Οι γεωπολιτικές εντάσεις στα ουκρανικά σύνορα οδηγούν σε αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων, προκαλώντας νέα κρίση στην παγκόσμια οικονομία.
Μετά από τις πολλαπλές προειδοποιήσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για την πιθανότητα άμεσης εισβολής από τη Ρωσία, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε την ανεξαρτησία των αυτονομιστικών εδαφών του Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, ενώ τόνισε πως έχει δώσει εντολή στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας να αναπτύξει «ειρηνευτικές δυνάμεις» στις περιοχές αυτές.
Οι ηγέτες της Δύσης καταδίκασαν την απόφαση αυτή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και η Βρετανία ανοίγουν νέο κύκλο κυρώσεων προς τη Ρωσία. Οι αγορές βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού εδώ και αρκετές εβδομάδες, ενώ τόσο μια πολεμική σύρραξη όσο και οι προαναφερθείσες κυρώσεις ενδέχεται να αυξήσουν τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας σε νέα υψηλά, απειλώντας τη σταθερότητα των ευρωπαϊκών, και παγκόσμιων, οικονομιών.
Το πετρέλαιο πλησιάζει, παράλληλα, τα $100/βαρέλι, ενώ νέα μεγάλη αύξηση κατέγραψε και η τιμή του φυσικού αερίου την Τρίτη. Παράλληλη αύξηση κατέγραψαν οι τιμές των εμπορευμάτων, με το αλουμίνιο να πλησιάζει ρεκόρ υψηλό και τις τιμές του σιταριού να αγγίζουν μηνιαίο υψηλό. Επιπροσθέτως, ο χρυσός βρίσκεται κοντά σε υψηλό ρεκόρ 7μήνου.
Η επιβολή κυρώσεων θα αυξήσει τις ελλείψεις σε ενέργεια και τρόφιμα, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Bloomberg Intelligence. Η Capital Economics, από την πλευρά της, τόνισε πως ο μεγαλύτερος οικονομικός αντίκτυπος θα οφείλεται στην αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων, με τη χείριστη περίπτωση να οδηγεί σε αύξηση του πετρελαίου στα $120-$140/βαρέλι και δραματική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, προκαλώντας αύξηση του πληθωρισμού των ανεπτυγμένων οικονομιών κατά 2%.
Δύσκολη υπόθεση οι κυρώσεις
Η επίτευξη συμφωνίας όσον αφορά το μέγεθος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας δε θα είναι εύκολη, ωστόσο, αφού η «ρωσική αρκούδα» δεν εισέβαλε στρατιωτικά στην Ουκρανία. Οποιεσδήποτε κυρώσεις θα απειλήσουν την οικονομία περαιτέρω τη στιγμή που τα περισσότερα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν τεράστιο οικονομικό πρόβλημα λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Τα πρώτα βήματα των κυρώσεων θα είναι η τιμωρία συγκεκριμένων οντοτήτων και ατόμων που θα συμφωνήσουν στην αναγνώριση της ανεξαρτησίας των δύο περιοχών, αναφέρει το Bloomberg.
Οι πιθανές επιπτώσεις των κυρώσεων αυτών έχουν ως εξής:
Φυσικό αέριο
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές αγορές φέτος είναι η τιμή του φυσικού αερίου. Οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν επιδεινώσει την ήδη περιορισμένη προσφορά και ασκούν πιέσεις στα δραματικά μειωμένα ευρωπαϊκά αποθέματα. Οι τιμές του φυσικού αερίου στην ήπειρο έχουν σχεδόν τετραπλασιαστεί το τελευταίο έτος.
Μια πολεμική σύγκρουση προφανώς θα επηρεάσει την παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, εκ της οποίας το 1/3 περνά από την Ουκρανία. Οι κυρώσεις ενδέχεται, επίσης, να επηρεάσουν και τη λειτουργία του νέου αγωγού Nord Stream 2. Τα ευρωπαϊκά αποθέματα μπορεί να μην αναπληρωθούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, προκαλώντας περαιτέρω κρίση τον ερχόμενο χειμώνα. Οι τιμές του φυσικού αερίου ενδέχεται να φτάσουν σε νέα, δυσθεώρητα υψηλά, προκαλώντας τεράστια κρίση στην ευρωπαϊκή οικονομία. Παράλληλη θα είναι και η απώλεια των εσόδων εκ μέρους της Ρωσίας, αν και σε περίπτωση κυρώσεων -σύμφωνα με τον Ρώσο Υπουργό Ενέργειας Νικολάι Σουγκίνοφ- η χώρα θα συνεχίσει να παρέχει φυσικό αέριο στις διεθνείς αγορές.
