Οι ιταλικές τράπεζες φλερτάρουν (ξανά) με την καταστροφή, γράφει το Bloomberg δύο 24ωρα πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα, σημειώνοντας ότι οι αγορές έχουν αποτιμήσει το ενδεχόμενο της επικράτησης του «όχι» στο δημοψήφισμα. Την ίδια ώρα η Corriere della Sera αναφέρει σήμερα ότι ο Ιταλός ΥΠΟΙΚ, έχει ζητήσει από την Κομισιόν να συζητηθεί τρόπος κρατικής χρηματοδότησης για τη Monte Paschi, προκειμένου να διασωθεί χωρίς να σπάσει τους κανόνες για την κρατική ενίσχυση.
Όπως αναφέρει το πρακτορείο, οι ιταλικές τράπεζες φέρουν βαρύ φορτίο από κόκκινα δάνεια. Οι μετοχές τους έχουν ισοπεδωθεί και πρέπει να λειτουργούν σε μια οικονομία βυθισμένη στην ύφεση και την πολιτική αναταραχή.
Οι κακοί οιωνοί συσσωρεύονται εδώ και μήνες για τις πιο αδύναμες ιταλικές τράπεζες και, κυρίως για τη Banca Monte dei Paschi di Siena, που καθώς όδευε στον γκρεμό απειλούσε να πυροδοτήσει μια ευρύτερη κρίση.
Ωστόσο, όπως σημειώνει το Bloomberg, δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν οι προβληματικές τράπεζες της Ιταλίας παρακάμψουν για ακόμα μια φορά την κρίση.
Επόμενο ορόσημο αποτελεί φυσικά το δημοψήφισμα της Κυριακής. Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι οι πολίτες θα απορρίψουν τη συνταγματική αλλαγή για τον εξορθολογισμό της νομοθετικής διαδικασίας, μια απόφαση που θα μπορούσε να οδηγήσει τον Πρωθυπουργό Matteo Renzi σε παραίτηση. Εάν τελικώς παραιτηθεί , η Ιταλία ίσως μπει σε μια περίοδο πολιτικής και χρηματιστηριακής αναταραχής, ακριβώς τη στιγμή που οι τράπεζές της αγωνίζονται να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη επενδυτών και ρυθμιστικών αρχών.
Η Monte Paschi βρίσκεται εν μέσω μιας διαδικασίας άντλησης κεφαλαίων της τάξης των 5 δισ. ευρώ, ενώ η UniCredit, η μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας, εξετάζει το ενδεχόμενο προσφοράς ιδίων μετοχών.
Σε αυτή τη χώρα οι κρίσεις έχουν γίνει πλέον ρουτίνα, καθώς έχει κυβερνηθεί από περισσότερες από 60 κυβερνήσεις από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.
Κι ενώ όλα τα προγνωστικά ανατράπηκαν από την απόφαση της Βρετανίας για Brexit και την εκλογή του Donald Trump στις ΗΠΑ, οι επενδυτές με τη στάση τους παρακινούν τους Ιταλούς να επικεντρωθούν στα του οίκου τους, καθώς οι μετοχές των 12 μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας έχουν υποχωρήσει κατά 10% το τελευταίο τρίμηνο, έναντι του άλματος 8% του τραπεζικού δείκτη του Euro Stoxx.
«Μια ψήφος υπέρ του “όχι” αναμένεται και έχει αποτιμηθεί από τις αγορές, άρα περιμένω λιγότερη μεταβλητότητα και φαινόμενα κερδοσκοπίας από την εποχή του Brexit ή τις αμερικανικές εκλογές», αναφέρει ο Mario Spreafico, που επιβλέπει 2 δισ. ευρώ ως επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων του Schroders Wealth Management της Ιταλίας.
Οι πολιτικοί αρχηγοί της χώρας, η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας και η ΕΚΤ μπορούν επίσης να αναλάβουν κάποια δράση, αν κριθεί αναγκαίο, προκειμένου να προστατεύουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα από μια κατάρρευση, μεταξύ των οποίων και η παροχή κρατικής βοήθειας,αναφέρει ο Nicolas Veron, συνεργάτης του think tank των Βρυξελλών Bruegel. «Είναι δύσκολο να δούμε το σενάριο που θα οδηγήσει σε Αρμαγεδδόνα τις τράπεζες ακόμα κι παραιτηθεί ο Renzi », αναφέρει ο ίδιος.
