Πριν από μία δεκαετία η Κίνα χρησιμοποιούσε τις χαμηλές τιμές για να επικρατήσει στην αγορά κατασκευής ηλιακών πάνελ και να ανταποκριθεί στην υψηλή ζήτηση. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, έχοντας χάσει την πρωτοκαθεδρία στο παρελθόν, τώρα πια φαίνονται έτοιμες να μην επιτρέψουν στην Κίνα να κάνει το ίδιο και με το πράσινο υδρογόνο.
Δεδομένης της παγκόσμιας προσπάθειας επίτευξης net zero, ο νέος αυτός γύρος ανταγωνιστικότητας περιστρέφεται γύρω από ένα νέο μηχάνημα με όνομα «ηλεκτρολύτης» (electrolyzer). Οι ηλεκτρολύτες αυτοί, όταν συνδέονται με δίκτυο «πράσινης» ενέργειας (π.χ. αιολικής), μπορούν να αποσπάσουν το υδρογόνο από το νερό χωρίς την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό μέρος της όλης προσπάθειας μείωσης των εκπομπών των βαρέων βιομηχανιών.
Εταιρείες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν αρχίσει να αυξάνουν την παραγωγή ηλεκτρολυτών, ενώ κατασκευάζονται πολλαπλές μονάδες παραγωγής πράσινου υδρογόνου. Σύμφωνα με το BloombergNEF, η παραγωγή ηλεκτρολυτών θα χρειαστεί να πολλαπλασιαστεί κατά 91 φορές μέχρι το 2030 έτσι ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί βετεράνοι της βιομηχανίας παραγωγής καθαρής ενέργειας κοιτούν την όλη προσπάθεια με ένα «déjà vu». Το 40% των ηλεκτρολυτών αυτή τη στιγμή προέρχονται από την Κίνα.
Οι κινεζικοί ηλεκτρολύτες δεν έχουν τόσο μεγάλη αποτελεσματικότητα όπως αυτοί που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και την Ευρώπη αλλά κοστίζουν πολύ λιγότερο. Οι κινεζικές εταιρείες αυτές, μεν, παρέχουν ηλεκτρολύτες στην εγχώρια αγορά, αλλά έχουν ήδη αρχίσει να επεκτείνονται και στη διεθνή.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θήτευσε ως αντιπρόεδρος της χώρας όταν η Κίνα είχε την πρωτοκαθεδρία στην παραγωγή ηλιακών πάνελ. Τώρα, θεωρεί την ασιατική χώρα ως ανταγωνιστή και έχει προχωρήσει στη λήψη γενναίων αποφάσεων για τη στήριξη της αμερικανικής βιομηχανίας, όπως το Inflation Reduction Act το οποίο προσφέρει κίνητρα στις αμερικανικές εταιρείες.
Η Ευρώπη, από την πλευρά της, έχει κι αυτή τους λόγους της για τη βελτίωση της παραγωγικής της ικανότητας, δεδομένου του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης που αυτός δημιούργησε. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί επικριτές των αποφάσεων της Ε.Ε. τονίζουν πως η Ένωση δεν έχει λάβει τα αναγκαία βήματα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της ενάντια στις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει, μεν, στόχο παραγωγής πράσινου υδρογόνου ύψους 10 εκατομμυρίων τόνων μέχρι το 2030, αλλά δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιές μορφές παραγωγής θα χαρακτηριστούν «πράσινες», κάτι που δυσκολεύει τη λήψη αποφάσεων των εταιρειών.
«Ανησυχώ πως το μερίδιο της αγοράς των ηλεκτρολυτών της Ευρώπης θα μεταφερθεί σε άλλες περιοχές του πλανήτη», ανέφερε ο Γιώργος Χατζημαρκάκης, CEO του λόμπι Hydrogen Europe, προσθέτοντας πως «η Ε.Ε. αυτοκτονεί, αφού αφήνει αυτή την ευκαιρία να περάσει αναξιοποίητη».
