Ιδέες που μόλις λίγους μήνες πριν θα ήταν ανάθεμα για τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, κερδίζουν τώρα έδαφος στην Τουρκία, καθώς τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας έχουν σωθεί και η οικονομία βυθίζεται σε ύφεση λόγω κορωνοϊού.
Δ.Ν.Τ ή πιεστήριο;
Φιλοκυβερνητική εφημερίδα εξετάζει την πιθανότητα προσφυγής από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επαναφέροντας επίσημα ένα σενάριο που πριν λίγο καιρό οι αξιωματούχοι απέκλειαν κάθετα. Ο Ερντογάν είχε αποκαλέσει το Δ.Ν.Τ τον μεγαλύτερο τοκογλύφο του κόσμου.
Η άλλη επιλογή είναι επίσης τοξική για τη χώρα. Αρκετοί οικονομολόγοι έχουν αναγνωρίσει ότι μόνη λύση είναι το τύπωμα χρημάτων – παρά την προβληματική ιστορία της χώρας με υψηλό πληθωρισμό.
Και οι δύο λύσεις αποτελούν στίγμα για την Τουρκία, αλλά πλέον είναι οι μόνες λύσεις καθώς ο Τούρκος πρόεδρος έχει ξεμείνει από επιλογές. Επιπλέον, καθώς η πιο ισχυρή ύφεση από το 1930 καταπίνει τις οικονομίες σε όλο τον πλανήτη, αναγκάζει τις ηγεσίες να αναλογιστούν λύσεις-ταμπού που δε θα ήταν διατεθειμένες να σπάσουν υπό ομαλές συνθήκες.
“Η Άγκυρα πρέπει να βρει μια λύση για τη διάσωση της οικονομίας χωρίς να προκαλέσει κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών”, είπε ο Μουράτ Ουτσές της Global Source Partners στην Κωνσταντινούπολη. “Αλλά επειδή είναι αδύνατον να πετύχει κάτι τέτοιο μόνη της, η μόνη λειτουργική λύση που υπάρχει είναι ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ”.
Το κόστος της απραξίας μπορεί να αποδειχθεί πολύ υψηλό. Αν οι αρχές δεν μπορούν να υπερασπιστούν τη λίρα στις αγορές συναλλάγματος τότε η Τουρκία διατρέχει τον κίνδυνο κατάρρευσης του νομίσματος, η οποία θα καταστρέψει τον ιδιωτικό τομέα της χώρας που εξαρτάται από το δανεισμό σε συνάλλαγμα: το κόστος της αποπληρωμής θα ανέβαινε σε δυσθεώρητα επίπεδα, εξήγησε στο Bloomberg ο Χενρικ Γκάλμπεργκ, υπεύθυνος μάκρο στρατηγικής στην Coex Partners στου Λονδίνο.
Το τουρκικό αδιέξοδο
Το τουρκικό αδιέξοδο είναι ευθύνη του ίδιου του Ερντογάν. Η επιμονή του να μειώνει τα κόστος δανεισμού στο εσωτερικό της χώρας, μείωσε την εμπιστοσύνη των Τούρκων στο νόμισμά τους και οδήγησε στη δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας.
Την ίδια ώρα μια πλειάδα μέτρων που εμποδίζαν τους διεθνείς επενδυτές να στοιχηματίσουν στη λίρα, έχει μειώσει τη διεθνή εμπορευσιμότητά της και την κάνει ακόμα λιγότερο ελκυστική για διακράτηση.
Η έξοδος κεφαλαίαων από το χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων της χώρας έφτασε $6,4 δισεκ. το πρώτο τρίμηνο.
Το Δ.Ν.Τ
Αξιωματούχοι με γνώση της κατάστασης λένε στο Bloomberg ότι ακόμα δεν έχει υπάρξει προσέγγιση του ΔΝΤ για βοήθεια – είτε για στοχευμένα δάνεια για την κρίση του κορωνοϊού, είτε για ένα κλασσικό πρόγραμμα.