Ο Ιταλός ΥΠΟΙΚ, Pier Carlo Padoan, έχει κάνει συνομιλίες με την Κομισιόν για το πώς μπορεί η κυβέρνησή του να βοηθήσει τη Monte Paschi να συγκεντρώσει κεφάλαια χωρίς να σπάσει τους κανόνες για την κρατική ενίσχυση, αναφέρει σήμερα η Corriere della Sera. Παράλληλα, η Ιταλία ζήτησε από την ΕΕ να επιτρέψει την κρατικοποίηση της τράπεζας αν χρειαστεί.
Το «κακό χαρτί» είναι η ίδια η Monte Paschi, που έχει γίνει συνώνυμο του συνόλου των προβλημάτων που αταλανίζουν τις ιταλικές τράπεζες. Εχοντας πληγεί από συμφωνίες παραγώγων που έκρυψαν ζημιές τις απώλειες, η τράπεζα έχει λάβει 4 δισεκατομμυρίων ευρώ χρηματοδότηση από τους φορολογούμενους μέσω διασώσεων και άλλα 8 δισ. από επενδυτές από το 2009.
Τώρα η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας ζητάει κι άλλα. Πάνω από το ένα τρίτο του δανειακού χαρτοφυλακίου της είναι μη εξυπηρετούμενο και η μετοχή της έχει υποχωρήσει κατά 83% φέτος.
Ως αντίδραση ετοιμάζει την άλλη εβδομάδα μια πώληση μετοχών, αλλά και τη διάθεση κόκκινων δανείων ύψους 27,7 δισ. ευρώ.
Ο CEO της Marco Morelli έχει ταξιδέψει ανά τον κόσμο λέγοντας στους επενδυτές για το πώς η συμφωνία θα απελευθερώσει την τράπεζα από το δυσβάσταχτο χρέος και θα ανοίξει τον δρόμο για την αναγέννησή της και την επανασύστασή της ως μιας αξιόπιστης και υπεύθυνης τράπεζας.
Ωστόσο, η αποστολή του να πείσει τους διαχειριστές κεφαλαίων μπορεί να αποδειχθεί πολύ δύσκολη.
Την Τρίτη, ο CFO της τράπεζας, Francesco Mele, άσκησε πιέσεις στους κατόχους ομολόγων της Monte Paschi να ανταλλάξουν ομόλογα με μετοχές. Αν δεν το κάνουν, μπορεί να υποστούν ζημιές αν η τράπεζα χρειαστεί κρατική βοήθεια, είπε ο Mele. Υπό τους νέους κανόνες της ΕΕ, οι μέτοχοι μπορεί να απορροφήσουν το βάρος της διαδικασίας πριν τους φορολογούμενους (το γνωστό bail in), ωστόσο η Monte Paschi αρνήθηκε να το σχολιάσει.
Ωστόσο, μπορεί ο Mele μπορεί να προέβαλε περισσότερο το ενδεχόμενο κρατικής βοήθειας για να διασωθεί η τράπεζα για να φοβίσει τους ομολογιούχους και να δεχτούν την ανταλλαγή. Μπορεί όμως και να μην υπερβάλλει, αφού η Ρώμη ενδέχεται να το κάνει εάν επικρατήσει το «όχι» στο δημοψήφισμα, γεγονός που θα τρομάξει τους δυνητικούς επενδυτές.
Το σίγουρο είναι ότι η κρατική βοήθεια θα εξαγριώσει τους φορολογούμενους που έχουν πληρώσει ήδη ακριβά την εν λόγω τράπεζα.
Κι αν η ανακεφαλαιοποίηση της Monte Paschi πάει στραβά, τότε μπορεί να σημάνει συναγερμός και για τις άλλες προβληματικές τράπεζες, όπως η Banca Carige στη Γένοβα.
Ο Veron υποστηρίζει ότι δεν θα υπάρξει ντόμινο. Αντιθέτως, αν η κυβέρνηση αναλάβει βάρος της ανακεφαλαιοποίησης, αυτό μπορεί να αποβεί ανακούφιση για τους επενδυτές, ότι επιτέλους τακτοποιείται το θέμα της Monte dei Paschi.
Υπενθυμίζεται ότι το ιταλικό τραπεζικό σύστημα στενάζει υπό το βάρος 360 δισ. ευρώ σε κόκκινα δάνεια, ήτοι το 1/5 του ΑΕΠ της χώρας. Οικονομολόγοι υπολογίζουν ότι ένα bailout μπορεί να γίνει με λιγότερα από 30 δισ. ευρώ, έναντι 59 δισ. που είχαν χρειαστεί για τη διάσωση των ισπανικών τραπεζών το 2012. Ό,ως τώρα η ΕΕ με τον νέο της κανονισμό περί bail-in μπορεί να καταστήσει ανούσια μια τέτοια λύση, και αντίθετα να τιμωρήσει τους μικροεπενδυτές.