Σε ένα νέο κυκεώνα νομικών και οικονομικών διαδικασιών φαίνεται πως θα εισέλθουν οι κάτοχοι ρωσικών ομολόγων εάν οι κυρώσεις της Δύσης ωθήσουν τη Ρωσία σε μία ιστορική χρεοκοπία.
Μέχρι προσφάτως, η Μόσχα είχε καταφέρει να εξυπηρετήσει το χρέος της. Παρ’ όλα αυτά, το μέλλον αποδεικνύεται άγνωστο, δεδομένου του κλεισίματος νέας «διόδου» από τις ΗΠΑ, η οποία επηρέασε την αποπληρωμή ομολογιακών υποχρεώσεων ύψους $100 εκατ στις 27 Μαΐου. Σημειωτέον πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει -επίσης- επιβάλλει κυρώσεις στο Εθνικό Αποθετήριο Διακανονισμού της Ρωσίας.
Τόσο οι κυρώσεις όσο και τα capital controls της χώρας σημαίνουν πως ό,τι μέλλει γενέσθαι δεν πρόκειται να έχει καμία σχέση με τους παραδοσιακούς τρόπους αναδιάρθρωσης του χρέους και της υποτίμησης του νομίσματος. Δεν είναι, επίσης, γνωστό πώς και πότε θα κηρυχθεί χρεοκοπία.
Ιδού ορισμένα από τα επόμενα πιθανά βήματα, σύμφωνα με το Βloomberg:
Πλησιάζει η χρεοκοπία;
Η χώρα έχει περίοδο χάριτος 30 ημερών για την εύρεση λύσης όσον αφορά τις ομολογιακές της υποχρεώσεις. Ακόμα κι αν περάσει αυτή η περίοδος χάριτος, η χρεοκοπία εξαρτάται από τη διαφορετική σκοπιά του καθενός.
Η Ρωσία αναφέρει πως έχει ήδη εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο Εθνικό Αποθετήριο Διακανονισμού. Οι ομολογιούχοι, όμως, δεν μπορούν να δηλώσουν πως έχουν λάβει τα χρήματά τους… εάν απλά δεν τα λάβουν.
«Η Ρωσία διατίθεται και είναι ικανή να εκπληρώσει τις ομολογιακές της υποχρεώσεις», ανέφερε o Darshak Dholakia της Dechert LLP, τονίζοντας πως «η δήλωσή της αυτή θα μπορούσε να ενισχύσει το αφήγημα της Μόσχας ως προς τους επενδυτές αλλά και προς τα διεθνή δικαστήρια σε περίπτωση “χρεοκοπίας”, αφού το μόνο που εμποδίζει την αποπληρωμή είναι οι κυρώσεις».
Η Ρωσία έχει, επίσης, δηλώσει πως εάν δεν μπορεί να πληρώσει σε ξένο συνάλλαγμα, θα πληρώσει σε ρούβλια τα οποία είναι δεδηλωμένα ως «εναλλακτικό νόμισμα αποπληρωμής» για το ομόλογο με ημερομηνία λήξης το 2036. Παρ’ όλα αυτά, η χώρα θα πρέπει να ανακοινώσει την αλλαγή νομίσματος αυτή 15 εργάσιμες πριν την αποπληρωμή. Δεν μπορεί, όμως να κάνει το ίδιο και για το ομόλογο με λήξη το 2026, στο οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει μόνο ευρώ, στερλίνες ή ελβετικά φράγκα. Η ανακοίνωση της αλλαγής σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να είναι 5 εργάσιμες νωρίτερα.
Προσπαθώντας να αποφύγει περαιτέρω προβλήματα, η Ρωσία προετοιμάζει νέο σύστημα αποπληρωμής ομολογιακών υποχρεώσεων για την αποφυγή των κυρώσεων. Σύμφωνα με τον Ρώσο ΥΠΟΙΚ Anton Siluanov, «το νέο σύστημα θα επιτρέπει την πρόσβαση στους επενδυτές χωρίς κανένα εμπόδιο».
Ποιός αποφασίζει;
Εάν η περίοδος χάριτος λήξει και οι ομολογιούχοι δεν έχουν πληρωθεί, η κήρυξη της χρεοκοπίας γίνεται συνήθως από τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι -όμως- δεν έχουν πρόσβαση στη χώρα λόγω των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Σύμφωνα με τους όρους των ομολόγων, οι ίδιοι οι ομολογιούχοι μπορούν να κηρύξουν την χρεοκοπία αυτή σε περίπτωση συμφωνίας του 25% εξ αυτών.
Δε χρειάζεται, όμως, και να βιαστούν, αφού η περίοδος λήξης των αποπληρωμών σε περίπτωση χρεοκοπίας μπορεί να λάβει χώρα μέχρι και μία 3ετία μετά την κήρυξη της.
«Αναμένω πως οι ομολογιούχοι θα κηρύξουν χρεοκοπία της Ρωσίας και θα προσλάβουν νομικούς συμβούλους για την ενίσχυση των αξιώσεών τους έναντι πάσας πιθανότητας, αλλά δε θα προβούν σε περαιτέρω βιαστικές ενέργειες», ανέφερε ο Dennis Hranitzky, στέλεχος της δικηγορικής Quinn Emanuel.
