Με μία μόλις κίνηση η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο των προσπαθειών της να παρέχει χρηματοδότηση για την ανάκαμψη μετά την ύφεση της πανδημίας, κατάφερε να καταστεί σημαίνων παίκτης στις αγορές ομολόγων.
Το μπλοκ θέλει να συγκεντρώσει έως και 100 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει τα προγράμματα στήριξης της εργασίας στην Ευρώπη. Θα μπορούσε να είχε συγκεντρώσει το διπλάσιο αυτού του ποσού. Αντ ‘αυτού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε κοινωνικά ομόλογα ύψους 17 δισ. ευρώ – για το πρόγραμμα SURE – με 10ετή και 20ετή ωρίμανση. Η ζήτηση ήταν απίστευτη, ξεπερνώντας τα 233 δισ. ευρώ. Αυτό ήταν ρεκόρ για οποιοδήποτε ευρωπαϊκό ομόλογο, παρά την αρνητική απόδοση που προσφέρεται για το 10ετές χρέος και τη σχεδόν θετική απόδοση του 20ετούς.
Η σημερινή εξέλιξη είναι ενδεικτική της ζήτησης για assets χαμηλού κινδύνου, καθώς τα συγκεκριμένα ομόλογα που έχουν αξιολόγηση AAA παρέχουν μια εξαιρετική εναλλακτική λύση έναντι των γερμανικών ομολόγων, που αποτελούν σημείο αναφοράς για το ευρωπαϊκό χρέος (τουλάχιστον μέχρι τώρα). Η ζήτηση από το εξωτερικό, ιδίως από τις κεντρικές τράπεζες που πρέπει να επενδύσουν μέρος των αποθεματικών τους σε ευρώ, αναμένονταν ισχυρή καθώς αυτά τα νέα ομόλογα προσφέρουν αποδόσεις κατά 35-50 μονάδες βάσης υψηλότερες από το γερμανικό χρέος, το οποίο βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος.
Και ασφαλώς λειτουργεί βοηθητικά και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να αγοράσει έως και το ήμισυ του χρέους της ΕΕ στα τεράστια προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που υλοποιεί.
Παρόλο που η Επιτροπή θα ήθελε να καταστήσει όσο το δυνατόν πιο ελκυστικό το ντεμπούτο της στην πώληση χρέους, τα ομόλογα SURE (που συνδέονται με την αντιμετώπιση της πανδημίας) αξιολογήθηκαν μόνο μερικές μονάδες βάσης πάνω από το υπάρχον χρέος της. Οι επενδυτές σαφώς και έλκονται από τον συγκεκριμένο εκδότη (την ΕΕ) καθώς μάλιστα αναμένεται να προχωρήσει σε πολύ μεγαλύτερες πωλήσεις το επόμενο έτος για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης από την Πανδημίας ύψους 750 δισ.ευρώ.
Η ΕΕ συγκαταλέγεται πλέον στους πέντε μεγάλους εκδότες την Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία, την Γαλλία, την Γερμανία και την Ισπανία. Θα μπορούσε να γίνει ο μεγαλύτερος πωλητής στην Ευρώπη το 2021, με σχεδόν 300 δισ. ευρώ – το ένα τρίτο από τα οποία προορίζεται για «πράσινα ομόλογα». Επιπλέον θα γίνει ο μεγαλύτερος εκδότης κοινωνικών ομολόγων στον κόσμο. Το πρόγραμμα SURE θα διπλασιάσει σχεδόν τα 72 δισ. δολάρια της συνολικής φετινής έκδοσης κοινωνικών ομολόγων.
Φαίνεται εντυπωσιακό ότι υπάρχει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για την αγορά μακροχρόνιου χρέος που θα επιστρέψει μικρότερο ποσό από το αρχικό που επενδύθηκε. Ωστόσο, το χρέος με αρνητική απόδοση πλησιάζει το υψηλό όλων των εποχών των 16,8 τρισ. δολαρίων παγκοσμίως, λόγω των ομολόγων από χώρες της ΕΕ που προσφέρουν μηδενικές αποδόσεις. Ακόμη και το ιταλικό χρέος, με την υψηλότερη απόδοση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, προσφέρει λιγότερο από μηδέν για ομόλογα τετραετούς διάρκειας. Σε αυτήν την αγορά, υπάρχει κέρδος εάν το χρέος είναι ελαφρώς αρνητικό.
Η σημερινή εξέλιξη παρέχει επίσης μια σημαντικά θετική ένδειξη για την ικανότητα ανάκαμψης της Ευρώπης από τις συνέπειες της πανδημίας, καθώς δείχνει ότι τα εξαιρετικά δαπανηρά δημοσιονομικά της προγράμματα προσελκύουν με άνεση την απαιτούμενη χρηματοδότηση.