Οι εκπρόσωποι της παγκόσμιας κοινότητας αναμένεται να συγκεντρωθούν στην ετήσια σύνοδο για την κλιματική αλλαγή στο Ντουμπάι. Στην ατζέντα της συνόδου θα τεθεί το θέμα της σταδιακής μείωσης ή ακόμα και της κατάργησης της χρήσης των υδρογονανθράκων, κάτι το οποίο θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών συνθηκών. Παράλληλα, επί τάπητος θα τεθούν και θέματα όπως η φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αλλά και η δημιουργία ενός ταμείου για την αποζημίωση των ζημιών και απωλειών που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το 2023 έχει αποτελέσει παράδειγμα προς αποφυγή όσον αφορά τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η καλοκαιρινή περίοδος του βόρειου ημισφαιρίου ήταν η θερμότερη στην καταγεγραμμένη ιστορία, ενώ 5.000 άτομα έχασαν τη ζωή τους στη Λιβύη τον Σεπτέμβριο λόγω της καταιγίδας Ντάνιελ. Η πυρκαγιά στο νησί Μάουι της Χαβάης κόστισε τις ζωές 115 ανθρώπων.
Έναρξη και διάρκεια
Η σύνοδος COP28 θα ξεκινήσει την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου και αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου. Αν και οι συνομιλίες έχουν προγραμματισμένη διάρκεια δύο εβδομάδων, είναι πολύ πιθανή η επέκταση κατά μία ή δύο ημέρες, όσο οι εκπρόσωποι των κρατών μελετούν και προχωρούν σε ενστάσεις όσον αφορά την τελική γλώσσα του κοινού ανακοινωθέντος.
Προορισμός, Ντουμπάι
Φέτος την προεδρία έχουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η COP28 θα διεξαχθεί στο Expo City του Ντουμπάι.
Η απόφαση αυτή προκάλεσε πολλές αντιδράσεις όταν επιλέχθηκε μία από τις σημαντικότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες του κόσου, αν και τα ΗΑΕ υποστηρίζουν πως είναι σε θέση να πείσουν άλλες χώρες πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για μείωση των εκπομπών βλαβερών αερίων.
O σκοπός της συνόδου
Στην ετήσια σύνοδο σχεδόν 200 χωρών, η οποία διοργανώνεται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, θα συζητηθούν τρόποι καταπολέμησης της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής στην αυξημένη θερμοκρασία. Σημειωτέον πως, όπως αναφέρει το Bloomberg, πρόκειται για την 28η σύνοδο αυτού του είδους, εξού και η ονομασία.
Η αρχική ιδέα πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες ήταν η δημιουργία μίας διαδικασίας στην οποία όλες οι χώρες θα είχαν ίσο λόγο για το πως ο κόσμος θα μπορέσει να μειώσει τις εκπομπές αερίων. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων οικονομιών.
Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες υποστηρίζουν πως οι ανεπτυγμένες χώρες βγήκαν κερδισμένες τον περασμένο αιώνα από τη χρήση των ρυπογόνων βιομηχανιών και τονίζουν πως θα πρέπει να μπορούν να κάνουν το ίδιο για να αναπτυχθούν.
Η όλη διαδικασία κατέληξε σε μία συμφωνία-ορόσημο στο Παρίσι το 2015, όταν όλες οι χώρες συμφώνησαν να διασφαλίσουν πως η άνοδος της θερμοκρασίας θα πρέπει να παραμείνει κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά δεδομένα, ενώ έθεσαν στόχο για επίτευξη του ορίου του 1,5 βαθμού Κελσίου. Παρ’ όλα αυτά, για την επίτευξη του στόχου αυτή, οι εκπομπές πρέπει να αγγίξουν επίπεδο «net zero» μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Αν και η Συμφωνία του Παρισιού αποτέλεσε ορόσημο, οι περισσότερες χώρες δεν έχουν καταφέρει να μείνουν πιστές στις υποσχέσεις τους. Κάθε μέλος πρέπει να αναλάβει δεσμεύσεις μέσω των οποίων θα επιδεικνύουν τη συμβολή τους, αλλά τα προγράμματα αυτά δεν είναι βιώσιμα. Φέτος, για πρώτη φορά, οι χώρες θα κληθούν να πραγματοποιήσουν τον επίσημο απολογισμό της μέχρι τώρα προόδου τους.
Λίστα προσκεκλημένων
Η φετινή σύνοδος κορυφής αναμένεται να είναι και η μεγαλύτερη στα χρονικά, καθώς αναμένεται η προσέλευση πάνω από 70.000 ατόμων.
Τα ΗΑΕ είναι κατάλληλα προετοιμασμένα για την διαχείριση της εκδήλωσης-μαμούθ αυτής, έχοντας πληθώρα ξενοδοχείων στο Ντουμπάι και ένα από τα καλύτερα διασυνδεδεμένα αεροδρόμια του κόσμου.
Σημειωτέον πως η σύνοδος COP21 στο Παρίσι και η COP26 στη Γλασκώβη είχαν πάνω από 40.000 προσκεκλημένους, ενώ 33.000 ήταν οι προσκεκλημένοι της περσινής συνόδου στην Αίγυπτο.
Στο επίκεντρο της COP28 θα βρεθούν οι διαπραγματευτές, οι εκπρόσωποι 197 χωρών οι οποίοι θα παραμείνουν πίσω από κλειστές πόρτες για δύο εβδομάδες, προσπαθώντας να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες των συμφωνιών οι οποίες υποτίθεται πως θα οδηγήσουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Οι εκπρόσωποι αυτοί πολλές φορές συνοδεύονται από Υπουργούς αλλά και από αρχηγούς κρατών οι οποίοι μπορούν να δώσουν το «πράσινο φως» για τη σύναψη συμφωνιών. Η επίτευξη συναίνεσης αποτελεί και το κλειδί της όλης διαδικασίας, με κάθε χώρα να έχει ίσο λόγο στις διαπραγματεύσεις.
