Η ευρωπαϊκή αγορά των repos μπορεί να έχει αποφύγει το είδος της αναταραχής που έπληξε το οικονομικό σύστημα των ΗΠΑ φέτος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα είναι ήρεμα.
Η αγορά αυτή των 8 τρισεκατομμυρίων ευρώ (9 τρισ. δολάρια) γίνεται όλο και πιο κατακερματισμένη, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS). Ενώ αυτό δεν έχει προκαλέσει ακόμα κάποια βλάβη, ωστόσο αυξάνει τον κίνδυνο να μην ρέουν τα μετρητά μέσω του συστήματος σωστά, όπως ανέφερε η BIS στην τριμηνιαία επισκόπησή της. Αυτό προκάλεσε το χάος στις ΗΠΑ σχεδόν πριν από τρεις μήνες.
Οι πράξεις repos – επαναγορά συμφωνιών, όπου τα ομόλογα χρησιμοποιούνται ως εξασφάλιση για βραχυπρόθεσμα δάνεια (collateral) – λειτουργούν ως βασικές προϋποθέσεις για την ευρύτερη αγορά σταθερού εισοδήματος. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αναγκάστηκε να αναλάβει δράση για να ηρεμήσει την αγορά repos των ΗΠΑ, όταν τα επιτόκια αυξήθηκαν στα μέσα Σεπτεμβρίου. Ορισμένοι φοβούνται παρόμοιο γεγονός αργότερα αυτό το μήνα και στην Ευρώπη, όταν οι ανάγκες ρευστότητας στο τέλος του έτους ενδυναμώσουν τις πιέσεις.
Η μελέτη της BIS διαπίστωσε ότι η ευρωπαϊκή αγορά συμφωνιών επαναγοράς (repos) έχει επηρεαστεί τα τελευταία χρόνια από τους επενδυτές που αναζητούν συγκεκριμένες εξασφαλίσεις και όχι απλώς χρηματοδότηση. Αυτό επιδεινώνει την πολυδιάσπαση των εγγυήσεων, όπου η ρευστότητα, η τιμή και η συμπεριφορά των χρεογράφων ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφία, καθώς κάποιοι traders ειδικεύονται σε ομόλογα που εκδίδονται από τη δική τους κυβέρνηση.
Η όλη τάση έχει κερδίσει ώθηση, χάρη στην τόνωση των κεντρικών τραπεζών, η οποία ταυτόχρονα αύξησε τη ρευστότητα της χρηματοδότησης, αλλά απέσυρε τις εξασφαλίσεις, όπως αναφέρει το έγγραφο της Τράπεζας.
«Αυτό μπορεί να εμποδίσει την ανακατανομή της ρευστότητας», γράφουν στην έκθεση οι συγγραφείς Πάτρι Σάφνερ, Άντζελο Ρανάλντο και Κώστας Τσατσαρώνης.
Στην αγορά repo υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύο κατηγορίες, τα γενικά και τα ειδικά. Τα πρώτα χρησιμεύουν κυρίως για δανεισμό και δανειοδότηση μετρητών, ενώ τα δεύτερα κινούνται κυρίως από τις ανάγκες εγγυήσεων και τις συναλλαγές που προσδιορίζουν συγκεκριμένους τίτλους.
Σε αμφότερες τις κατηγορίες, η ρευστότητα στην Ευρώπη διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης των ενεχύρων, ανέφερε η BIS. Το πιο εμπορεύσιμα είναι τα γερμανικά. Τα ισπανικά και τα ιταλικά repos παρουσίασαν χαμηλότερη και πιο ασταθή ρευστότητα.
Οι συμμετέχοντες στην αγορά τείνουν να ειδικεύονται σε ένα ή σε λίγα τμήματα, όπως διαπίστωσε το BIS, με αποτέλεσμα η αγορά να οδηγείται στον κατακερματισμό.
Ο κίνδυνος είναι ότι αυτά «ενδέχεται να παρεμποδίσουν το αρμπιτράζ σε τμήματα εξασφαλίσεων», σύμφωνα με την ίδια έκθεση.
«Δεν είναι σαφές αν η σημασία των εγγυήσεων είναι μόνιμη μετατόπιση ή απλώς συνέπεια της διεύρυνσης των ισολογισμών της κεντρικής τράπεζας”, ανέφερε η BIS. «Και στις δύο περιπτώσεις, αυτές οι προσπάθειες έχουν ενισχύσει την τάση προς τον κατακερματισμό της αγοράς», καταλήγει η έκθεση της Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.