη Μόσχα από τα πολωνικά στρατεύματα.
Ορισμένα πανεπιστήμια ενθαρρύνουν τους φοιτητές να δείξουν την υποστήριξή τους στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και μέσω εξωσχολικών δραστηριοτήτων. “Ζούμε στη Ρωσία και πρέπει να ζούμε στο παρόν”, δήλωσε ο Σεργκέι, ένας 20χρονος φοιτητής πληροφορικής σε ένα πανεπιστήμιο έξω από τη Μόσχα, ο οποίος είναι μέλος μιας λέσχης που βοηθά τους στρατιώτες.
Οι χρηματοδοτούμενες από το κράτος κατασκηνώσεις και τα συνέδρια για τη νεολαία υπόσχονται στους συμμετέχοντες επαγγελματική ανέλιξη, υπογραμμίζοντας το μήνυμα ότι η μελλοντική επιτυχία εξαρτάται από την αδιαμφισβήτητη αφοσίωση στον ηγέτη και το κράτος.
Σίγουρα, δεν είναι καθόλου σαφές πόσο θα πετύχουν οι επίσημες προσπάθειες για τη διαμόρφωση των νέων Ρώσων με τον τρόπο που το επιθυμεί το Κρεμλίνο. Κατά τη σοβιετική εποχή, πολλοί από εκείνους που εντάχθηκαν στην Komsomol το έκαναν μόνο για να αποκτήσουν πρόσβαση σε προνόμια που συνδέονταν με την ιδιότητα του μέλους της ομάδας στα πανεπιστήμια, ενώ παράλληλα δεν ενστερνίζονταν πραγματικά την κομμουνιστική ιδεολογία.
Στη σύγχρονη Ρωσία, η κατάσταση είναι παρόμοια για τις οικογένειες που δεν υποστηρίζουν το καθεστώς του Πούτιν, αλλά πρέπει να ζουν κάτω από νόμους που επιβάλλουν σκληρή τιμωρία για τις διαφωνίες. “Μπορώ να εξηγήσω στα παιδιά μου στο σπίτι τι είναι καλό και τι κακό”, δήλωσε η Αλίνα, μητέρα δύο μαθητών σε σχολείο στη νότια πόλη Βορονέζ.
«Δεν έχουμε φτάσει ακόμη στον ολοκληρωτισμό», δήλωσε η Αλεξάνδρα Αρκίποβα, μια Ρωσίδα ανθρωπολόγος που ζει στη Γαλλία. «Έχουμε ένα ρωσικό υβριδικό αυταρχικό σύστημα. Δεν χρειάζεται ακόμη προσωπική ειλικρινή συμμετοχή, χρειάζεται συμπεριφορές υπακοής».
Διαβάστε ακόμη
Στο στόχαστρο της Εφορίας οι TikTokers που… εισπράττουν
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