Επίσημα η κυβέρνηση λέει πως δεν υπάρχει λόγος για προσφυγή στο Δ.Ν.Τ, αλλά στελέχη της λένε ιδιωτικά ότι τώρα είναι ίσως η μόνη στιγμή που θα μπορούσε να περάσει κάτι τέτοιο, κάτω από το μανδύα της κρίσης του κορωνοϊού.
Επιπλέον οι ενδείξεις στην Άγκυρα συντείνουν στο ότι η τουρκική κυβέρνηση αναζητά διεθνείς γραμμές στήριξης: Τον περασμένο μήνα η Άγκυρα ζήτησε να μπει η κεντρική της τράπεζα στον κύκλο εκείνων που παίρνουν φθηνά δανεικά δολάρια απευθείας από τη Fed. Μέχρι στιγμής, είναι απ’έξω.
To οικονομικό αδιέξοδο της Τουρκίας κάνει διεθνείς αναλυτές να βλέπουν ως πιθανή με γεωπολιτική στροφή του Ερντογάν. Μετά τις περιπέτειες με Πούτιν και άλλους, ενδεχομένως η οικονομική ανάγκη να τον οδηγήσει πάλι στην αγκαλιά της Δύσης.
Βιασύνη Λόγω Αδειων ταμείων
Το θέμα γίνεται πιο επείγον από την εξάντληση των αποθεμάτων σε συνάλλαγμα της κεντρικής τράπεζας.
Τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν κατά σχεδόν 11 δισεκατομμύρια δολάρια από τις αρχές του έτους σε 94,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Αφαιρώντας τα αποθέματα των εμπορικών τραπεζών απομένουν 26,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Φεβρουαρίου, τα 25,9 δισεκατομμύρια δολάρια ήταν δανεικά. Αν προστεθούν και άλλες υποχρεώσεις, τα καθαρά συναλλαγματικά διαθέσιμα του τουρκικού κράτους είναι αρνητικά.
Χωρίς προσφυγή στις γραμμές χρηματοδότησης της Fed, δεν έχει πυρομαχικά για να προστατεύσει μια οικονομία που έχει περισσότερα από 170 δισεκατομμύρια δολάρια εξωτερικού χρέους – τα οποία πρέπει να αποπληρώσει μέσα στους επόμενους 12 μήενς. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι η χώρα θα χρειαστεί να δανειστεί κι άλλα για να αντιμετωπίσει την κρίση του κορωνοΪού
Σε ένδειξη αυξημένης ανησυχίας των επενδυτών, το ασφάλιστρα κινδύνου των τουρκικών ομολόγων, το κόστος ασφάλισης του τουρκικού χρέους έναντι αθέτησης δηλαδή, έκαναν άλμα πάνω από 300 μονάδες βάσης φέτος, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο από το 2008.
Τοξικές επιλογές
Για τον Ερντογάν, του οποίου η δημοτικότητα υποχωρεί από τότε που ορκίστηκε πρόεδρος με υπερεξουσίες πριν από δύο χρόνια, η αναζήτηση εξωτερικής βοήθειας είναι μια τοξική επιλογή. Το τελευταίο πέρασμα του ΔΝΤ στην Τουρκία το 2001, διέλυσε όλη την προηγούμενη γενιά πολιτικών ηγετών της Τουρκίας και άνοιξε το δρόμο για την ανάληψη της εξουσίας από τον Ερντογάν.
Επιπλέον, οι προϋποθέσεις των προγραμμάτων του Δ.Ν.Τ θα έβαζαν τέλος στις ιδέες του Ερντογάν για το πως λειτουργεί μια οικονομία. Ωστόσο, ο χρόνος μετράει αντίστροφα καθώς εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν ήδη κλείσει λόγω της επιδημίας – ενώ και οι προοπτικές του τουρισμού, που φέρνει 34,5 δισ. δολαρια στη χώρα μοιάζουν ζοφερές.
Ο Τίμοθυ Ας, στρατηγός της Bluebay Asset Management στο Λονδίνο, δήλωσε ότι «αναρωτιέται αν η επίσημη αφορμή της επιδημίας κάνει λιγότερο δύσκολο για τον Ερντογάν να προστρέξει στη βοήθεια του ΔΝΤ”.