Τρόφιμα και λιπάσματα
Κρίση ενδέχεται να προκληθεί και στις τιμές των τροφίμων. Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία παράγουν τεράστιο όγκο σίτου, καλαμποκιού και ηλιελαίου. Μεγάλος αριθμός χωρών από την Ασία, μέχρι την Αφρική και τη Μέση Ανατολή ενδέχεται να κληθούν να αντιμετωπίσουν περαιτέρω αύξηση των τιμών βασικών τροφίμων όπως το ψωμί και το κρέας τη στιγμή που οι τιμές αυτές βρίσκονται σε υψηλό 10ετίας.
Όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014, οι τιμές του σίτου αυξήθηκαν αν και ο όγκος των εξαγωγών προς τρίτες χώρες δεν περιορίστηκε. Από τότε, τόσο η Τουρκία, όσο και η Αίγυπτος -μεταξύ άλλων- έχουν αυξήσει τις εισαγωγές από τα «χωράφια» της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας.
Η Ρωσία αποτελεί μία εκ των μεγαλύτερων εξαγωγέων λιπασμάτων στον κόσμο. Οποιαδήποτε σύγκρουση ή κυρώσεις ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση των τιμών λιπασμάτων, περιορίζοντας τόσο την παραγωγή όσο και τις τιμές των τροφίμων.
Μεταλλεύματα
Πρόβλημα θα υπάρξει και στις αγορές των μεταλλευμάτων. Η Ρωσία εξάγει μεγάλο ποσοστό αλουμινίου, νικελίου, παλλάδιου και ατσαλιού. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως οι κυρώσεις προς τις ρωσικές εταιρείες παραγωγής μεταλλευμάτων εκ μέρος των ΗΠΑ θα αποτελέσουν «αυτογκόλ», δεδομένης της έλλειψης πρώτων υλών στη χώρα.
Εάν η Ρωσία αποκλειστεί από το διεθνές σύστημα πληρωμών Swift λόγω των κυρώσεων, θα προκληθεί πρόβλημα στη μετακίνηση κεφαλαίων και στις εξαγωγές. Οποιαδήποτε προβλήματα στην παροχή φυσικού αερίου θα αποτελέσουν πονοκέφαλο και για τις εταιρείες παραγωγής μεταλλευμάτων της Ευρώπης, οι οποίες ήδη βρίσκονται σε δύσκολο σημείο λόγω των αυξημένων τιμών και έχουν περιορίσει την ικανότητα παραγωγής τους.
Οι πιθανές κυρώσεις θα λάβουν χώρα εν μέσω της τρέχουσας κρίσης στην αγορά μεταλλευμάτων η οποία αντιμετωπίζει τεράστιες ελλείψεις. Το πρόβλημα θα είναι πιο αισθητό στην αγορά παλλαδίου, όπου η Ρωσία αποτελεί το 40% της παγκόσμιας παραγωγής. Σημειωτέον πως η χώρα παράγει επίσης το 4%-6% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού, αλουμινίου και νικελίου.
Πετρέλαιο
Οποιοδήποτε πρόβλημα στην εξαγωγή πετρελαίου από τη Ρωσία, δεδομένης της περιορισμένης παραγωγής των υπολοίπων πετρελαιοπαραγωγών χωρών, θα οδηγήσει τις τιμές σε κατακόρυφη άνοδο. Οι αναλυτές της JPMorgan, για παράδειγμα, αναμένουν πιθανή αύξηση των τιμών στα $150/βαρέλι, ενώ οι τιμές του αργού στο Λονδίνου ήδη πλησιάζουν τα $100/βαρέλι.
Οι υπερβολικές τιμές αυτές θα πλήξουν την παγκόσμια οικονομία. Παρά την ικανότητα της αύξησης παραγωγής εκ μέρους της Σαουδικής Αραβίας και άλλων μεσανατολικών χωρών, οι κυρώσεις προκαλούν πονοκέφαλο στις αγορές.
Διαβάστε ακόμα:
Wall Street: Η Ουκρανία βυθίζει τους δείκτες – Πτώση 600 μονάδες για τον Dow Jones
Ήρθε ο «κρυπτο-χειμώνας» για το bitcoin; – Ο ρόλος της Ουκρανίας και οι προβλέψεις