Ο Τζο Μπάιντεν και οι άλλοι 31 ηγέτες του ΝΑΤΟ ήλπιζαν ότι η σύνοδος κορυφής τους αυτή την εβδομάδα θα γιόρταζε τη νέα ενότητά τους κατά του Ρώσου Βλαντιμίρ Πούτιν, θα έστελνε μια προειδοποίηση στην Κίνα και θα αποδείκνυε ότι η συμμαχία είναι τόσο ισχυρή όσο ποτέ.
Αντ’ αυτού, οι τρεις ημέρες των επισήμων εκδηλώσεων επισκιάζονται από τις εσωτερικές αναταραχές σε ολόκληρη τη συμμαχία, από την προσπάθεια του Μπάιντεν να καταπνίξει την αγωνία για την ολέθρια επίδοσή του στο ντιμπέιτ μέχρι τις εκλογές στη Γαλλία που υπονομεύουν τη βάση εξουσίας του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είναι ομοίως αποδυναμωμένος μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα του κόμματός του στις ευρωεκλογές.
Ενώ οι σύμμαχοι θα υποσχεθούν συνεχή υποστήριξη για την Ουκρανία, τα σχέδια για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης βοήθειας για το Κίεβο έχουν «παγώσει» και οι ελπίδες του προέδρου Ζελένσκι για ένταξη στη συμμαχία αποδεικνύονται φρούδες. Ο χρόνος εξαντλείται, αφού ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος προηγείται του Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις, απείλησε στο παρελθόν να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ και έχει δεσμευτεί να κάνει συμφωνία με τον Πούτιν για να τερματιστεί ο πόλεμος.
Ο ηγέτης που έρχεται στη συνάντηση με την ισχυρότερη θέση είναι ο νέος πρωθυπουργός του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ. Παρά ταύτα, ακόμη και ο ίδιος έχει σπείρει αμφιβολίες για τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή του, με την υπόσχεση να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος «μόλις το επιτρέψουν τα δημοσιονομικά». Οι Συντηρητικοί είχαν δεσμευτεί να το κάνουν μέχρι το 2030.
Ο επείγων χαρακτήρας του έργου που έχουν μπροστά τους οι ηγέτες του ΝΑΤΟ υπογραμμίστηκε τη Δευτέρα μετά την πρόσκρουση ρωσικού πυραύλου σε νοσοκομείο παίδων στο Κίεβο, μέρος ενός μπαράζ που κόστισε τις ζωές τουλάχιστον 31 ανθρώπων. Η επίθεση ήταν η τελευταία σε μια εντατικοποιημένη αεροπορική επίθεση εναντίον της Ουκρανίας φέτος, η οποία έχει κλονίσει το ηθικό και έχει παραλύσει τις υποδομές της χώρας, ενώ τροφοδότησε τις εκκλήσεις για περισσότερη βοήθεια για την απόκρουση τέτοιων επιθέσεων.
«Θα θέλαμε να δούμε μεγαλύτερη αποφασιστικότητα από τους εταίρους μας και να ακούσουμε αποφασιστικές απαντήσεις σε αυτές τις επιθέσεις», δήλωσε ο Ζελένσκι στη Βαρσοβία καθ’ οδόν προς την Ουάσινγκτον. Έχει επανειλημμένα ζητήσει περισσότερη βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων οπλικών συστημάτων αεράμυνας Patriot.
Μέχρι στιγμής, οι ενδείξεις δείχνουν ότι τα μέλη της συμμαχίας δεν θα δώσουν στον Ζελένσκι όλα όσα ζητά. Ενώ οι σύμμαχοι αναμένεται να προσφέρουν νέες εγγυήσεις ασφαλείας και κάποιο εξοπλισμό αεράμυνας, ο Ζελένσκι δεν θα πάρει αυτό που θέλει περισσότερο απ’ όλα: μια επίσημη πρόσκληση στο ΝΑΤΟ.
Αντ’ αυτού, το Κίεβο θα λάβει μια επαναλαμβανόμενη υπόσχεση ότι θα γίνει τελικά μέλος μακροπρόθεσμα. Οι ΗΠΑ και η Γερμανία αρχικά αντιτάχθηκαν στο να περιγράψουν την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη ως «μη αναστρέψιμη», αλλά αργότερα συμφώνησαν να επιτρέψουν τη διατύπωση, με αναφορά στην ανάγκη για περισσότερες μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς.
«Αυτό δεν είναι αρκετό», δήλωσε για τις δεσμεύσεις ο Ζιγκιμάντας Παβλιόνις, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στο λιθουανικό κοινοβούλιο και πρώην πρέσβης στην Ουάσινγκτον. «Αυτό είναι το είδος της γλώσσας που ακούσαμε από το Βουκουρέστι το 2008, πριν από 16 χρόνια».