Την ίδια στιγμή, πολλοί αναλυτές αναμένουν πως οι κινεζικοί ηλεκτρολύτες θα βελτιωθούν, γεφυρώνοντας το τεχνολογικό «χάσμα» μεταξύ των Δυτικών και των κινεζικών μονάδων.
«Η Κίνα εργάζεται για τη δημιουργία νέων ηλεκτρολυτών», τόνισε η Μπρίτζετ φαν Ντόρστεν της Wood Mackenzie προσθέτοντας πως «όταν η Κίνα αποφασίσει να μην παράγει ηλεκτρολύτες περιορισμένων ικανοτήτων, θα το κάνει άμεσα».
Οι επιμέρους διαφορές
Οι ηλεκτρολύτες έχουν ευρεία γκάμα λειτουργίας με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Οι κινεζικές εταιρείες παράγουν «αλκαλικούς» ηλεκτρολύτες οι οποίοι κοστίζουν λιγότερο αλλά χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια για την παραγωγή ενός κιλού υδρογόνου. Οι αμερικανικοί και ευρωπαϊκοί ηλεκτρολύτες προσηλώνονται στη χρήση «στερεού οξειδίου» και «μεμβράνης ανταλλαγής πρωτονίων» (PEM) με υψηλότερο αρχικό κόστος αλλά μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση.
Η κινεζική Longi Green Energy Technology Co. η οποία είναι και η μεγαλύτερη παραγωγός ηλιακών πάνελ παγκοσμίως, έχει ήδη κατασκευάσει μονάδα παραγωγής υδρογόνου και έχει ήδη παρασκευάσει ηλεκτρολύτες συνολιλής παραγωγικής ικανότητας 1,5 γιγαβάτ. Η εταιρεία έχει αρχίσει να παράγει ΡΕΜ ηλεκτρολύτες αλλά τονίζει πως, προς το παρόν, οι «αλκαλικοί» ηλεκτρολύτες θα κατακλύσουν την αγορά για την επόμενη πενταετία.
H κρατική κινεζική εταιρεία PERIC έχει, επίσης, ήδη λάβει πληθώρα παραγγελιών από 7 ξένες χώρες, βάσει ανάλυσης του BloombergNEF. Σύμφωνα με τον Χουάνγκ Φανγκ, στέλεχος της Shandong Saikesaisi Hydrogen Energy, η εταιρεία αυτή πουλά το 10%-15% των προϊόντων της σε χώρες του εξωτερικού.
Η ηλεκτρόλυση διαφέρει σημαντικά από την παραγωγή αιολικής ενέργειας. Τα ηλιακά πάνελ μπορούν να εγκατασταθούν είτε στην οροφή ενός κτιρίου, είτε να καλύψουν ολόκληρα στρέμματα ανοιχτών εκτάσεων χωρίς να διαφέρουν πολύ τεχνολογικά. Οι ηλεκτρολύτες, όμως, είναι διαφορετικοί. Κάθε μονάδα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες παραγωγής του κάθε πελάτη και τις ικανότητες του κάθε δικτύου ενέργειας.
Οι ηλεκτρολύτες έχουν, επίσης, εξαιρετικά υψηλό βάρος και είναι εξαιρετικά περίπλοκες μηχανές, ενώ χρειάζονται συντήρηση και αλλαγή για τις εκάστοτε ανάγκες των πελατών. Η μεταφορά τους από την Κίνα στις «τέσσερις γωνίες» του κόσμου δεν είναι εύκολη.
Παράλληλα, η κινεζική βιομηχανία παραγωγής ηλιακών πάνελ έχει λάβει σημαντική στήριξη από το κινεζικό κράτος, κάτι που δεν ισχύει ακόμη για την αντίστοιχη της παραγωγής ηλεκτρολυτών. Στη Δύση, το νέο γραφειοκρατικό σύστημα των ΗΠΑ είναι πολύ πιο εύκολο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, σύμφωνα με τον Ρόλαντ Μπάαν, CEO της Topsoe A/S, μετατρέποντας τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.
Διαβάστε ακόμη