«Παγωμάρα» από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ – Αναμένεται ισχνή οικονομική ανάπτυξη και φταίει… η Ευρώπη – Απαισιόδοξοι οι CEOs – Διχασμένος ο πλανήτης: Χαρούμενοι οι Κινέζοι, οι Ευρωπαίοι τα βλέπουν «μαύρα» – Ντεμπούτο για τη νέα εκλεκτή του ΔΝΤ
Του Γιάννη Τσιρογιάννη
Με τις ηχηρές απουσίες των Τραμπ, Μέι και Μακρόν διεξάγονται οι πρώτες συζητήσεις του κρίσιμου παγκόσμιου οικονομικού συνεδρίου του World Economic Forum (WEF), στο χιονισμένο Νταβός της Ελβετίας.
Το παγωμένο κλίμα επιβαρύνουν όμως και οι «τσουχτερές» δηλώσεις των ισχυρών του πλανήτη, σε ότι αφορά την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Πριν καν ξεκινήσει το συνέδριο, έχει ήδη δοθεί το απαισιόδοξο στίγμα.
Η παγκόσμια οικονομία έχει χάσει τη δυναμική της, οι εμπορικές διενέξεις πολλαπλασιάζονται, ενώ σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν τα περιβαλλοντικά πρόβληματα, καθώς και η επικράτηση διχαστικών τάσεων σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Ποιος φταίει; Η Ευρώπη, από ότι φαίνεται…
«Η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμούς αρκετά βραδύτερους ρυθμούς από ότι αναμέναμε, και τα ρίσκα πολλαπλασιάζονται», επισήμανε η Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ από την έδρα του διεθνούς Φόρουμ των αξιωματούχων, CEOs, επενδυτών και ρυθμιστών νομισματικής πολιτικής, το οποίο ξεκινάει αύριο Τρίτη.
Το ΔΝΤ περιέκοψε τις προβλέψεις του για παγκόσμια ανάπτυξη στο 3,5% για φέτος, από 3,7% που ανέμενε τον Οκτώβριο και που ήταν η ανάπτυξη του 2018. Μεταξύ των χωρών που υποβαθμίζονται οι προβλέψεις, η χειρότερη αναθεώρηση προς τα κάτω αφορά τη Γερμανία, την οποία το ΔΝΤ τώρα βλέπει να αναπτύσσεται με ρυθμό 1,3% φέτος, από 1,9% που ήταν η αρχική πρόβλεψη.
Η έκθεση ΔΝΤ δημοσιεύεται μάλιστα την ίδια ημέρα που η Κίνα ανακοίνωσε την πιο ισχνή οικονομική ανάπτυξη δ’ τετραμήνου εδώ και μια δεκαετία, και έρχεται σε μια εποχή όπου οι επενδυτές αμφισβητούν τη βιωσιμότητα της ζήτησης αγαθών, καθώς αυτή πλήττεται από τον εμπορικό πόλεμο, αλλά και από σοβαρές πολιτικές αναταράξεις όπως Brexit, ή το κυβερνητικό shutdown στις ΗΠΑ.
Απαισιόδοξοι οι CEOs του πλανήτη
Στις δυσοίωνες προβλέψεις του ΔΝΤ όμως έρχεται, μόλις λίγες ώρες μετά, να προστεθεί μια ιδιαίτερα ανησυχητική έκθεση της κορυφαίας ελεγκτικής PWC, η οποία δημοσίευσε έρευνα που δείχνει πως το 30% των CEOs του πλανήτη αναμένουν αδύναμη οικονομική ανάπτυξη. Πρόκειται για ποσοστό έξι φορές μεγαλύτερο σε σχέση με πέρυσι.
Στο φως των απαισιόδοξων προβλέψεων, η νευρικότητα έχει ήδη εξαπλωθεί στις αίθουσες συνεδρίων, με τους CEOs των αμερικανικών εταιρειών να είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι, σημειώνει η PwC. Το ποσοστό αυτών που δηλώνουν αισιόδοξοι, έχει βουτήξει στο 37%, από 63% που ήταν πέρυσι.
