Αν εξεπλάγησαν οι πάντες από τη βρετανική ψήφο υπέρ του Brexit, τουλάχιστον κάποιοι στις χρηματαγορές αναμένεται να δικαιωθούν για την άποψή τους πως το επόμενο σοκ που θα φέρει τα πάνω κάτω στην πολιτική ζωή μιας χώρας θα προέλθει ξανά από ένα δημοψήφισμα.
Αυτή τη φορά θα αφορά τη συνταγματική αναθεώρηση της Ιταλίας και το αποτέλεσμά του θα κρίνει και το μέλλον του πρωθυπουργού, Ματέο Ρέντσι. Οι τράπεζες είναι διχασμένες για το αποτέλεσμα. Αναλυτές της Goldman Sachs λένε ότι υπάρχει μια πιθανότητα 60% να κερδίσει ο Ρέντσι, ενώ αντίθετα η Morgan Stanley δεν του δίνει πάνω από 35%.
Φαινομενικά, η ψηφοφορία θα είναι κάτι τετριμμένο, μειώνοντας τη δύναμη της Γερουσίας να ενισχύσει το κοινοβούλιο και να προωθήσει μια πιο σταθερή κυβέρνηση.
Μετά το δημοψήφισμα για το Brexit όμως, που οδήγησε στην απότομη αποχώρηση του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, ο Ρέντσι υποσχέθηκε να εγκαταλείψει τη θέση του σε περίπτωση ήττας. Κάτι τέτοιο θα αφήσει την Ιταλία για άλλη μια φορά σε ένα πολιτικό αδιέξοδο, την ώρα ακριβώς που έχει μπροστά της ένα δυσθεώρητο χρέος, αλλά και το επίσης δύσκολο έργο «νοικοκυρέματος» του τραπεζικού κλάδου της.
Σύμφωνα με την οικονομολόγο της Morgan Stanley, Daniele Antonucci, «οι αγορές είναι υπερβολικά σίγουρες για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και τον αντίκτυπό του. Το να χάσει το δημοψήφισμα (ο Ρέντσι), θα επέφερε επιπλέον καθυστερήσεις στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και το τραπεζικό σύστημα».
Στο μεταξύ, τα ιταλικά (και όχι μόνο) ομόλογα έχουν αυξηθεί από το δημοψήφισμα στη Βρετανία λόγω της στήριξης από την ΕΚΤ μέσω του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Οι αποδόσεις των 10ετών ιταλικών τίτλων υποχώρησαν κατά 26 μ.β. στο 1,30%.
Και πάλι όμως, σε σύγκριση με τα ισπανικά ομόλογα, η εικόνα είναι λιγότερο θετική, καθώς τα 10ετή ισπανικά είχαν απόδοση 7 μ.β. περισσότερο από τα αντίστοιχα ιταλικά μετα την επικράτηση του Brexit. Τώρα έχουν απόδοση 23 μ.β. χαμηλότερα
Το ιταλικό δημοψήφισμα αναμένεται να διεξαχθεί στα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου. Το σχέδιο Ρέντσι προβλέπει την αναμόρφωση της Γερουσίας ώστε να μην μπορεί πια να μπλοκάρει την ψήφιση νόμων και να χάσει την εξουσία που έχει αυτή τη στιγμή να κάνει πρόταση μομφής στην κυβέρνηση.
Όσο για τις τράπεζες, η Morgan Stanley συμβουλεύει τους επενδυτές να πουλήσουν ιταλικά ομόλογα και ευρωπαϊκές μετοχές για να μειώσουν το πολιτικό ρίσκο.
Όσο για τη Goldman Sachs, ανα και αναμένει νίκη του Ρέντσι, αναμένει επίσης ότι τα ιταλικά ομόλογα θα υποστούν πλήγμα.
Σημειώνεται τέλος, ότι δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα La Stampa στις 4 Σεπτεμβρίου, η ψήφος υπέρ του «όχι» αποσπούσε 51%, έναντι 49% για το «ναι».
Ψυχραιμία συνιστά η Vanguard Asset Management, που διαχειρίζεται πάνω από 3 τρις δολ. σε διεθνή assets και προτείνει μάλιστα αγορά ιταλικών ομολόγων αντί ισπανικών. «Δεν βλέπω ότι το δημοψήφισμα θα οδηγήσει σε συστημικό κίνδυνο την Ιταλία. Οι επενδυτές έχουν πλέον συνηθίσει να αντιμετωπίζουν την πολιτική αβεβαιότητα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο στρατηγικός αναλυτής της Vanguard με έδρα το Λονδίνο, Nick Eisinger.