Ποιοί θα μηνύσουν;
Σύμφωνα με το στέλεχος της δικηγορικής Allen & Overy, Γιάννη Μανουηλίδη, η Ρωσία θα μπορούσε να περιμένει τις κινήσεις των ομολογιούχων όσον αφορά την επιλογή δικαιοδοσίας βάσει της οποίας θα εκδικαστεί το θέμα και είτε να την αποδεχτεί είτε να την απορρίψει.
Παρ’ όλα αυτά, ο Siluanov έχει πολλάκις τονίσει πως η χώρα είναι έτοιμη να λάβει νομικά μέτρα. Εάν το κάνει, σύμφωνα με τον Μανουηλίδη, θα υποβληθεί σε δικαστική διαδικασία και δημιουργία ενός φόρουμ συνομιλιών για τις περιστάσεις που οδήγησαν στις κυρώσεις αυτές.
Σύμφωνα με τον Christopher F. Graham, στέλεχος της White and Williams της Νέας Υόρκης, ακόμα και οι τράπεζες που συμπεριλαμβάνονται στην υπόθεση θα μπορούσαν να ξεκινήσουν τις νομικές διαδικασίες.
Η νομική άμυνα της Ρωσίας
Σύμφωνα με την αγγλική νομοθεσία, η Ρωσία θα μπορούσε να υποστηρίξει πως εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της, όπως τονίζουν δύο δικηγόροι που επέλεξαν να μην ονομαστούν αφού εμπλέκονται στην υπόθεση. Τα ομόλογα διοικούνται βάσει των διατάξεων της αγγλικής νομοθεσίας αλλά δεν υπάρχει κάποια νομική υποχρέωση όσον αφορά τη δικαστική δικαιοδοσία.
Σύμφωνα με την Elena Daly, ιδρυτή της EM Conseil, «η Ρωσία μπορεί να υποστηρίξει πως οι κυρώσεις δεν της επέτρεψαν να εκπληρώσει τις ομολογιακές της υποχρεώσεις, κάτι το οποίο βάσει της αγγλικής νομοθεσίας, θεωρείται ως βάσιμη νομική άμυνα».
Ένα αντεπιχείρημα στο παραπάνω, όμως, θα μπορούσε να είναι πως η Ρωσία ήταν αυτή που δημιούργησε τις περιστάσεις για την επιβολή των κυρώσεων μέσω της εισβολής της κατά της Ουκρανίας.
Επιβολή δικαστικής απόφασης
Οι επενδυτές θα πρέπει να επιλέξουν σοφά τη δικαστική τοποθεσία, με πιθανό σημείο την Αγγλία, σύμφωνα με την Deborah North, στέλεχος της Allen & Overy.
Σημειωτέον πως τα περιουσιακά στοιχεία μίας κεντρικής τράπεζας έχουν πολύ υψηλό επίπεδο προστασίας, όπως και τα διπλωματικά assets τα οποία προστατεύονται από τη Συνθήκη της Βιέννης. Γι αυτόν το λόγο οι επενδυτές θα πρέπει να επιλέξουν προσεκτικά τη δικαιοδοσία στην οποία θα βασιστούν για να «βρουν το δίκιο τους» μέσω δικαστικής απόφασης.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμα κι αν η δικαστική απόφαση ληφθεί υπέρ των ομολογιούχων, δεν υπάρχει ρήτρα επιβολής της.
Υπάρχουν εναλλακτικές;
Οι επενδυτές θα μπορούσαν να επιλέξουν διαιτητική νομική απόφαση (arbitration) βασιζόμενη σε επενδυτικές συμφωνίες (διμερείς ή πολυμερείς) μεταξύ της Ρωσίας και των επιμέρους κρατών των ομολογιούχων. Οι διεθνείς συμφωνίες αυτές προστατεύουν τις επενδύσεις σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων των ομολογιούχων. Η όποια απόφαση για αποπληρωμή τους μπορεί να επιβληθεί νομικά, σε αντίθεση με την απόφαση του δικαστηρίου.
Μία άλλη επιλογή αποτελεί η εξωδικαστική συμφωνία αναδιάρθρωσης του ρωσικού χρέους, αν και κάτι τέτοιο θεωρείται δύσκολο δεδομένων των κυρώσεων.
Τί κάνουν μέχρι σήμερα οι ομολογιούχοι;
Αν και δεν έχουν οργανωθεί επισήμως, οι ομολογιούχοι έχουν ήδη προσλάβει νομικούς συμβούλους.
Σύμφωνα με τον Paul Marquardt της David Polk & Wardell LLP, πολλές από τις ερωτήσεις τους προς τους δικηγόρους συμπεριλαμβάνουν -περιέργως- την κερδοσκοπία.
Πολλοί επενδυτές αναρωτιούνται εάν θα μπορούσαν να εξαγοράσουν τα ομόλογα υψηλού κινδύνου αυτά σε πολύ φθηνές τιμές. Η απάντησή του σε αυτό το ερώτημα είναι απλή: «Ναι, εάν θέλετε να το ρισκάρετε».
Διαβάστε ακόμη:
Γιάννης Κάπρας (Bosch): Υπεραποδόσεις, νέες ανατιμήσεις και στο βάθος ένα Hub στην Ελλάδα
ΡΑΕ: Με νέα εργαλεία η παρακολούθηση της ενεργειακής αγοράς
Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά»: Δωρεάν ψηφιακή μαστογραφία για τουλάχιστον 1,3 εκατ. γυναίκες