«Εάν δεν υπάρξει καμία αλλαγή όσον αφορά την πρόσκληση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τη διασφάλιση της νίκης της, τότε θα πρέπει να προετοιμαστούμε για σύγκρουση σύντομα», υποστήριξε.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δεν κατάφερε τις τελευταίες εβδομάδες να εξασφαλίσει μια σταθερή πολυετή δέσμευση χρηματοδότησης για την Ουκρανία. Αντ’ αυτού, οι σύμμαχοι συμφώνησαν να δαπανούν τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, αλλά με την επιφύλαξη ότι ο στόχος θα επανεξεταστεί το επόμενο έτος.
Αρκετοί αξιωματούχοι δήλωσαν απογοητευμένοι από το αποτέλεσμα, ακόμη και αν ήταν ένας αξιοπρεπής συμβιβασμός λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς.
Παρ’ όλους τους ελιγμούς για την Ουκρανία, το επίκεντρο της συνόδου κορυφής θα είναι ο Μπάιντεν, ο οποίος στα 81 του χρόνια είναι ο μόνος ηγέτης του ΝΑΤΟ που είναι μεγαλύτερος σε ηλικία από την ίδια τη συμμαχία.
Πριν από τα προβλήματά του στο ντιμπέιτ, ο Μπάιντεν ήλπιζε ότι η συνάντηση θα τόνιζε την επιτυχία του στην αποκατάσταση της συμμαχικής ενότητας μετά από τέσσερα «πέτρινα» χρόνια υπό τον Τραμπ και θα ενίσχυε τα διαπιστευτήριά του ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου. Οι ΗΠΑ προσέθεσαν μάλιστα μια επιπλέον ημέρα στον εορτασμό, μετατρέποντάς τον σε τριήμερο αντί για τις συνήθεις δύο.
Αυτή η απόφαση μπορεί τώρα να αποτελέσει βάρος για έναν πρόεδρο που αντιμετωπίζει ερωτήματα σχετικά με το αν είναι ακόμη ικανός για την άσκηση της προεδρίας. Κάθε κίνηση και έκφραση θα ελέγχεται για ενδείξεις ότι είναι πολύ μεγάλος σε ηλικία για να διεκδικήσει δεύτερη θητεία και οι παγκόσμιοι ηγέτες που έχουν αρχίσει να εκφράζουν ανησυχία για την ηλικία του θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να τον δουν από κοντά.
Ο Στόλτενμπεργκ υποβάθμισε τις ανησυχίες γύρω από την ενότητα της συμμαχίας. Αυτή θα είναι η τελευταία του σύνοδος κορυφής πριν παραδώσει την ηγεσία του ΝΑΤΟ στον πρώην πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν – η οποία ανακοίνωσε περίπου 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια για την ασφάλεια πριν από τη σύνοδο κορυφής – είναι αισιόδοξη. Σε μια συνέντευξη Τύπου, ένας ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ τόνισε πως 23 από τα μέλη της συμμαχίας έχουν πλέον επιτύχει τον στόχο να δαπανούν το 2% ή περισσότερο του ΑΕΠ για την άμυνα, από εννέα που ήταν το 2020. Αυτό σημαίνει επιπλέον 180 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, όπως δήλωσε ο αξιωματούχος.
Η συμμαχία αναμένεται επίσης να καταδικάσει την κινεζική βοήθεια προς τη Ρωσία, δήλωσαν αξιωματούχοι, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το κατά πόσον κάτι από όλα αυτά θα κάνει τη διαφορά, δεδομένων των εσωτερικών διαμαχών, θα είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα της συνόδου κορυφής.
«Ο βασικός παράγοντας είναι οι ΗΠΑ», δήλωσε ο Λούις Σάιμον, διευθυντής του Κέντρου για την Ασφάλεια, τη Διπλωματία και τη Στρατηγική στη Σχολή Διακυβέρνησης των Βρυξελλών. Ο ίδιος ανέφερε ότι το ΝΑΤΟ μπορεί να επιβιώσει από τα ρήγματα μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών, αλλά οι εσωτερικές διαμάχες στις ΗΠΑ «αποτελούν ένα διαφορετικό παιχνίδι. Το ΝΑΤΟ δε θα καταρρεύσει, αλλά υπάρχει πιθανότητα να γίνει όλο και λιγότερο σημαντικό», προσέθεσε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε ακόμη
JP Morgan: Τι αλλάζει για τις επιλογές των επενδυτών μετά τις γαλλικές εκλογές (γράφημα)
Στις αγορές με πράσινο ομόλογο βγαίνει η Τράπεζα Πειραιώς
Βραχυχρόνια μίσθωση: Πάνω από €200 η μέση τιμή για μία βραδιά (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