Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank έχει δημιουργήσει ανησυχίες για μετάδοση της κρίσης λόγω έλλειψης χρηματοδότησης σε άλλες τράπεζες. Παρ’ όλα αυτά, αν και οι μετοχές τραπεζών όπως First Republic Bank και Western Alliance Bancorp έχουν καταγράψει σημαντική μείωση, το όλο τραπεζικό σύστημα φαίνεται πως αντέχει, τουλάχιστον προς το παρόν.
Το Bloomberg συνέθεσε μία λίστα με ορισμένους δείκτες οι οποίοι ενδέχεται να προμηνύουν παράλληλη πίεση στις τράπεζες και πιθανή μετάδοση στο ευρύτερο τραπεζικό οικοσύστημα.
Δίχτυ ασφαλείας
Οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ εφάρμοσαν ένα νέο δίχτυ ασφαλείας για τις τράπεζες το οποίο, σύμφωνα με τα στελέχη της Fed, είναι αρκετό για την προστασία του συνόλου των καταθέσεων στη χώρα. Το Bank Term Funding Program επιτρέπει στις τράπεζες στο να ρευστοποιήσουν το προβληματικό χαρτοφυλάκιό τους χωρίς απώλειες, αφού η Fed θα παρέχει ισοδύναμη χρηματοδότηση στην ονομαστική αξία των τίτλων.
Ο δανεισμός από το πρόγραμμα αυτό θα δημοσιεύεται εβδομαδιαία στον ισολογισμό της Fed, αν και οι συγκεκριμένοι δανειζόμενοι δε θα γίνουν γνωστοί για μία διετία. Οι επενδυτές και οι αναλυτές θα συνεχίσουν να παρακολουθούν από κοντά το πρόγραμμα και τις επιπτώσεις του στο τραπεζικό σύστημα.
Βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση
Ένα άλλο πρόγραμμα το οποίο, όμως, επιφέρει και ένα στίγμα στην ευρύτερη αγορά είναι το λεγόμενο «discount window» της Fed. Όπως και το προαναφερθέν δίχτυ ασφαλείας, προσφέρει χρηματοδότηση, αλλά σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο 90 ημερών. Σημειωτέον πως, ιστορικά, τα μετρητά που λαμβάνουν οι δανειζόμενοι κυμαίνονται υπό του 100% των εγγυήσεών τους. Το «κούρεμα» αυτό επιβάλλεται από τη Fed ως αντιστάθμιση του κινδύνου.
Στα τέλη του 2022, τα ποσοστά βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης αυτά τα οποία συνήθως αποτελούν και τελευταία επιλογή για τις τράπεζες, αυξήθηκαν σε υψηλά διετίας. Συνδυαζόμενα με την αύξηση του δανεισμού των τραπεζών μέσω άλλων πηγών, υποδεικνύουν πως τα τραπεζικά αποθέματα αδειάζουν.
Ομόλογα και μετρητά
Επιπροσθέτως, η Fed μπορεί να παρέχει στις τράπεζες υπηρεσία βάσει της οποίας θα μπορούν να προχωρούν σε overnight swaps κρατικών ομολόγων με μετρητά. Το πρόβλημα αυτού του προγράμματος με ονομασία «Standing Repo facility», είναι πως μόλις 16 αμερικανικές τράπεζες έχουν την ικανότητα να το χρησιμοποιήσουν, εκ των οποίων καμία δεν είναι τοπική τράπεζα.
Federal Home Loan Banks
Ο οργανισμός Federal Home Loan Banks παρέχει χρηματοδότηση σε εμπορικές τράπεζες και άλλες οντότητες του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω βραχυπρόθεσμων δανείων εξασφαλισμένων από στεγαστικά δάνεια ή άλλα assets. Οι τράπεζες δεν είχαν την ανάγκη να επιλέξουν αυτό το πρόγραμμα όταν είχαν αρκετά κεφάλαια, αλλά δεδομένων των υψηλών επιτοκίων, τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Σε μία ασυνήθιστη κίνηση, ο FHLB ενίσχυσε τη δική του ρευστότητα τη Δευτέρα, υποδεικνύοντας πως πολλά μέλη ενδέχεται σύντομα να στραφούν προς τη χρηματοδότησή του.
Το συνολικό ποσό δανεισμού προς τα μέλη του οργανισμού είχε ήδη υπερδιπλασιαστεί πέρυσι λόγω της αύξησης των επιτοκίων από τη Fed.
