Σε μια κίνηση που ήδη προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις, η υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ρέιτσελ Ριβς ανακοίνωσε πακέτο μέτρων ύψους 14 δισ. λιρών, το οποίο περιλαμβάνει περικοπές σε κοινωνικές παροχές και κρατικές δαπάνες, με στόχο να καλυφθεί το κενό στα δημόσια οικονομικά που προέκυψε μετά τη σημαντική υποβάθμιση της εκτίμησης για την ανάπτυξη της χώρας φέτος.
Η κυβέρνηση των Εργατικών στράφηκε στις περικοπές, καθώς η υποτονική ανάπτυξη και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού απειλούσαν να οδηγήσουν τη Ριβς σε παραβίαση του βασικού δημοσιονομικού της κανόνα – εκείνου που εγγυάται στις αγορές τη σοβαρότητα της οικονομικής διαχείρισης. Είχε αποκλείσει νέα φορολογικά μέτρα, μετά τις επιβαρύνσεις 40 δισ. λιρών στον προϋπολογισμό του Οκτωβρίου που είχαν εξοργίσει την επιχειρηματική κοινότητα.
Στην ενημέρωση των βουλευτών την Τετάρτη, η Ριβς παρουσίασε αναλυτικά τις παρεμβάσεις ύψους 14 δισ. λιρών συγκεκριμένα:
- 8,4 δισ. προέρχονται από περικοπές σε κοινωνικά επιδόματα και καθημερινές κρατικές δαπάνες,
- 3,4 δισ. από αυξημένα έσοδα χάρη σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα πολεοδομικού σχεδιασμού,
- και 2,2 δισ. από βελτιωμένη φορολογική συμμόρφωση.
«Δεν υπάρχει τίποτα προοδευτικό στο να πληρώνουν οι εργαζόμενοι το τίμημα της οικονομικής ανευθυνότητας», δήλωσε η Ριβς. «Οι πολίτες εμπιστεύτηκαν αυτή την κυβέρνηση επειδή ήξεραν πως δεν θα ρισκάρουμε τα δημόσια οικονομικά».
Ανάπτυξη στο 1%, αντί για 2% – Επιβραβεύουν οι αγορές
Τα νέα στοιχεία από το Γραφείο Δημοσιονομικής Ευθύνης (OBR) αποκάλυψαν πως η βρετανική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί μόλις κατά 1% φέτος – στο μισό της προηγούμενης πρόβλεψης. Αν και η υποβάθμιση ήταν αναμενόμενη, η επίσημη εκτίμηση ανάγκασε τη Ριβς να δράσει άμεσα.
Οι αγορές αντέδρασαν θετικά στο μήνυμα δημοσιονομικής υπευθυνότητας. Τα κρατικά ομόλογα (gilts) ενισχύθηκαν, καθώς η κυβέρνηση ανακοίνωσε μικρότερο απ’ ό,τι αναμενόταν πρόγραμμα έκδοσης νέων ομολόγων για την επόμενη χρονιά: 299 δισ. λίρες αντί για τις 302 δισ. που ανέμεναν οι επενδυτές. Οι αποδόσεις των 30ετών τίτλων υποχώρησαν έως και 9 μονάδες βάσης στο 5,28%.
Κριτική από την αντιπολίτευση
Η στασιμότητα στο ΑΕΠ από τη νίκη των Εργατικών το περασμένο καλοκαίρι έχει δώσει αφορμή στην αντιπολίτευση να κατηγορεί τη Ριβς ότι πρώτα υπονόμευσε την εμπιστοσύνη στην οικονομία και στη συνέχεια την επιβάρυνε με φόρους. «Αυτή είναι η συνέπεια των δικών της επιλογών», δήλωσε ο Μελ Στράιντ, εκπρόσωπος των Συντηρητικών για θέματα Οικονομικών. «Είναι η αρχιτέκτονας της ίδιας της της ατυχίας».
Η Ριβς απάντησε πως οι διεθνείς εξελίξεις επηρεάζουν καθοριστικά τις προοπτικές: η κυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποσταθεροποιήσει το παγκόσμιο εμπόριο με δασμούς, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες κατευθύνουν δισεκατομμύρια προς την άμυνα λόγω της περιορισμένης στήριξης από την Ουάσινγκτον απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Αν και η Ριβς έχει πλέον ανακτήσει ένα μικρό δημοσιονομικό «μαξιλάρι», παραμένει πολύ περιορισμένο με βάση τα ιστορικά δεδομένα. Ο Πολ Τζόνσον από το Institute for Fiscal Studies προειδοποίησε ότι «παραμένει στο έλεος των εξελίξεων» και εκτίμησε πως θα ακολουθήσουν μήνες φημών για νέες φορολογικές επιβαρύνσεις το φθινόπωρο.
Το ίδιο το OBR δίνει μόλις 54% πιθανότητες να επιτύχει η Ριβς τους στόχους της στον επόμενο προϋπολογισμό, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέες μεγάλες παρεμβάσεις ως το τέλος του έτους. «Με τόσο χαμηλό δημοσιονομικό περιθώριο, ο κίνδυνος να εκτροχιαστεί και πάλι – από εξωτερικά σοκ ή αναθεωρήσεις προβλέψεων – είναι ιδιαίτερα υψηλός», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι περικοπές στα επιδόματα προκαλούν αντιδράσεις
Κεντρικό στοιχείο του σχεδίου της Ριβς είναι η περικοπή του επιδόματος προσωπικής ανεξαρτησίας για τα άτομα με αναπηρία, με την κυβέρνηση να αυστηροποιεί τα κριτήρια χορήγησής του. Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει οργή στην αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, ιδίως μετά την αποκάλυψη πως έως το 2030 ενδέχεται να οδηγήσει 250.000 επιπλέον άτομα σε σχετική φτώχεια.
«Το να αφαιρείς το επίδομα από τόσους ανθρώπους με αναπηρία είναι μια ιδιαίτερα σκληρή απόφαση», δήλωσε ο βουλευτής Ρίτσαρντ Μπέργκον. «Οι περικοπές αντί της φορολόγησης του πλούτου είναι πολιτική επιλογή».
Οι καθημερινές δαπάνες του κράτους αναμένεται να αυξηθούν κατά μόλις 1,2% ετησίως σε πραγματικούς όρους την περίοδο 2025-2030, έναντι 1,3% που προέβλεπε το προηγούμενο σχέδιο. Η πρόβλεψη αυτή υποδηλώνει ότι ορισμένα υπουργεία που δεν είναι «προστατευμένα» – όπως Δικαιοσύνης, Περιβάλλοντος και Εσωτερικών – ενδέχεται να βιώσουν πραγματικές μειώσεις στους προϋπολογισμούς τους. Το OBR εκτιμά ότι οι σχετικές δαπάνες θα μειώνονται κατά 0,8% ετησίως από το 2026 και μετά.
Αυτό φέρνει σε δύσκολη θέση τη Ριβς, καθώς είχε δεσμευτεί πως μια κυβέρνηση Εργατικών δεν θα επαναφέρει τη λιτότητα.
Διαβάστε ακόμη
Πράσινο φως στη Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων στα νότια της Κρήτης
Ιβάν Εσπινόζα: Ο νέος CEO της Nissan δηλώνει ανοιχτός σε συνεργασία με τη Honda
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα