Κανείς, φαίνεται, δεν μπόρεσε να συνετίσει τον Χαλίφα Χάφταρ. Αν η ιδέα ήταν να του ασκήσει πίεση μια εντυπωσιακή ομάδα από μεγάλους «παίκτες» της διεθνούς σκηνής, ώστε ο 76χρονος στρατιωτικός διοικητής της Λιβύης να ευθυγραμμιστεί μαζί τους, αυτή η ιδέα δεν λειτούργησε.
Την παραμονή της διεθνούς διάσκεψης κορυφής στο Βερολίνο που έγινε την Κυριακή, ο Χάφταρ -μετά από μήνες κατ’ ιδίαν μηνυμάτων στα οποία προειδοποιούσε για τις κινήσεις του- κατέστρεψε τις προμήθειες πετρελαίου της χώρας του, κλείνοντας το ήμισυ της παραγωγής το κομμάτι που ελέγχουν οι δυνάμεις του. Αυτό έγινε σε διάστημα μικρότερο από μια εβδομάδα μετά την αναχώρησή του από τις συνομιλίες στη Μόσχα, οι οποίες είχαν στόχο τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός στον ολοένα και πιο δυσεπίλυτο εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης.
Καθώς οι ηγέτες και οι διπλωμάτες ήταν έτοιμοι να εγκαταλείψουν τη γερμανική πρωτεύουσα, συμφώνησαν πάνω στο κοινό έδαφος να εργαστούν για την ειρήνη. Ο Χαλίφα Χάφταρ και ο πρωθυπουργός της Λιβύης, Φαγιέζ αλ Σάρατζ πρέπει τώρα να δημιουργήσουν μια επιτροπή πέντε ατόμων που αναμένεται να συναντηθεί στη Γενεύη τις επόμενες ημέρες. Ωστόσο, ο Χάφταρ παραμένει ο σκληρός παίκτης της υπόθεσης, ένας άνθρωπος που αποδεικνύει, τώρα, τη δυνατότητα αύξησης της επιρροής του, καθώς οι διεθνείς δυνάμεις εμπλέκονται όλο και περισσότερο στην εμφύλια σύγκρουση της Λιβύης.
Η ανυποταξία του είναι ιδιαίτερα ενοχλητική για τη Ρωσία και την Τουρκία, οι οποίες παρέχουν στρατιωτική στήριξη στις αντιμαχόμενες πλευρές. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποστήριξε τον Χάφταρ, ο οποίος ελέγχει την ανατολική πλευρά της Λιβύης και προσπαθεί να αλώσει την πρωτεύουσα της χώρας, την Τρίπολη. Ο Τούρκος ομόλογός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στηρίζει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Σάρατζ.
Αντίπαλοι
Και οι δύο ηγέτες, ο Ρώσος κι ο Τούρκος, εκμεταλλεύτηκαν το κενό που άφησε η αμερικανική αποχώρηση από τη Μέση Ανατολή για να χαράξουν τις δικές τους σφαίρες επιρροής, αλλά φαίνεται ότι έχουν καταλήξει σε μια αμοιβαία βολική συνεννόηση: να φέρουν τους αντιπάλους στο τραπέζι, προκειμένου αυτοί να υπογράψουν την κατάπαυση του πυρός και να διανείμουν τα γεωπολιτικά και τα εμπορικά λάφυρα στη χώρα που κατέχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου της Αφρικής. Φαίνεται, όμως, ότι τα πράγματα δεν πηγαίνουν σύμφωνα με το σχέδιο των δυο…
Ο Σάρατζ έχει υπογράψει. Ο Χάφταρ, αντιστέκεται. Πριν από πέντε ημέρες, ο Ερντογάν απείλησε να δώσει στον Λίβυο στρατιωτικό αξιωματικό ένα μάθημα με την τουρκική δέσμευση για αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη. Αυτό άλλαξε γρήγορα τα δεδομένα σε αυτόν τον σπειροειδή πόλεμο “δι’ αντιπροσώπων”, αν και αυτό φαίνεται να αφορά περισσότερο στον Πούτιν, παρά στον Χάφταρ αυτή τη στιγμή.
Η έντονη είσοδος του Ερντογάν στην ενδολιβυκή διένεξη, έφερε αυτή την υπόθεση στην κορυφή της διπλωματικής ατζέντας, σύμφωνα με τον Τζαλέλ Χαρτσαουί, ερευνητή ειδικευόμενο στη Λιβύη στο Ινστιτούτο Clingendael των Κάτω Χωρών. Ήταν σαν “να έσκασε τελικά ένα απόστημα”, είπε.