Fed Funds Market
H Fed Funds Market (ομοσπονδιακή αγορά κεφαλαίων) αποτελείται από εγχώριο, μη εξασφαλισμένο δανεισμό σε δολάρια. Οι δανειζόμενοι αλλά και οι δανειστές είναι τραπεζικά ιδρύματα και άλλες οντότητες, ιδιαίτερα επιχειρήσεις οι οποίες χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση.
Στις αρχές του 2023, ο όγκος συναλλαγών στη fed funds market είχε αυξηθεί σε υψηλό επταετίας, σημείο το οποίο πλησίασε και την προηγούμενη εβδομάδα. Μετά την κατάρρευση της SVB, τα νέα, επικαιροποιημένα στοιχεία υπέδειξαν πως οι δανειστές είχαν πολύ λιγότερα κεφάλαια προς δανεισμό.
Αποθέματα
Τα αποθέματα των τραπεζών αποτελούν άλλη μία σημαντική ένδειξη για την πιθανότητα δημιουργίας συστημικού σοκ. Ο όγκος των αποθεμάτων μειώνεται εδώ και πολλούς μήνες λόγω της αύξησης των επιτοκίων και του αναγκαίου εξορθολογισμού των ισολογισμών των τραπεζών μέσω της ποσοτικής σύσφιξης.
Σε παρόμοιες κινήσεις έχει προχωρήσει και η Fed, κάτι το οποίο έχει μειώσει τη ρευστότητα στο σύστημα.
Η τρέχουσα τραπεζική κρίση θα μπορούσε να ωθήσει όλο και περισσότερα κεφάλαια σε money funds όχι μόνο λόγω των αποδόσεων που αυτά προσφέρουν αλλά και της σχετικής ασφάλειάς τους, κάτι το οποίο θα επιδεινώσει το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν πως το φαινόμενο αυτό θα «φρενάρει» το πρόγραμμα ποσοτικής σύσφιξης (QT) της Fed νωρίτερα από το αναμενόμενο, ιδιαίτερα εάν η κεντρική τράπεζα έχει σκοπό να συνεχίσει την αύξηση των επιτοκίων της.
Επιτόκια
Μία από τις σημαντικότερες ενδείξεις των πρόσφατων αναταραχών στο τραπεζικό σύστημα είναι η σημαντική μεταβολή των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων, η οποία οφείλεται κυρίως στην προσφυγή των επενδυτών προς τα «safe havens» (ασφαλή καταφύγια) αλλά και τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για τη νομισματική πολιτική της Fed. Πρόσφατα, η ημερήσια πτώση των αποδόσεων των 2ετών κρατικών ομολόγων ΗΠΑ, για παράδειγμα, ήταν η μεγαλύτερη εδώ και 40 περίπου χρόνια.
Η μείωση των επιτοκίων θα μπορούσε μεν, να άρει ορισμένη από την πίεση προς το τραπεζικό σύστημα αλλά η ένδειξη για περαιτέρω δημιουργία προβλημάτων βασίζεται κυρίως στην αναμεταξύ σχέση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων αυτών.
Τα επιτόκια τα οποία συνεχίζουν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα έναντι των αντίστοιχων τραπεζικών θα συνεχίσουν να ασκούν πιέσεις στις κεφαλαιακές ροές. Άλλα επιτόκια, παράλληλα, αποτελούν ένα καλό «βαρόμετρο» του στρες. Η διαφορά μεταξύ των κυμαινόμενων επιτοκίων και εκείνων που συνδέονται με τους αντίστοιχους δείκτες πολλές φορές χρησιμοποιείται ως μέτρηση της δυσκολίας των τραπεζών σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση κεφαλαίων.
Γενική μακροοικονομική εικόνα
Εκτός όλων των υπόλοιπων ενδείξεων, η γενικότερη μακροοικονομική εικόνα ενδέχεται κι αυτή να παίξει το ρόλο της. Σύμφωνα με σχετικό δείκτη χρηματοοικονομικών συνθηκών του Bloomberg, τα πράγματα βρίσκονται σε σημείο παρόμοιο με τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Η αυξημένη αυστηρότητα στις αγορές επηρεάζει και την πραγματική οικονομία, κάτι το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει τις αποφάσεις της Fed. Οι επόμενες κινήσεις νομισματικής σύσφιξης της κεντρικής τράπεζας θα εξαρτηθούν από τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η αγορά.
Διαβάστε ακόμη
Fed: Η στρατηγική Πάουελ για τη χαλιναγώγηση της κρίσης (πίνακες)
Domes Noruz Kassandra: Η οικογένεια Σπανού αποκτά νέο ξενοδοχείο στη Χαλκιδική