Η λίστα των συμμετεχόντων θα συμπεριλαμβάνει και μέλη κοινωνικών οργανώσεων και εταιρειών, τα οποία θα θελήσουν να βάλουν κι αυτά το λιθαράκι τους στις διαπραγματεύσεις, ενώ ο χώρος θα βρίθει από δημοσιογράφους οι οποίοι θα μεταδίδουν πληροφορίες σε ολόκληρη την υφήλιο.
Η σημασία της συνόδου
Η απάντηση στο ερώτημα για το εάν οι χώρες ακολουθούν τη Συμφωνία του Παρισιού είναι ήδη γνωστή και αρνητική, αφού δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα στη μείωση των εκπομπών αερίων. Η φετινή, πρώτη ανασκόπηση ενδέχεται να ασκήσει περαιτέρω πίεση στις χώρες αυτές για επιτάχυνση των δράσεών τους.
Μετά από την COP28, οι χώρες θα έχουν περιθώριο μέχρι το COP30 του 2025 για την υποβολή νέων εθνικών σχεδίων καταπολέμησης του προβλήματος, τα οποία θα καθορίσουν στην πραγματικότητα εάν ο πλανήτης κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ορισμένες από τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, δη αυτές της Ευρώπης, ασκούν πιέσεις για αυστηρότερες δεσμεύσεις, όπως η σταδιακή κατάργηση των υδρογονανθράκων και η επίτευξη ζενίθ εκπομπών μέχρι το 2025. Αυτό, βέβαια, αποτελεί τεράστια πρόκληση για χώρες όπως η Ινδία οι οποίες θεωρούν τους υδρογονάνθρακες «κλειδί» της εγχώριας οικονομικής ανάπτυξής τους.
Κρίσιμη θα είναι η φετινή σύνοδος και όσον αφορά το θέμα της χρηματοδότησης της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν ήδη επιτύχει τη συγκέντρωση $100 δισ. ετησίως για την ενίσχυση φτωχότερων χωρών, αν και το ποσό αυτό είναι εξαιρετικά μικρό σε σχέση με τα $2,5 τρισ. ετησίως τα οποία κρίνονται αναγκαία μέχρι το 2030.
Οι διαπραγματευτές θα προσπαθήσουν να συνάψουν συμφωνία για έναν νέο συλλογικό στόχο για τη χρηματοδότηση πέραν του 2025. Σημειωτέον πως χώρες όπως η Γκάνα έχουν ζητήσει τη διεύρυνση της δεξαμενής των συνεισφερόντων οικονομιών στο ταμείο έτσι ώστε να συμπεριληφθούν και μεγάλες οικονομίες όπως η Κίνα, η οποία αποτελεί και την πιο ρυπογόνα χώρα του κόσμου.
Παραδείγματα προς αποφυγή
Αποτυχία της συνόδου θα υπάρχει όταν δεν έχει επιτευχθεί καμία πρόοδος και συμφωνία μετά το τέλος των δύο εβδομάδων. Αυτό έγινε και στη Μαδρίτη το 2019, όταν η COP25 απέτυχε να καταλήξει σε ένα κείμενο συμβιβασμού. Το ίδιο συνέβη και στην COP21 στην Κοπεγχάγη το 2009, αφού οι διαπραγματευόμενοι δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε συμφωνία η οποία υποτίθεται πως θα αντικαθιστούσε το Πρωτόκολλο του Κιότο το οποίο έληξε το 2012.
Ακόμα, όμως, κι αν υπάρξει ένα τελικό, κοινό ανακοινωθέν, πολλές χώρες και δη τα μικρά νησιωτικά κράτη, ενδέχεται να το θεωρήσουν αποτυχημένο, εκτός εάν συμπεριλαμβάνει δεσμεύσεις για τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων και την επίτευξη του net zero. Ο κίνδυνος έγκειται στο γεγονός πως ο φετινός πρόεδρος της COP, επικεφαλής της Abu Dhabi National Oil Co (Adnoc) και Υπουργός της χώρας, Σουλτάν Αχμέντ Αλ Τζαμπέρ δεν θεωρείται αρκετά αμερόληπτος όσον αφορά την διαμεσολάβηση και την επίτευξη μίας τέτοιας συμφωνίας.
Πολλές από τις μεγαλύτερες παραγωγούς ρύπους του κόσμου όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα ενδέχεται να συμβιβαστούν, με δεσμεύσεις για τον τριπλασιασμό της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το 2030 και την ενεργειακή μετάβαση σε κλιματικά βιώσιμες λύσεις. Στο στόχαστρό τους φαίνεται πως έχουν εισέλθει και δύο ιδιαίτερα επικίνδυνα αέρια του θερμοκηπίου όπως το οξείδιο του αζώτου και το μεθάνιο.
Διαβάστε ακόμη:
Στο Λονδίνο ο Κ. Μητσοτάκης για το Greek Investment Conference
Διόδια: Πώς θα γίνουν οι αυξήσεις – Κούρεμα των αυξήσεων στο 10% και επιμερισμός σε τρία έτη
Αντί για καμπανάκι, το σφυρί: Τα τέσσερα γνωστά ξενοδοχεία που βγαίνουν σε πλειστηριασμό (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