Η αδιαφορία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο αίτημα ένταξης που κατέθεσαν δύο υποψήφιες χώρες του ευρωπαϊκού νότου πέρυσι, προκάλεσε πολιτική αναταραχή.
Τώρα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία αντιμετωπίζουν πιέσεις από άλλη πηγή μέσα στο ευρωπαϊκό μπλοκ: Από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπου η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ σημείωσε ότι όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι σχετικά με την αναζωογόνηση του πληθωρισμού, αφού αποφάσισε να συνεχίσει την εξαιρετικά χαλαρή πολιτική της, όπως έγινε γνωστό το βράδυ της Πέμπτης.
Οι μικρού μεγέθους οικονομίες των Βαλκανίων συνδέονται στενά με την περιοχή του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, όπου έχουν την έδρα τους οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι τους και, όπως και σε ολόκληρη την υπόλοιπη Ευρώπη, έχουν μειώσει τα επιτόκια, κάνοντας έναν ανεπιτυχή αγώνα για την ανάκαμψη της ανάπτυξης και του πληθωρισμού. Διαμορφώνουν επίσης μια λεπτή γραμμή στην ισορροπία μεταξύ της διατήρησης των ενδιαφερομένων επενδυτών χωρίς ωστόσο να χαλαρώσουν την οικονομία τους πάρα πολύ.
Στη Βόρεια Μακεδονία, όπου το δηνάριο είναι κλειδωμένο σε ένα ημερήσιο επιτόκιο έναντι του ευρώ, η κεντρική τράπεζα μείωσε το επιτόκιο αναφοράς της σε επίπεδο – ρεκόρ 2% αυτό το μήνα καθώς προσπαθεί να μετριάσει τον ενθουσιασμό των επενδυτών που προσελκύονται από την υψηλότερη απόδοση του νομίσματος έναντι του ευρώ και την τάση των πολιτών να κρατούν μετρητά.
Αυτή η έλξη έχει επίσης κρατήσει χαμηλά και τον πληθωρισμό, ο οποίος υποχώρησε κάτω από το μηδέν πέρυσι. Η Βόρεια Μακεδονία προσπαθεί τώρα να διερευνήσει πόσο χαμηλότερα στην πορεία προς το μηδέν μπορεί να φτάσει το επιτόκιο αναφοράς της, δήλωσε η διοικητής της κεντρικής τράπεζας Ανίτα Ανγκελόβσκα- Μπεζόσκα.
«Η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να διατηρήσει κάποια διαφορά σε σχέση με το επιτόκιο της ΕΕ, οπότε είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί», δήλωσε η ίδια την περασμένη εβδομάδα σε συνέδριο του Euromoney στη Βιέννη. «Βρισκόμαστε ακόμη σε συζητήσεις για το πώς να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητά μας, ενώ το βασικό επιτόκιο είναι κοντά στο μηδέν».
Το σνομπάρισμα από τις Βρυξέλλες
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μπλόκαρε την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών της ΕΕ με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία τον περασμένο Οκτώβριο. Ο πρωθυπουργός της τελευταίας, Ζόραν Ζάεφ, παραιτήθηκε μετά από μια οδυνηρή πολιτική μάχη για να αλλάξει το όνομα της χώρας και να επιλύσει μια διαμάχη δεκαετιών με την Ελλάδα. Η χώρα τώρα πορεύεται προς εκλογές.
Αυτό έχει προκαλέσει πολιτική αβεβαιότητα η οποία, σε συνδυασμό με μια νέα περίοδο χαλάρωσης από την ΕΚΤ, οδηγεί τους πολίτες της χώρας να αποταμιεύουν μετρητά σε τοπικό νόμισμα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την αποτελεσματική εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε η Ανγκελόβσκα- Μπεζόσκα.
Παρόμοιες συνέπειες της ευρωπαϊκής στάσης εμφανίζονται και στην Αλβανία. Δεδομένου ότι η μείωση του επιτοκίου αναφοράς στο 1% έγινε στα μέσα του 2018, η κεντρική τράπεζα δεν έχει πλέον πολλά περιθώρια ελιγμών. Έχει δει το λεκ, το τοπικό νόμισμα, να ενισχύεται έναντι του ευρώ, ακόμη και όταν η οικονομική ανάπτυξη στη χώρα επιβραδύνεται. Και ο πληθωρισμός, ο οποίος έχει ξεπεράσει τον στόχο της κεντρικής τράπεζας από το 2011, επιβραδύνθηκε στα τέλη του περασμένου έτους.
Η εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ έχει οδηγήσει σε «κάποια ανατίμηση των τοπικών νομισμάτων, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει σε κάποιο βαθμό αρνητικά την επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού», δήλωσε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Γκεντ Σέικο στη διάσκεψη του Euromoney.