«Υπάρχει μια εμφανής αύξηση της απαισιοδοξίας σε ότι αφορά την οικονομία, η οποία έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο», δήλωσε σε συνέντευξη ο Bob Moritz, πρόεδρος της PWC.
Οι CEOs είναι αν μη τι άλλο καλοί στο να προβλέπουν τάσεις, όπως σχολιάζει το Fortune. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά την έκθεση της PwC, και μάλιστικα ειδικότερα για τους Έλληνες CEOs, εδώ.
Δεν είναι όλα μαύρα
Υπάρχει όμως ακόμη λίγη αισιοδοξία, καθώς 42% αυτών που περιλαμβάνονται στην έρευνα της PwC, εξακολουθούν να βλέπουν βελτιωμένες προοπτικές, ποσοστό που δεν έχει υποχωρήσει υπερβολικά πολύ σε σχέση με το 57% που ήταν πέρυσι. Το ΔΝΤ από μεριάς του διατήρησε αμετάβλητες τις μακροοικονομικές προβλέψεις ΗΠΑ-Κίνας, ενώ μάλιστα αναμένει και και ελαφρά αύξηση της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2020 στο 3,6%.
Όμως το γεγονός παραμένει πως οι φετινές προβλέψεις έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω, και δεν αποκλείεται να συμβεί το ίδιο και για τις επόμενες… Η πιθανότητα περισσότερου «πόνου», όπως σχολιάζει το Bloomberg, αυξάνεται διαρκώς, και πολλά θα κριθούν από το αν η εμπορική εκεχειρία μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας καταλήξει σε μια καλή συμφωνία, ή αλλιώς αποδειχθεί μάταιη.
Ντεμπούτο για τη νέα εκλεκτή του ΔΝΤ
«Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψιν μας τα πολλά και αυξανόμενα ρίσκα», δήλωσε η Γκίτα Γκόπιναθ, το νέο «αστέρι» γένους θηλυκού του ΔΝΤ, η οποία πρόσφατα ανέλαβε ως επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου.
«Με δεδομένο το αρνητικό φόντο της παγκόσμιας οικονομίας, οι ρυθμιστές νομισματικής πολιτικής πρέπει να δράσουν τώρα προκειμένου να αναστρέψουν την οικονομική επιβράδυνση, και να προετοιμαστούν για την επόμενη ύφεση».
Από μεριάς του ο πρόεδρος του WEF και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας, Μπόργκε Μπρέντε, αναγνωρίζει τα υπαρκτά προβλήματα που απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη, και δήλωσε πως «το καθένα από αυτά τα προβλήματα είναι μια τεράστια πρόκληση. Για να λυθούν χρειάζεται συνεργασία, αλλά η βούληση για συνεργασία λείπει».
Διχασμός σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο παγκοσμίως
Σε μία γραφική απεικόνιση των βασικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με την έκθεση Global Risks Report, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα το World Economic Forum, προχώρησε το εξειδικευμένο site, Visual Capitalist.
Σύμφωνα με την έκθεση οι πέντε βασικοί κίνδυνοι είναι οι ακόλουθοι:
Η έκθεση εξετάζει δύο ενδεχόμενα για κάθε κίνδυνο:
α. Πόσο πιθανό είναι να πραγματοποιηθεί και
β. Ποιες θα είναι οι συνέπειες εάν πραγματοποιηθεί.
Κάθε έτος στην έκθεση εξετάζονται όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι, βάσει των εκτιμήσεων όσων λαμβάνουν τις αποφάσεις ανά την υφήλιο.
Για το 2019 μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν:
Ι. Πιθανή κατάρρευση της συνεργασίας σε γεωπολιτικό επίπεδο,
ΙΙ. Προβλήματα με την εξάπλωση της τεχνολογίας, όπως για παράδειγμα τα περίφημα fake news.
ΙΙΙ. Διχασμός τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
ΔΝΤ: Ρίχνει τις προβλέψεις του για παγκόσμια ανάπτυξη
Η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας έχει εξασθενήσει, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.
Ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας το 2018 εκτιμάται από το ΔΝΤ στο 3,7%, όπως και στις προβλέψεις του περασμένου Οκτωβρίου, παρά τις ασθενέστερες επιδόσεις ορισμένων οικονομιών, κυρίως της Ευρώπης και της Ασίας.
Ο ρυθμός αυτός προβλέπεται, ωστόσο, να επιβραδυνθεί στο 3,5% το 2019, πριν αυξηθεί ελαφρά στο 3,6% το 2020 – χαμηλότερος κατά 0,2 και 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας, αντίστοιχα, σε σχέση με τις προβλέψεις του περασμένου Οκτωβρίου.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των αναπτυγμένων οικονομιών αναμένεται να εξασθενήσει περισσότερο και συγκεκριμένα από 2,3% το 2018 στο 2% φέτος και το 1,7% το 2020. Για την οικονομία της Ευρωζώνης προβλέπεται υποχώρηση της ανάπτυξης στο 1,6% φέτος από 1,8% το 2018, ενώ για το 2020 προβλέπεται μικρή αύξηση στο 1,7%.
Η γερμανική οικονομία εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω το 2019, με την ανάπτυξή της να περιορίζεται στο 1,3% από 1,5% το 2018, πριν ενισχυθεί στο 1,6% το 2019. Ακόμη μεγαλύτερη εκτιμάται η επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ, με τον ρυθμό ανάπτυξης να περιορίζεται από 2,9% το 2018 στο 2,5% φέτος και στο 1,8% το 2020. Για την κινεζική οικονομία, το Ταμείο προβλέπει επιβράδυνση της ανάπτυξης από 6,6% το 2018 στο 6,2% φέτος και το 2020.
Όπως αναφέρει η έκθεση, η πρόβλεψη για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2019 και το 2020 είχε αναθεωρηθεί πτωτικά ήδη με τις προηγούμενες προβλέψεις, εν μέρει λόγω των αρνητικών συνεπειών από τις αυξήσεις των δασμών στις ΗΠΑ και την Κίνα το 2018.
Η περαιτέρω πτωτική αναθεώρηση μετά τον Οκτώβριο αντανακλά εν μέρει τη μεταφορά της επίπτωσης από τη χαμηλότερη ανάπτυξη κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018, αλλά και την εξασθένιση του κλίματος στις χρηματοπιστωτικές αγορές καθώς και τη συρρίκνωση της τουρκικής οικονομίας που προβλέπεται τώρα ότι θα είναι μεγαλύτερη της αναμενόμενης.
Οι κίνδυνοι για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι καθοδικοί, σύμφωνα με το Ταμείο. «Μία κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, πέραν αυτών που έχουν ήδη ληφθεί υπόψη για την πρόβλεψη, παραμένει βασική πηγή κινδύνου για τις προοπτικές.
Οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες έχουν ήδη γίνει πιο σφιχτές από το φθινόπωρο. Μία σειρά εναυσμάτων, εκτός από την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω επιδείνωση του κλίματος όσον αφορά τους κινδύνους, με δυσμενείς συνέπειες για την ανάπτυξη, δεδομένων μάλιστα των υψηλών επιπέδων δημόσιου και ιδιωτικού χρέους», σημειώνει η έκθεση. Στα εναύσματα αυτά περιλαμβάνονται μία αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ χωρίς συμφωνία και μία μεγαλύτερη της προβλεπόμενης επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας.
Η βασική κοινή προτεραιότητα πολιτικής, σύμφωνα με το Ταμείο, είναι η ταχεία και με συνεργασία των χωρών αντιμετώπιση των διαφωνιών για το εμπόριο και της αβεβαιότητας που προκύπτει από αυτές για την πολιτική, αντί της περαιτέρω επιβολής επιζήμιων εμποδίων και αποσταθεροποίησης της ήδη επιβραδυνόμενης παγκόσμιας οικονομίας.
Για όλες τις χώρες θεωρείται αναγκαία η λήψη μέτρων για την ενίσχυση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης, της δίκαιης ανάπτυξης και των δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικών «μαξιλαριών» τους σε ένα περιβάλλον υψηλών επιπέδων χρέους και πιο σφιχτών χρηματοπιστωτικών συνθηκών.