Ενα πλάνο-έκπληξη των ΗΠΑ για την αναδιάρθρωση της φορολόγησης των διεθνών επιχειρήσεων υπόσχεται μια νέα εποχή, κατά την οποία οι κυβερνήσεις θα λαμβάνουν περισσότερους φόρους από τις πιο επιτυχημένες παγκόσμιες επιχειρήσεις. Ομως, αυτό θα πραγματοποιηθεί, μόνο εάν συμφωνήσει κι ο υπόλοιπος κόσμος.
Η μέχρι τώρα θετική απάντηση της Ευρώπης στην πρόταση της Τζάνετ Γιέλεν του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ προμηνύει μια καλή αρχή σε ό,τι αφορά την αλλαγή ενός μακροχρόνιου αδιέξοδου 135 χωρών όσον αφορά την εναρμόνιση των εταιρικών φορολογήσεων.
Οι παράγοντες της προσπάθειας, μέσω της ηγεσίας του OECD (ΟΟΣΑ), αναμένουν μια συμφωνία μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού.
Η αμερικανική πρόταση αποσκοπεί σε δύο πράγματα: την θέσπιση ελάχιστου παγκόσμιου φόρου 21% και στη διασφάλιση πως οι 100 περίπου μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου θα πληρώνουν περισσότερους φόρους οπουδήποτε έχουν επιχειρηματικές δραστηριότητες. Αν και παραμένει το πρόβλημα της υλοποίησης, ο τρόπος διευθέτησης διαμαχών και το πώς ακριβώς θα βγουν κερδισμένες οι φτωχότερες χώρες παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα.
«Η φορολόγηση αποτελεί τεράστιο χρηματοοικονομικό αλλά και κυριαρχικό ερώτημα. Αυτό που προτείνεται είναι μια πραγματική φορολογική επανάσταση» ανέφερε ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ Μπρούνο λε Μερ. «Εάν συμφωνήσουμε σε έναν παγκόσμιο φόρο, οι διεθνείς επιχειρήσεις και η διεθνής φορολόγηση θα είναι δικαιότερη», προσέθεσε.
Η αναδιάρθρωση της παγκόσμιας φορολογίας αποτελεί “όνειρο” πολλών υπουργών Οικονομικών όπως ο λε Μερ. Οι διεθνείς επιχειρήσεις έχουν τεράστια αποθέματα αφορολόγητων κερδών, τη στιγμή που οι μισθοί των εργαζομένων τους παραμένουν σταθεροί, προκαλώντας πολιτικά προβλήματα.
Η πρόκληση της σύμπλευσης 135 χωρών σε μία τέτοια προσπάθεια είναι τιτάνια. Σύμφωνα, μάλιστα, με τη Γιέλεν, θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή ρότας σε μια «πορεία που οδηγεί στην κατάρρευση». Ο μέσος εταιρικός φόρος των κρατών-μελών του OECD είχε μειωθεί στο 23,3% το 2020 από 32,2% το 2000, σύμφωνα με το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ. Το 1980 τα κράτη-μέλη είχαν εταιρικούς φόρους που «σπάνια έπεφταν υπό το 45%».
Το τέλος μιας τρέλας
Πίσω από τη νέα προσπάθεια βρίσκεται και η πανδημία του COVID-19 που έχει “φουσκώσει” τα κρατικά χρέη. Η μετάλλαξη του φορολογικού προτύπου θα αποτελέσει παρόμοια κίνηση με την αντιμετώπιση φορολογικών παραδείσων όπως η Ελβετία, μετά από την πρόσφατη οικονομική κρίση του 2008.
«Το βλέπω ως την ωρίμανση ενός σχεδίου που ξεκινήσαμε πριν από 10 χρόνια» ανέφερε ο Πασκάλ Σαν-Αμάνς του OOΣΑ. «Πρόκειται για ένα τέλος της τρέλας όπου οποιαδήποτε εταιρεία μπορούσε να μειώσει το φορολογικό της φόρτο με νόμιμους αλλά ανήθικους τρόπους».
Οι αντιδράσεις
Ήδη, πάντως, εκφράζονται αντιδράσεις. «Υπάρχουν ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα», ανέφερε ο Ρόμπερτ Ντανόν, καθηγητής φορονομικής στο University of Lausanne και πρόεδρος του Permanent Scientific Committe of the International Fiscal Association. «Εχουμε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, αλλά και άλλες μικρότερες όπως το Λουξεμβούργο και η Ελβετία, με διφορούμενες απόψεις». Ο ΥΠΟΙΚ του Λουξεμβούργου Πιερ Γκραμέγκνα ανέφερε πως είναι ενθουσιασμένος για το πλάνο και υπογράμμισε πως μικρές χώρες σαν την δική του θα θέλουν κι αυτές να προσθέσουν τη φωνή τους στο πως θα πρέπει να λάβει χώρα το σχέδιο. Η Ιρλανδία, η οποία έχει θεσπίσει εταιρικό φόρο 12,5% με αποτέλεσμα να καταστεί “παράδεισος” ξένων πολυεθνικών κολοσσών, έχει υπογραμμίσει πως κρατά επιφυλάξεις.
Ο Λε Μερ από την πλευρά του ανέφερε πως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της πρότασης των ΗΠΑ θα καταγραφεί στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω της ανάγκης επιβεβαίωσης από το Κογκρέσο. Το σχέδιο του Μπάιντεν προβλέπει αύξηση του εγχώριου εταιρικού φόρου στο 28% και θέσπιση παγκόσμιου εταιρικού φόρου στο 21%. Ο Μπάιντεν επίσης σκοπεύει να κλείσει τα “παραθυράκια” των φόρων που οι εταιρείες χρησιμοποιούν πολλές φορές, κάτι το οποίο υποστηρίζει και η μερίδα του λέοντος των Δημοκρατικών. Από την άλλη, οι Ρεπουμπλικανοί υποστηρίζουν πως αυτοί οι φόροι θα κάνουν τις ΗΠΑ λιγότερο ανταγωνιστικές ενώ μερικοί Δημοκρατικοί πιστεύουν πως θα χρειαστεί χαλάρωση των προτεινόμενων μέτρων έτσι ώστε να υπερψηφιστεί από το Κογκρέσο.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ οποιεσδήποτε αλλαγές της φορολογίας μπορεί να οδηγήσουν σε ανακατανομή $100 δισ, ενώ τα φορολογικά έσοδα των κρατών θα αυξηθούν για $100 δισ ετησίως. Aυτό που ανησυχεί αρκετούς αυτή τη στιγμή είναι η πιθανότητα πως οι εταιρείες θα υπερδιπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για φοροαποφυγή εάν υπερψηφιστούν αυτοί οι νέοι κανόνες.
Ο Κρίστιαν Φράι, στέλεχος ελβετικού λόμπι, ανέφερε πως «το πρότζεκτ δεν αποτελεί μόνο το κλείσιμο στα “παραθυράκια” της φορολόγησης. Ο ανταγωνισμός και η πιθανότητα φοροαποφυγής θα συνεχιστεί, είτε μέσω της φορολογίας είτε όχι».
Διαβάστε ακόμη:
Αθήνα: Στην 28η θέση πανευρωπαϊκά στις προτιμήσεις των επενδυτών στο real estate για το 2021
Ακτοπλοΐα: Χωρίς covid test θα ταξιδέψουμε αυτό το καλοκαίρι